De vermaarde violiste op blote voeten, Patricia Kopatchinskaja was te gast in deSingel met de sopraan Anna Prohaska en het Ensemble Resonanz. Ze brachten een programma rond de Heilige Maagd ‘Maria Mater Meretrix’.
Tekstueel een knap samengesteld programma waar je de belangrijkste ogenblikken uit het leven van Moeder Maria kan volgen. De teksten van al dan niet anonieme dichters werden in de loop der eeuwen op muziek gezet door (on)bekende componisten. Best interessant en aantrekkelijk, boeiend.
Maria centraal of Patricia?
Een concert zou de muziek moeten centraal plaatsen en als er een bijzonder thema is, zoals de Moeder Maagd, dan staat dat zo centraal als de muziek of het mag overheersen. Maar owee, wat boven al centraal bleek te staan was de violiste die toch wel in overdrive ging wat het showelement betreft. En dan gaat het niet over haar blote voeten, maar al de rest. Ja, ze is een virtuoze en haalt uit haar viool een enorme klank. Muziek echter? Die hoorde ik amper. Bovendien maakte ze van het in elkaar gevlochten programma een soort potpourri met niet altijd al te passende muzikale bindende elementen en tussenkomsten.
De zangers Anna Prohaska zong met overgave en beleefde behoorlijk tekstueel. Bij volle orkestklank kwam ze niet altijd boven de klank, maar het bleef zeer beschaafd aanvaardbaar. Echter kon ik me niet vinden in de soms bizarre ingrepen die pasten als een tang op een varken. Bijwijlen waren en heel mooie ingetogen eerbiedige momenten, zoals bij het openingsstuk van Gustav Holst.
Het aansluitende ‘Palästinalied’ van Walther Von der Vogelweide was zo middeleeuws als maar kon, tot de voorlaatste toegevoegde instrumentale strofe een hedendaags filmisch effect gaf, nog wel de stijl respecterend. Helaas, daarna was het hek van de dam met een instrumentale draak van George Crumb gevolgd door totaal uit de context gerukte Ave Maris Stella op gregoriaans gebaseerd door Guillaume Dufay. De instrumentale invulling was o zo nep-middeleeuws en bleek een mislukte zoektocht naar het wat en hoe. Ik vermoed dat de bewerker – wie het ook mag zijn – de essentie niet begrepen heeft.
Zo ging het maar door en door. En dan de leidster van het geheel, lieve deugd toch, het werkte me ferm op de zenuwen. Zo de aandacht trekken naar je persoontje. Waar is het toch voor nodig? Je staat midden op het podium, iedereen ziet je echt wel hoor, al die overdreven show en soms agressief vioolspel maken je, wat mij betreft, in plaats van ‘de ster van de avond’ tot de ‘vallende ster van de avond’. Neen, dank je wel. Dit hoef ik niet ook al weet ik bijzonder goed dat een grote meerderheid, al dan niet verblind door de grote naam, het met mij niet akkoord zal zijn.
WAT: ‘Maria Mater Meretrix’ door Anna Prohaska (sopraan), Patricia Kopatchinskaja (viool) en Ensemble Resonanz
WAAR: deSingel, Antwerpen
WANNEER: 20 april 2023
FOTO: © A touch of theatricality … Patricia Kopatchinskaja (left) with Anna Prohaska at the Barbican. Photograph: Ash Knotek
