Op 8 januari 2017 is in zijn huis in de buurt van het Zwitserse Lausanne Nicolai Gedda gestorven, 91 jaar oud. Misschien daarom dat onze media er niet of nauwelijks aandacht aan schonken. Hij was immers al lang van het internationale toneel verdwenen en kwam nooit in het nieuws door een of andere stunt of schandaal.
Maar hij was een van de schitterendste tenoren van de tweede helft van de twintigste eeuw die in de grootste operatheaters van de wereld optrad en een indrukwekkende discografie op zijn naam heeft staan. Geboren uit Zweedse ouders maar opgevoed door een Zweeds-Russisch echtpaar beheerste hij die talen zonder moeite maar zong even goed in het Frans, Italiaans, Duits, Engels en Tsjechisch met een voortreffelijke uitspraak en uitstekende tekstprojectie. En dat alles met zijn heerlijke, prima beheerste, heldere lyrische tenor die zonder problemen de hoogste regionen bewandelde en daarbij altijd een mooie toon, voorbeeldige stembeheersing en grote muzikaliteit liet horen . Dit liet hem toe tot zijn 77ste te zingen, niet zo zeer meer op een operatoneel tenzij in een paar kleine karakterrollen , maar in enkele concerten en orthodoxe kerkgezangen.
Ik had het voorrecht Nicolai Gedda een paar maal op het operatoneel te beleven en bewaar o.m. een onvergetelijke herinnering aan zijn vertolking van Benvenuto Cellini in de gelijknamige opera van Berlioz. Eerder schuchter van natuur, was hij niet de grootste acteur maar dat vergat je wanneer hij zijn kostbare stem schijnbaar moeiteloos de zaal instuurde en virtuoos de hoogste toppen liet bewandelen, altijd beheerst en smaakvol en bijzonder expressief.
Hij vertolkte het Franse repertoire als geen ander, zowel qua stijl als uitspraak , stembeheersing en vocale weelde. Hij gaf het Italiaanse repertoire misschien niet die warme, zuiderse zinnelijkheid maar wel een heldere, beheerste, stralende klank, was een groot Mozart-vertolker , schitterde in het Russische repertoire met authentieke tekstbeheersing en ontroerende melancholie. Met Lohengrin waagde hij zich aan Wagner maar beperkte die uitstap tot enkele opvoeringen omdat het hem vocaal pijn deed.
Waar hij zich blijkbaar wel als een vis in het water voelde was de Weense operette die hij vooral op de plaat vertolkte. Met zwier en charme zette hij zijn zonnige tenor in voor dit dikwijls ondergewaardeerd genre dat dank zij hem en andere bekende operastemmen kon sprankelen en verleiden. Ik mocht hem eens interviewen en ontmoette een minzaam, intelligent man die vlot op mijn vragen antwoordde en vriendelijk en galant bleef zelfs wanneer ik in mijn enthousiaste bewondering maar bleef doorvragen! Dank u, Nicolai Gedda.
- WAT: Hommage
- WIE: Nicolai Gedda
