Wilde Chopin de regen niet horen? Of dat zo is, letterlijk te nemen, staat eigenlijk niet te lezen in het muziekfilosofisch geïnspireerd boekje van auteur Marlies De Munck. We leren wel dat hij de regen niet wilde horen, maar dan anders. Moeilijk? Ja zeker of toch niet?

George Sand en Chopin, ze hadden iets, waaronder veel ruzie. Dat heeft op zich misschien niets te maken met dit boekje, maar misschien is de ‘Regendruppelprelude’ wel de reflectie van een ruzie als gevolg van een opmerking na een tocht door regen en ontij. Wat er nu helemaal precies van aan is, weten we nooit. Zo moeten we maar blijven gissen en dat maakt het net ook zo boeiend, al is het door wat de Regendruppelprelude ons al dan niet vertelt.

Want het gaat eigenlijk in dit boekje over het feit of muziek taal is, of taal muziek is en nog meer. Is muziek taal? Is taal muziek? Leven muziek en taal los van elkaar? Horen ze net samen? Kan muziek zonder taal of kan taal zonder muziek?

Via Chopins regendruppel komt de auteur terecht bij Plato. Deze Griekse filosoof had een mening die niets aan twijfel overliet. Muziek is ondergeschikt aan taal en daarmee basta. Alhoewel… We lezen onder meer volgende passage die we hier graag overnemen, ook omdat ze aanzet tot nadenken over onze tijd. Het is visionair wat Plato naar voor brengt en je kan het meteen op onze tijd kleven en gevolgen uit trekken. Hij heeft het immers over harmonie en ja, taal is ook harmonie maar helaas soms ook disharmonie en vol lelijke dingen.

‘Plato waarschuwt dat je de jeugd niet mag blootstelen aan dissonante muziek. Zo kan er geen gewenning optreden aan afwijkende klanken, en kunnen jongeren geen voorkeur ontwikkelen voor onevenwichtige, destabiliserende verhoudingen. De representatie van een immoreel karakter zou hen kunnen aanzetten tot bandeloos gedrag, terwijl de belangrijkste taak van muziek er net in bestaat om de mens in harmonie te brengen met de kosmos.’

Sterke taal en in deze tijd van haast alleenheersende disharmonie op maatschappelijke vlak, is Plato’s tekst meer dan ooit van toepassing om terug wat gezonde orde in de samenleving te kunnen brengen.

Marlies De Munck haalt veel meer al dan niet filosofen die zich uiten over muziek door de eeuwen heen aan. Ze staat ook wat stil bij componisten, evoluties in de inzichten over de muziek en het doel ervan. Ze dwingt de lezer tot nadenken over muziek en taal en dat is net waar de muziekfilosoof die ze is, voor staat in deze.

Ja, ook u zult al wel meer willen weten en geprikkeld zijn want ook u heeft of een antwoord op de vraag of taal en muziek met elkaar te maken hebben of net niet. Of misschien bent u op zoek naar het antwoord op die vragen. Laat ik deze bespreking van het boekje eindigen met de woorden van de auteur: ‘We hoeven immers niet te stoppen met spreken, schrijven en nadenken over muziek.’ En zie, haalt ze hier onder meer niet de reden van het bestaan aan van ons eigen Klassiek Centraal?

  • WAT: Waarom Chopin de regen niet wilde horen
  • WIE: auteur Marlies De Munck
  • UITGAVE: Letterwerk; D/2017/14.004/04, ISBN 978 90 825.124.0, NUR 736/863
  • VERZORGING/OMSLAG: © Studio Letterwerk & Kurt Cornelis (Sfumato)
  • FOTO’S: © Vincent De Munck