Uitgeverij Meulenhoff gaf een nieuw boek uit over Bachs Matthäus passie. Gezien de vele publicaties de laatste tijd over dit onderwerp, niet danig opmerkelijk, ware het niet dat het boek niet door één auteur geschreven is, maar door… 27!

Vanuit hun ervaring

En jawel, zo maar eventjes 27 dirigenten, zangers, zangeressen, tot violiste Emmy Verhey, de schrijvers Maarten ‘t Hart en Anna Enquist (haar schitterende roman “Contrapunt” is naar Bachs Goldbergvariaties gestructureerd), of TV presentator Paul Witteman, hebben elk één tot meerdere nummers van het in totaal 68 nummers tellend getoonzet lijdensverhaal van Bach, voor hun rekening genomen. En ieder analyseert en beschrijft de betreffende nummers vanuit hun eigen ervaring als uitvoerder of analyst. Heel boeiend.

Hun lievelingsmomenten

Wat hebben Bachs noten te vertellen, waarnaar moet je echt luisteren? Met die vraag trokken de beide samenstellers naar beroemde barokdirigenten, zangers en schrijvers om hen te vragen naar hun lievelingsmoment, en waarom die hen zo raakt. Samen met de inleidende hoofdstukken over Bachs wereld, de geschiedenis van de uitvoeringen in Nederland door Emile Wennekes, professor en hoogleraar muziekwetenschap aan de Universiteit van Utrecht, en de uitleg bij de tekst door cantate specialist Barend Schuurman, krijgt de lezer zo doende een veelomvattend en vooral origineel beeld van de werkelijke muzikale en tekstuele inhoud van Bachs geniale muziek.

De 27

De samenstellers Floris Don, artistiek adviseur van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en Mischa Spel, Muziekredacteur van NRC Handelsblad, hebben daarvoor beroep gedaan op de pianist Kit Armstrong, de bariton Florian Boesch, Peter Dijkstra, Max van Egmond, de contratenor Maarten Engeltjes, Anna Enquist, Iván Fischer, de advocaat en jaarlijkse passie bezoeker Oscar Hammerstein, Maarten ’t Hart, Philippe Herreweghe, René Jacobs, Peter Kooij, Ton Koopman, Nico van der Meel, de gambist Ralph Meulenbroeks, Ramsey Nasr, Jard van Nes, Yannick Nézet-Séguin, de tenor Mark Padmore, Jan Rot (die in 2006 een hertaling van de Matthäuspassie schreef), de sopraan Carolyn Sampson, de violist Shunske Sato, Barend Schuurman, Masaaki Suzuki, Jos van Veldhoven (artistiek leider van de Nederlandse Bachvereniging), Emmy Verhey, de schrijver Christiaan Weijts, Emile Wennekes en Paul Witteman. Alle, namen om u tegen te zeggen.

Bijzondere informatie van specialisten

Zo hebben de koorleiders Nico van der Meel en Peter Dijkstra en de bariton Peter Kooij het bv. over de harmonische opbouw van het recitatief Aber am ersten Tage der süssen Brot, en heeft de pianist Kit Armstong het over de dissonant in de aria Blute nur, du liebes Herz!. Emmy Verhey bespreekt het contrast tussen de vloeiende verbonden legato noten en de puntige lang-kort-lang-kort-ritmiek in de aria Geduld! Wenn mich falsche Zungen stechen, en de mezzo Jard Van Nes analyseert het belang van het tempo in de arioso Erbarm es Gott!. Dirigent Masaaki Suzuki bespreekt dan weer de inhoud van het koraal Wenn ich einmal soll scheiden.

Urtext, nieuwe Bijbelvertaling en het Liedboek voor Kerken

Voor de muziek en de nummering gebruikte men de Urtext van de Neue Bach-Ausgabe. Voor de Bijbelteksten hanteerde men de nieuwe Bijbelvertaling. De Nederlandse koraalteksten werden grotendeels aan het Liedboek voor de Kerken ontleend. Een boek met een schat aan informatie. Warm aanbevolen.