**** Attila is een van de vroege opera’s van Giuseppe Verdi die slechts zelden op een scène te zien is. Een goede cd-opname is dus een ideale kans om de opera te beluisteren, zeker als het hoofdpersonage vertolkt wordt door een super-basstem als die van Ildebrando d’Arcangelo en het koor, dat een essentiële rol speelt in de opera, ten volle overtuigt.
Het verhaal speelt zich af in 452, tijdens de verovering van Italië door Attila. In een droom kreeg deze de voorspelling dat een oude man hem zal weerhouden Rome binnen te trekken. De profetie gaat in vervulling en Attila sluit een vredesverdrag met de keizer van Rome. Odabella en haar verloofde Foresto hebben echter wraak gezworen. Ze worden hierbij geholpen door Ezio, een Romeins veldheer die zich niet kan verzoenen met het vredesverdrag. Om hun plan te laten lukken, heeft Odabella de schijn gewekt dat ze niet onverschillig staat tegenover Attila. Als ze een moordplan van Uldino, een slaaf van Attila, verraadt, komt ze helemaal in zijn gunst. Attila vraagt haar zelfs ten huwelijk. Aanvankelijk doorziet Foresto de list van Odabella niet en keert hij zich van haar af, verontwaardigd over haar ontrouw. Attila betrapt Odabella, Foresto en Ezio bij hun samenzwering maar ze doodt hem met zijn eigen zwaard op het moment dat de Romeinse soldaten het kamp van de Hunnen binnenvallen.
De patriottische elementen vormden een belangrijk onderdeel van het verhaal. Librettist Temistocle Solera had immers de bedoeling vaderlandslievende gevoelens aan te spreken. Na het vertrek van Solera naar Madrid, maakt Piave het libretto af – met veel inmenging van Verdi. De frase Avrai tu l’universo, resti l’Italia a me lokte in de context van de eerste helft van de negentiende eeuw in Italië enthousiaste reacties uit bij het publiek.
Expressieve kracht
Deze opname geeft uitstekend de expressieve kracht van Verdi’s vroege opera weer. De ensembles zijn een mengeling van trots, angst, verwaandheid en moed. Het koor is de uitdrukking van de militante Risorgimento-sfeer. Ildebando d’Arcangelo maakt in de proloog al meteen indruk als een perfecte Attila met zijn diepe en donderende stem. Bewonderenswaardig zuiver houdt hij de diepe toon aan in zijn aria in het eerste bedrijf, waarbij de cabaletta zijn strijdlust nog verhevigt. Zijn grote aria in het tweede bedrijf Oh, miei prodi is een toonbeeld van heldhaftigheid en strijdlust. In het derde bedrijf schittert hij in zijn woede bij het vermoeden van verraad. Een idealer vertolker voor deze rol is nauwelijks denkbaar. Liudmyla Monastyrska heeft een heldere en heldhaftig klinkende stem, met rotsvaste hoogte. In haar duet met Attila zitten we in de sfeer van de typische vroege Verdi-opera, met heftige gevoelens. Als figuur wijst ze vooruit op Lady Macbeth, maar ze verschilt sterk van de gevoeliger type vrouwen als Violetta of Desdemona. Haar aria in het eerste bedrijf Oh!, nel fuggente nuvolo, krijgt een prachtige begeleiding met solo-instrumenten fluit, Engelse hoorn, harp. De aria vereist niet te veel coloratuur en Liudmyla Monastyrska zingt ze gevoelig. Ook in haar aria in het derde bedrijf horen we oprechte genegenheid als ze haar liefde voor Foresto bekent. Foresto heeft een tenorstem die wat sleept, en in zijn loflied op het vaderland (Cara patria) in de proloog niet helemaal toonvast klinkt. De partij van de Romeinse veldheer Ezio is uitstekend vertolkt door bariton George Petean. In zijn cabaletta, E gettata la mia sorte, klinkt primitieve brutaliteit, kenmerkend voor Verdi in zijn Risorgimento-werken.
De opera moet het veel meer hebben van het meeslepende verhaal dan van genuanceerde of meer verfijnde karaktertekening van de personages, waar Verdi nadien naar evolueert. Deze partituur is gebald met weinig ruimte voor tedere emoties of karakterisering. In de reminiscenties aan Norma (oproep tot oorlog, verwijzing naar de Druïden) is Verdi nog schatplichtig aan Bellini. De cabaletta’s van de aria’s worden getypeerd door ongedifferentieerde energie. De koorpassages zijn ronduit indrukwekkend, het slotkoor van het tweede bedrijf bijvoorbeeld. De beluistering houdt je in de greep met een groeiend crescendo van lyrische en dramatische intensiteit.
BR Klassik levert een interessante opname af van deze weinig bekende vroege opera van Verdi die beheerst wordt door wraak en samenzwering. De vier hoofdpersonages zijn knap bezet, met Ildebrando d’Arcangelo op kop en met enig voorbehoud voor Stefano La Colla als Foresto. Het Chor des Bayerischen Rundfunks en Münchner Rundfunkorchester onder leiding van Ivan Repušić zorgen ervoor dat deze live-opname gemaakt in 2019 in het Prinzregententheater in München een kennismaking zeker waard is. Jammer dat het cd-boekje geen librettotekst meelevert, maar dat is via de website op te lossen. Vermelden we tot slot nog dat de Opéra Royal de Wallonie een voorstelling gaf met Michele Pertusi in de titelrol in september 2013.
- WAT: Giuseppe Verdi (1813-1901) – Attila
- WIE: Ildebrando d’Arcangelo, Liudmyla Monastyrska, Stefano La Colla, George Petean, Chor des Bayerischen Rundfunks en Münchner Rundfunkorchester o.l.v. Ivan Repušić
- UITGAVE: BR Klassik 900330 (2cd)
- BESTEL HIER: JPC
