Deze eerste dansvoorstelling van het seizoen ’23-’24, een double bill, kan niet meer verschillend zijn. Terwijl het publiek binnen sijpelt gaat het doek op. In de diffuse duisternis stuiteren een dertigtal ballen, van boven belicht, op en neer. Het onregelmatig gebots zorgt voor een staccato ritme. Een intrigerend en veelbelovend begin.
New Ballet Mécanique
De betrachting van de Amerikaanse choreograaf Richard Segal is een symbiotische dans te laten ontstaan waarbij geluid en beweging één worden op de grootschalige geluidsinstallatie van de Zwitserse kunstenaar Zimoun. Wat Siegal en Zimoun verbindt, is hun interesse in het mechanische. Dit kan een interessant uitgangspunt zijn, maar dit realiseren is van een andere orde.
Wanneer iedereen zit, kan het publiek nog even onder de bekoring komen van het unieke ballen schouwspel. Het roept connotaties op van luchtbellen die opborrelen in de donkere ruimte. Een man positioneert zich op het podium. Een knappe verschijning in een gouden belichting. Een Griekse god. Een vrouw met een vreemd pakje aan met op de borst een grote ronde cirkel, een magneet (?), wentelt om hem heen. Met mondjesmaat verschijnen meer dansers op het podium. Ze schuiven zes kubussen van een vierkante meter doormeter het podium op. Het schuiven over de vloer wordt versterkt.
Muziek is er niet, het klankenpalet is industrieel. De kubussen worden in een hoekpunt in labiel evenwicht opgehangen aan stalen kettingen. De dansers bewegen er tussenin. Vaak belemmeren de kubussen evenwel het zicht op wat er gebeurt. Nu en dan valt een kubus met een groot gedruis op de grond. Ze worden verwijderd. In de plaats schuift een danser een fel blauw olievat over de scène. Het geschuif zorgt weer voor een ander geluid. Het aantal olievaten groeit aan. Bovenop de vaten rolt een ijzeren bal. Dit zorgt voor een zoemend sonoor geluid dat op de lange duur hoofdpijn verwekkend is. De dansers bewegen tussen de vaten in. Er wordt veel op pointes gedanst wat weer bijdraagt aan de varia van geluiden.
De kostuums van Flora Miranada, geïnspireerd op de primaire vormen de ‘cut-outs’ van de dadaïsten met metaal en papierachtige tierlantijntjes, kunnen niet bekoren. Een mooi poëtisch beeld is wanneer de scène afgesloten wordt met een flinterdun blauw opbollend doek. Wanneer het opgetrokken wordt, staat achteraan op de scène een lange houten constructie die op en neer gaat en weer een geluid produceert. Al deze attributen en decorelementen trekken té veel de aandacht naar zich toe, terwijl de focus op de dansers zou moeten liggen. Een beetje lachwekkend is wanneer finaal een danser een rokje aangemeten krijgt met plastieken lovertjes die op en neer wippen. Er volgde een lauw applaus.
© OBV / Filip van Roe
‘Half Life’
Deze choreografie van de Israëlische choreograaf Sharon Eyal, cocreatie Gai Behar – samen vormen ze een multidisciplinair team – staat voor de tweede keer op de affiche bij Opera Ballet Vlaanderen. De eerste kennismaking, twee jaar geleden, was een dermate voltreffer dat artistiek directeur Jan Vandenhouwe, het nog eens programmeerde.
Sharon Eyal, een dame met adelbrieven. Ze was huischoreograaf bij Batsheva Dance Compagny in tel Aviv, waar ook haar carrière als 19-jarige danser begon, later voor gezelschappen in onder meer Duitsland, Nederland, Noorwegen en Noord-Amerika. Samen met haar levenspartner Gai Behar, richtte ze in 2013 in Israël haar eigen ensemble L-E-V Company op. Zij is heel bewust en expressief met het lichaam bezig. Een vrouw die al haar ervaringen aanwendt zowel geestelijk, fysiek als empathisch. Samen ontwikkelden ze een eigen traject.
‘Half Life’ werd in 2017 gecreëerd voor het Koninklijk Zweeds Ballet in Stockholm. Op een geniale manier combineert ze klassiek met techno. Muziek die je niet in de opera zou verwachten veeleer op Tomorrowland. In ‘Half Life’ voel je de energie stromen. Het vergt van de dansers een uiterste concentratie en focus. De voorstelling opent met een mannelijke en een vrouwelijke danser op een kaal podium. De vrouw jogt surplace, de man zwaait met een heupbeweging zijn rechterbeen naar links voor op de maat van een pulserende beat.
De choreografie leunt sterk op herhaling. Ze zitten als gevangen in een keurslijf. Ondertussen schuifelt een compacte groep dansers cm per cm de scène op. Elektronische muziek is de puls van hun bewegingen. Bij verandering van ritme schieten de twee dansers als een springveer uit hun kramp en nemen de ruimte. Ze worden opgenomen in de groep dansers die beweegt in een vloeiend geheel. De lichamen van de dansers klitten samen tot een geheel. In strakke formaties bewegen ze over de scène, volledig synchroon met de muziek.
Wat deze choreografie zo imposant en virtuoos maakt is het minimalisme en de intensiteit. Dat kleine simultane bewegingen, met uiterste precisie uitgevoerd, van hoofd, schouder, torso, handen, benen zo’n impact kunnen hebben! De dansers bewegen unisono als een levend organisme. Ze gaan op een neer, zwenken naar links en rechts. Het doet denken aan een amoebe, een organisme dat kan veranderen.
Op de bezwerende beats tonen de dansers ongewone vormen van fysicaliteit. Verrukkelijk lenige en soepele lichamen, die ze niettegenstaande de uiterste inspanning onder controle hebben. Hun gebaren tonen de gestileerde precisie van klassiek geschoolde dansers en een natuurlijke en moeiteloze gratie. Zo nu en dan breekt een danser uit het gelid, maar het individu wordt al snel weer opgeslokt in het grotere geheel. Naar het einde toe wordt de formatie verbroken en nemen de dansers de hele scène in. Dit is het meest klassieke moment van de choreografie. De dansers voeren een reeks entrechat-dix, vederlichte sprongen met gekruiste voeten, uit. De androgyn geklede lichamen worden verlicht als sculpturen.
De structuur van ‘Half Life’ is contrapuntisch, maar de presentatie doet futuristisch aan. Fascinerend en magnetiserend tegelijk. Een high-performance. De onderlinge dynamiek en energie tussen de dansers dijt uit naar het publiek. Een hypnotiserende voorstelling met een bijna extatische reactie van het publiek dat spontaan rechtveert op het einde van de voorstelling voor een uitbundige staande ovatie. Een indrukwekkende en virtuoze prestatie van de dansers van Opera Ballet Vlaanderen in deze veeleisende choreografie.
© OBV / Filip van Roe
WAT: Ballet ‘New Ballet Mécanique’ en ‘Half Life’
CHOREOGRAFIE: Richard Segal, Sharon Eyal
ORGANISATIE: Opera Ballet Vlaanderen
GEZIENE VOORSTELLING: vrijdag 6 oktober 2023, 20 uur
