Auteur Yarrid Dhooghe
Nominatie Gouden Label – Violiste Jolente De Maeyer en pianist Nikolaas Kende brengen met hun cd ‘Kreutzer Sonata’ vuur, passie, strijd, misschien zelfs muzikale seks naar de huiskamer. Na samen met Tom van Landuyt en Angela Schijf voor Tolstojs ‘Kreutzersonate’ op het podium te hebben gestaan, hebben De Maeyer en Kende de muziek gedeeltelijk vereeuwigd op een cd. En wat voor één!
‘Passie’ is het onderwerp van de werken die De Maeyer en Kende selecteerden voor deze opname. De cd opent met Beethovens Kreutzersonate voor viool en piano, die in Beethovens tijd door een criticus werd onthaald als ‘artistiek terrorisme’. Kende en De Maeyer nemen bijna integraal Leo Tolstojs interpretatie van passie, jaloezie en intimiteit over. Al vanaf het begin is de luisteraar getuige van een discussie tussen piano en viool. De Maeyer neemt daarbij als eerste op fragiele wijze het woord, waarna Kende enkele maten later invalt en een palet van donkere harmonieën de klagende violiste tracht te omhelzen. Benauwd probeert De Maeyer zich los te trekken van deze beklemming. Een achtervolging tussen de violiste om vrijheid en pianist om dominantie ontplooit zich in het presto. Rustpauzes geven ruimte voor bezinking. Zij kijkt dan achter zich met liefde die steeds meer verdrongen wordt door angst. Hij loert gespannen en achterdochtig, maar ook verlangend.
Het contrast met het tweede deel van deze sonate van Beethoven is groot: een eenvoudig thema gevolgd door vier variaties. De Maeyer en Kende verruilen de dramatiek voor speels geflirt. Violiste en pianist hebben zorg voor articulatie en dialoog. In de derde variatie zetten ze meer in op kleur. Pianist en violiste voeren een gemoedelijke dialoog met prachtig uitgesponnen melodieën in de vioolpartij.
Het derde deel is een speelse tarantella. De Maeyer en Kende kiezen ook deze keer voor een theatrale uitvoering. Zwaar drama laat de muziek hier evenwel niet toe, maar geflirt tussen de violiste en pianist is haast heel de tijd aanwezig. Virtuoze schertsen voor zowel piano als viool doen het zwaarmoedige uit het eerste deel bijna helemaal vergeten.
Haast meditatief is Arvo Pärts Fratres. In dit werk met een eenvoudige samenhang, maar rijke harmonieën ontstaat er een haast etherische omgeving. Het werk dat een eerste versie heeft voor strijkers en percussie, spelen De Maeyer en Kende in Pärts eigen versie voor viool en piano. Virtuoze partijen zijn er zowel voor violiste als pianist. De Maeyer en Kende slagen erin om een goede balans te vinden die de etherische sfeer niet doet barsten.
Niet muziek van Bach, zoals in het toneelstuk, maar wel van Dmitri Shostakovich programmeren De Maeyer en Kende op deze cd. Afsluiten doen ze met een selectie preludes van deze Russische componist in een bewerking van Dmitry Tsyganov, die negentien van de vierentwintig preludes arrangeerde voor viool en piano. Kende en De Maeyer brengen zes van deze speelse miniaturen. Ze weten goed het karakter van elk van deze werkjes te vinden. Vooral de ultrakorte Prelude nr. 15 in re-mol groot blijft goed in het geheugen hangen. Zeer decisief spelen pianist en violiste hun partij. Het werkje begint in media res en bouwt geleidelijk op naar een zeer uitbundig hoogtepunt om tot slot net zo plots als het begonnen was te eindigen.
Jolente De Maeyer en Nikolaas Kende kiezen resoluut om als acteurs te werk te gaan. Ze willen niet ‘een’ verhaal vertellen, maar ‘hun’ verhaal. Dit leidt soms tot zeer ver doorgedreven interpretatieve keuzes, maar het gaat nooit erover. Dat ze daarbij technisch ook uitzonderlijk sterk gewapend zijn, maakt het alleen maar nóg beter. De Maeyer en Kende leveren met ‘Kreutzer Sonata’ een uitzonderlijke plaat af.
