Integrale strijkkwartetten van Beethoven

**** Er zijn al wat integrales van Beethovens strijkkwartetten. Het is geen muziek om zomaar aan u te laten voorbijgaan. Wie Beethoven niet of onvoldoende begrijpen kan, zal er nooit in slagen zijn geest te wekken, en al zeker niet in de strijkkwartetten.

Vier sterren van Klassiek Centraal: het Belcea Quartet is in elk geval bij de betere.

Er zijn vroege en late strijkkwartetten van Ludwig Van Beethoven. Als je wil, kan je in deze zowat het meest zijn karakter typerende werken en zijn levensloop volgen ook al schreef hij gedurende jaren niet met regelmaat nieuwe kwartetten.

Twintig jaar bestaat intussen het Belca Quartet dat internationale naam en faam verwierf. Beethoven was al aanwezig op de allereerste repetitie, in 1994, van het viertal Corina Belcea (1ste viool), Axel Schacher (2de viool), Krzysztof Chorzelski (altviool) en Antoine Lederlin (cello). Op 18 word je volwassen en je moet volwassen zijn om Beethovens complexiteit te kunnen vatten. Twee jaar geleden was het zover, tijd dus om een integrale van de strijkkwartetten op te nemen van de man die de vier musici nooit losliet.

Zig-Zag Territoires stond in voor de realisatie en Outhere Music verdeelt de cd’s op de markt zodat elke liefhebber ze in huis kan halen en op de gepaste ogenblikken beluisteren. We zouden kunnen uitweiden over de evolutie van deze kwartetten. De jonge met Mozartiaanse inslag, de laatste waarvan je je kan afvragen of ze wel voor andere oren bestemd waren dan de aan tinnitus lijdende Beethoven, die door het lawaai dat de tinnitus veroorzaakte, 24 uur op 24, dag in dag uit, jaar in jaar uit, niets anders meer kon horen. Om gek en razend van te worden. Koppel daaraan nog talloze problemen met mislukte liefdes, de strijd met zijn neef / pleegzoon, zijn marginaal voorkomen en wat nog allemaal, aan vast en je begrijpt allicht wat ik bedoel. Het contrast met de jonge werken is bij niemand zo groot als bij Van Beethoven.

Autobiografie

Twee cd-boxen (twee maal vier cd’s maar ook te verkrijgen in één box van acht cd’s) geven uren te luisteren naar een heel leven. Je zou het de man uit Bonn die naar Wenen ‘vluchtte’ zijn autobiografie kunnen noemen. Woordeloos en toch zoveel zeggend… Leven in onze tijd heeft zijn voor- en nadelen. Voordelen zijn al de gemakkelijkheden zoals alle soorten vervoer, de verregaande hygiëne en medische zorgen, supermoderne keukens, massale en supersnelle communicatie via TV, radio, internet, gsm en noem maar op… Nadelen van al deze voordelen is het individualisme, op het decadente af. De drukte die de hysterie voorbijgestoken is, het gebrek aan stilte – altijd is er geluid, lawaai – een soort tinnitus zonder dat we er bij stilstaan? – en het wegzinken in veelal nepgenot dat ook zijn stress met zich meebrengt die we erin trachten te ontvluchten. Het maakt er de hedendaagse mens niet eenvoudiger op om de toch al ingewikkelde persoon van Beethoven te ontrafelen.

Het Belcea Quartet slaagt er bij momenten beter in dan wie ook. Soms word je meegezogen in het mooiste dat Ludwig Van Beethoven aan het papier toevertrouwde, toch dan weer word je midden de overdrukte van vandaag geworpen. Het is mogelijk te moeilijk geworden, hoe goed sommigen ook hun best doen, losgewrikt te worden uit het heden en terug te keren naar een tijd die o zo anders was. Alhoewel…

We klagen het hedendaagse individualisme aan, maar op wie kon Van Beethoven rekenen? Hij was eenzaam en wie keek naar hem om? Als we het vanuit die eenzame hoek bekijken, heeft het Belca Quartet misschien wel gelijk met de soms vierkante aanpak. Denk aan de Beethoven die zich de nagels zat af te vreten om 1001 terechte redenen. Een boosheid over die onwillige oren van hem en o zoveel meer, die hij in soms razende en tegelijk geniale muziek neerschreef. Misschien kondigde hij de tijd zonder stilte en zonder rust waar wij in leven wel aan? Ja, zo gezien is deze integrale met de afwisselend integere passages en de overdonderende stress wel degelijk juist. Luistert u ook eens en weet ons mee te delen welk spoor in interpretatie het juiste is…