Nominatie Gouden Label Aanmoediging – Zestien is hij en heeft al jaren podiumervaring als pianist en componist, de Nederlands/Russische Rangel Silaev. In Nederland is hij al wat een fenomeen met tal van optredens in grote en kleine zalen, radio en TV. In Vlaanderen is hij nog een stille onbekende. Dat mag veranderen.
In het zaaltje Opus 4, zijn een 80 tal zitplaatsen. Er staat een vleugelpiano en die wordt intensief gebruikt tijdens de regelmatige kamerconcerten. Het was aan de jonge Silaev om deze piano te laten zingen in dat zaaltje en dat is niet zo eenvoudig omdat de muziek, zeker van een grote vleugelpiano, snel te hard klinkt. De fijne puber laat het niet aan zijn hart komen. Hij zet zich voor de piano, vertelt meteen wat over Chopin en start met diens Nocturne opus 12 nr. 2, gevolgd door nr. 1. In zijn toelichting zegt de jonge snaak dat het zeer moeilijk is een tokkelinstrument als de piano te laten zingen. Goed dat hij het zegt, want het is niet te horen. Het instrument zingt in alle facetten, zijn interpretatie is zeer professioneel en geladen en ja, ik krijg even kippenvel en bijna een krop in de keel. Zestien jaar en zo Chopin spelen? Dan heb je ‘het’, dan ben je een ‘echte’.
We leren, na deze beide Chopin nocturnes dat Ravel een impressionist was en dat ‘Jeux d’eaux’ Rangels favoriete stuk is sinds vele jaren (vele jaren, lees goed want hij is ‘al’ 16). Hij legt verder uit hoe het bruisende water door Ravel in noten is omgezet en daar gaan de virtuoze vingers over het klavier. De jonge man is niet alleen virtuoos, hij zingt, opnieuw, en geeft een o zo breed palet aan kleuren weer in een stuk dat mijn favoriet nooit zal worden, maar dat is omdat ik nu eenmaal geen Ravelfan ben. Het is de schuld van de lagere school of zo waar ik een eeenooormeee hekel kreeg aan die Bolero. Wie was dat toen ook weer die altijd opnieuw dat stuk in de klas speelde en mij een Raveltrauma bezorgde?
Rangel Silaev vervolgt het korte recital met de derde sonate van Prokofiev: “Zijn gaafste stuk”. Ziezo, zo wordt dat dus in hedendaagse Nederlandse jongerenwoordenschat op het podium gezegd, het doet me glimlachen. En dan? Dan barst het ‘geweld’ los, is het nu gaaf of graaf? Het is in elk geval meesterlijk, te rijp gespeeld voor zo’n jonge ‘gave gast’. Hoe doet hij het? Want ja, ook aan Prokofiev heb ik een afschuwelijke lagere school herinnering (onze toen sadistische turnleraar die de kinderen terroriseerde met zijn tiranniek gekrijs en het sleuren van de niet lenige jongens over de bok tot ze hun arm braken – jaja!). Rangel Silaev weet me te doen luisteren en meer nog, de muziek goed te vinden. Weg het kindertrauma van gruwelcomponisten die blijkbaar minder gruwelijk dan die twee schoolmeesters waren…
Na de heling van de trauma’s – waar de jonge pianist geen weet van heeft – vertelt hij dat de eerste ballade van Fréderic Chopin meteen de eerste ballade in de muziekliteratuur is. We vernemen ook dat ze zeer moeilijk is om te spelen, dat hij ze nog maar een jaartje aan het oefenen is en dat hij zijn best zal doen om ze zo goed als mogelijk te spelen. Het is voor hem als het ware schijnbaar kinderspel. Goed, er zijn wat onstuimige passages die je aan zijn jeugdig jongenstemperament kan wijten. Maar hij danst door de partituur die in zijn hoofd geprent zit, fraseert, laat ons horen wat pianissimo en fortissimo is en al wat er tussen ligt. Om muggen te ziften? Het mag iets minder snel, zodat de melodielijnen maar ook de rijke inkleuring nog meer naar voor komen, het mag nog lyrischer en mag minder bombastisch. Je voelt in dit stuk de invloed van de Russische school en die is net te sterk. Ik vertel er u meteen bij dat deze opmerking is wat ze is, maar dat ik amper ooit voorheen deze ballade met zoveel overtuiging en inzicht wist uitvoeren op het podium. En o ja, Rangel is ook componist en kijk eens aan, hij doet wat zovele componisten deden in een verder verleden: eigen werk spelen.
De jongen voelt dat het niet pluis loopt in de wereld en dat de spanningen toenemen. Hij wil de vrede een handje helpen en ontspanning dichterbij brengen. Hoe? Met het werk dat hij op zijn 14 jaar schreef: Hymne voor de Vrede. Het is een samensmelting van het melodisch mooiste volkslied (mijn woorden en niet om mouw zus of zo te vegen), nl. dat van Rusland met het ook erg mooie Amerikaanse volkslied. Beide liederen dialogeren en smelten samen om uit te monden in… jawel, Rangel is Nederlander en dus krijgen we het Wilhelmus. De deugniet !
U heeft het begrepen, deze rijzende ster kan piano spelen en kan componeren en dit op een niveau van rijpe concertpianisten die wereldnaam hebben. O ja, hier en daar moet er nog wat bijgeschaafd worden aan dit hoekje en dat kantje, maar zijn persoonlijkheid als musicus is dermate groot dat dit vanzelf komt en dat je hem niet zal moeten op de vingers tikken omdat het moeilijk is hem als je gelijke les te geven. Waarom? Omdat hij een trapje hoger staat.
- WAT: Pianorecital
- WIE: Rangel Silaev
- WAAR & WANNEER: Zaal Opus 4, Antwerpen – zaterdag 11 februari 2017
