‘Ophelia’ een naam die in het collectieve geheugen verankerd zit, een personage uit Shakespeare’s toneelstuk ‘The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark’. Er hangt echter een doem over haar liefde. Ze wordt door hem afgewezen. Liefdesverdriet wordt haar fataal. Ze spreekt nog enkel in flarden van liefdesliedjes en verdrinkt uiteindelijk. Als opstart vond theatermaakster Inne Goris Ophelia een interessante figuur.

Concept

Ze ging voor de aparte filminstallatie op zoek naar 12 meisjes tussen de 8 en 22 jaar. Ze weten nog niet veel over de liefde. Maar gek worden van liefdesverdriet en eindigen in een vijver vol bloemen zoals Ophelia, dat willen ze niet. Er zijn alternatieven. Meisjes in de transitie van kind naar vrouw zijn niet alleen mooi maar ook interessant. In het actuele landschap zijn onze adolescenten vrijgevochten. De volgende vraag weerklonk: “Wat is liefde?” De chemie die ervoor zorgt dat je uit alle wezens er eentje kiest die je opvalt en er je leven mee wil verbinden. Een eerste verliefdheid is natuurlijk een ingrijpende gebeurtenis. Verliefdheid zorgt voor een intense en onstuimige energie. Het ervaren van sprankjes gelukzaligheid. Handjes vasthouden elkaar omhelzen en het hemelruim invliegen. Een van de meisjes omschrijft het beeldend: “Elkaar omhelzen is heerlijk, je voelt zijn warmte op je lichaam.” Maar wordt liefde door adolescenten niet te veel geïdealiseerd en geromantiseerd? 

Uiteindelijk is er niet één Ophelia maar 12. Ze delen hun ervaringen. Liefde geënsceneerd met de codes en verwachtingen anno 2021. Verliefd zijn op een jongen of een meisje, of op allebei. Het kan allemaal. Wat artistiek werk zo fantastisch maakt is materiaal bundelen, er een mise-en-scène uitpuren en je performers die ideeën laten interpreteren vanuit hun ervaringswereld. Inne Goris slaat in haar regie een brug tussen stem, muziek en beeld. Een perfecte match. De drie pijlers van deze voorstelling zorgen voor heel wat expressiviteit en schakeringen in een aaneenschakeling van korte taferelen. Een parcours vol woorden, knap beeldmateriaal, ritme en melodieën.

Mise-en-scène

© Koen Broos

De voorstelling wordt in arenavorm gespeeld. Het publiek neemt in een kring plaats rond een hoge rechthoekige platte constructie, een monoliet blok waarop beelden worden geprojecteerd. Vanuit improvisatie ontstonden sterke beelden. Doordat het projectiescherm niet verticaal, maar horizontaal staat opgesteld worden er effecten gecreëerd met verrassende beeldcomposities van speels tot donker. 

Een stemmetje weerklinkt schroomvol in het donker. Een andere volgt van links, rechts, in stereomodus. In het duister kun je gefocust luisteren. Tekst en zang prikkelen de zintuigen met ijle, melodieuze klanken. De meisjes delen prille ervaringen, maar dromen ook en filosoferen er oplos. Ze fluisteren, gaan voluit in hun relaas, gibberen, giechelen, schaterlachen. De eerste geprojecteerde beelden tonen meisjes in sprookjesachtige kleding. Geen gezichten, ze blijven anoniem, de focus ligt op de handen, die sierlijk bewegen. Door een kleine aanraking richt de camera zich op een volgend meisje, en zo verder. Tot de laatste wiens ene hand overwoekerd lijkt door takkenbundels. Het beeldmateriaal toont verder gekende situaties, de kroonblaadjes van een bloem plukken: hij houdt van mij, hij houdt niet van mij, hij komt, hij komt niet. Of richt de camera op de rug van een meisje. Ze keert de blik naar binnen, de introspectie gaat diep, kwetsbaar. Een andere keert zich revolterend af van de liefde: “Ik trouw nooit!”  Er is een sterke connotatie met aarde: erin wegkruipen als in een een cocon. De duikvluchten in eenzaamheid en tristesse beklemmen gelukkig nooit. Aan de filmische beelden én montage is uiterste zorg besteed, Fingerspitzengefühl.

Tijdens de voorstelling kijk je naar het beeldmateriaal en luister je naar de stemmen in het donker. Op het einde gaat het licht aan. De 12 Ophelia’s, die tussen het publiek hadden plaatsgenomen, staan recht en draperen een lied rond het geheel. 

Componist Thomas Smetryns zorgde voor een ijle, sfeervolle soundscape met satijnzachte akkoorden en zo nu en dan een aanzwellend klanktapijt.

‘Ophelia’ een knappe voorstelling: euforisch, dan weer donker en poëtisch.

INFO

• WAT: Ophelia
• WANNEER: première woensdag 29 september
• WAAR: HetPALEIS, Antwerpen
• WIE: 
  • Concept & regie: Inne Goris
  • Compositie: Thomas Smetryns
  • Uitvoering: SPECTRA Ensemble [Pieter Jansen, viool; Bram Bossier, altviool; Francis Mourey, cello en Frank Van Eycken, percussie]
  • Libretto: Dounia Mahammed
  • Camera en fotografie: Koen Broos
  • Montage: Linde Raedschelders
  • Meisjes: Helin Capa, Joanna Decaluwé, Olivia Engels, Lena Kontech, Annellen Lambrecht, Marie Moonen, Ivana Noa, Chahd Snoussi, Renee Vaerewijck, Billie Van Overtvelt, Paulien Van Walle en Marthe Verhovert