*** In de aanloop naar het Verdi-jaar 2013 waarin de 200ste verjaardag van de operacomponist wordt herdacht, heeft Unitel Classica in samenwerking met de Fondazione Teatro Regio di Parma een ambitieus initiatief genomen. Het brengt alle Verdi-opera’s uit op dvd, van de allereerste nauwelijks bekende tot en met de late meesterwerken.
*** In de aanloop naar het Verdi-jaar 2013 waarin de 200ste verjaardag van de operacomponist wordt herdacht, heeft Unitel Classica in samenwerking met de Fondazione Teatro Regio di Parma een ambitieus initiatief genomen. Het brengt alle Verdi-opera’s uit op dvd, van de allereerste nauwelijks bekende tot en met de late meesterwerken.
De dvd’s zijn zowel afzonderlijk te verkrijgen als in een “Tutto Verdi-Box” met dertig cd’s die ook het Requiem bevat. De opera’s zijn opgenomen tussen oktober 2005 en oktober 2012. Ze kaderen vaak in het Festival Verdi Parma en speelden dan ook vaak en het Teatro Regio van Parma maar ook in enkele andere theaters zoals het theater van Verdi’s geboortestad Busseto, het Teatro Regio van Turijn, San Carlo in Napels. Elke voorstelling getuigt van een speciaal engagement om het oeuvre van Verdi met het grootste respect te benaderen en elk werk de verdiende waardering te geven, zelfs de vroegste en minst bekende opera’s.
Een groot aantal zangers, regisseurs en dirigenten hebben aan het project meegewerkt. Er zitten grote namen tussen zoals Leo Nucci, Marcello Alvarez, Daniela Dessi, Anna Caterina Antonacci of bij de dirigenten Daniele Callegari en Youri Temirkanov, Massimo Zanetti en Ricardo Muti. Regisseurs zijn onder andere Pier Luigi Pizzi en Pier’Alli. Maar gezien het niet steeds om theaters met wereldreputatie, genre Metropolitan of Royal Opera gaat en zeker omwille van het omvattende karakter van de serie zijn er ook veel zangers van wie de namen minder bekend klinken.
Die mindere bekendheid staat zeker niet gelijk aan minder goed en er zijn een paar vocale ontdekkingen te doen. Dat blijkt al meteen uit de eerste opname die ik van de serie bekeek, met de allereerste opera die ooit van Verdi werd uitgevoerd (Milaan, Scala, 1839): Oberto, Conte di San Bonifacio. Mariana Pentcheva is als Cuniza een indrukwekkende dramatische sopraan, die zelfzeker de geliefde van Riccardo vertolkt. Oberto, de graaf van Bonifacio wordt gezongen door Giovanni Battista Parodi, een heldere en vaderlijke bariton, die evenwel geen stralende hoogte heeft maar als figuur een mooie karakterisering aankondigt van de vele vaderfiguren die we bij Verdi in zijn latere carrière nog zullen ontmoeten. Hij is door zijn tegenstander Riccardo in ballingschap gestuurd, maar keert in vermomming terug. Aandoenlijk is zijn zorg voor zijn dochter, een van de vele “Leonora’s” bij Verdi.
Leonora is de afgewezen geliefde van Riccardo. Ze kan Cuniza van zijn ontrouw overtuigen, zodat Cuniza zelfs Riccardo afwijst. Maar voor het tot een huwelijk tussen Riccardo en Leonora komt, vechten de vijanden een duel uit waarbij Oberto gedood wordt. Riccardo heeft wroeging dat hij de vader van zijn toekomstige vrouw heeft gedood en vlucht. Leonora verwijt zichzelf de dood van haar vader en neemt zich voor in het klooster te gaan.
Behalve de vader-dochter-relatie en het thema van liefde die gedwarsboomd wordt door politieke vijandschap is deze opera ook al meteen een toonbeeld van de beknoptheid en dramatische kracht waarmee Verdi een verhaal aanpakt. De muziek is meeslepend met mooie lyrische momenten, ritmische opzweping en enkele mooie koorfragmenten die jammer genoeg niet optimaal gezongen worden. Het koor is misschien wel de zwakste schakel in de voorstelling. De solisten zijn vocaal allemaal van een niveau dat nooit echt ontgoochelt.
Riccardo (Fabio Sartori) zingt met stralende tenor en gemeende smart zijn romanza in het tweede bedrijf. Leonora (Francesca Sassu) heeft een mooie stem die soms wat te veel in de keel blijft zitten en op het einde vermoeid is in de hoogte waardoor ze scherp gaat klinken. Toch blijven haar lage tonen en vooral haar piano-zang zeer aangrijpend. Het orkest speelt met veel bezieling onder leiding van Antonello Allemandi. De regie is wel heel erg statisch en geeft eigenlijk alleen maar prentjes om de zangers, in somptueuze kledij, in een kader te zetten. Veel interpretatie zit er niet in en elke zanger beweegt zich in zijn historisch kostuum naar eigen vermogen.
Bij Leonora zijn die bewegingen ouderwets theatraal en haar overdreven handbewegingen om haar emotie kracht bij te zetten irriteren op de duur. Jammer, want ze heeft een mooie partij en krijgt een aangrijpend rondo finale om de opera af te sluiten. “This is how Verdi should be played”, de promotiezin op de dvd geciteerd uit de Frankfurter Allgemeine Zeitung is misschien wel met een korrel zout te nemen, al geef ik toe dat ik nog maar over één dvd kan oordelen.
Heel waardevol bij de dvd is ook de introductie die beknopt een historiek van het werk geeft en de betekenis van de opera voor het verdere oeuvre van Verdi aanstipt. Er wordt verwezen naar Verdi’s oorspronkelijke opera Rocester, die er nooit gekomen is, maar de aanzet voor deze Oberto is geweest. De bonus is geïllustreerd met mooi beeldmateriaal uit de periode van de opera en zet de kijker even terug in het Milaan van de eerste helft van de negentiende eeuw. Na deze eerste dvd “Tutto Verdi” durf ik beweren dat de serie ons vele uren Verdi-genot zal verschaffen en onze kennis van Verdi zal verruimen en aanscherpen.
Is misschien niet elke opname op elk gebied van het hoogste artistieke niveau, dat ze telkens het resultaat is van een team dat zich met hart en ziel inzet voor Verdi, maakt dat ruimschoots goed. Die bezieling maakt voor een deel het belang van de serie uit. Wordt vervolgd…
