Terwijl in de jaren 1970 en begin ’80 de Vlaamse ensembles, gespecialiseerd in ‘de oude muziek’ de wereld veroverden, stond Wallonië hier achter. Ik herinner me levendig de uitzendingen op RTBF3 waar men het telkens lovend had over “Oui, encore des Flamands”. Vlaanderen musiceerde Wallonië wakker kan je wel zeggen, wat de beleving van de ‘oude muziek’ betreft.
Terwijl in de jaren 1970 en begin ’80 de Vlaamse ensembles, gespecialiseerd in ‘de oude muziek’ de wereld veroverden, stond Wallonië hier achter. Ik herinner me levendig de uitzendingen op RTBF3 waar men het telkens lovend had over “Oui, encore des Flamands”. Vlaanderen musiceerde Wallonië wakker kan je wel zeggen, wat de beleving van de ‘oude muziek’ betreft.
Er kwam een inhaalbeweging met onder meer de oprichting van het barokorkest Les Agrémens, gevolgd door de oprichting, intussen geleden van 1987, van het Chœur de Chambre de Namur. Intussen zijn beide ensembles niet meer weg te denken van de internationale podia. Vorig concertseizoen (2012-13) vierde het Chœur de Chambre de Namur zijn 25-jarig jubileum. Koor en orkest vonden later hun thuis binnen de nieuwe organisatie CAV&MA (Centre d’art vocal et de musique ancienne). Helaas volgt Wallonië alweer Vlaanderen. Ja, helaas, want onze minister van Cultuur schrapte danig in de subsidies met de gekende gevolgen. Het risico is reëel dat hetzelfde lot zowel het vermelde koor en orkest te wachten staat. Dat het niet moge waar zijn!
Met wat te veel vertraging, waarvoor onze excuses, bespreken we hier voor u twee sterke uitgaves.
Als eerste de jubileum-cd waar Leonardo Garcia Alarcón het Chœur de Chambre de Namur, de Cappella Mediterranea en solisten leidt met een eerste opname van Nabucco…
De tweede uitgave is prestigieus: Thésée van François-Josph Gossec met het orkest Les Agrémens, het Chœur de Chambre de Namur en solisten onder leiding van Guy Van Waas.
Il dialogo del Nabucco
***** Nabucco door een barokorkest vraagt u zich af? Ja, natuurlijk, want niet alleen Verdi zette het verhaal op muziek, ook Michelangelo Falvetti (1642-1692). ‘Il dialogo del Nabucco’ is een weelderig oratorium, magistraal, sensueel, vol vuur.
Het Siciliaanse temperament van de componist is niet te ontkennen noch kan het iemand ontgaan dat Falvetti bijzonder goed de muziek van het Italiaanse vasteland kende. Je hoort zo nu en dan bijna letterlijk een van de grootste componisten die Italië tot zijn zonen mag rekenen, Claudio Monteverdi, geciteerd worden. Een eerbetoon, zoveel is duidelijk want het werk is geen buurtje leen of onpersoonlijk, wel integendeel.
Nabucco is niet het verhaal van een vroom kluizenaar. De geesteszieke autoritaire koning wordt in het oratorium, gecomponeerd in 1683, omgeven door allegorische figuren aller aard. Drie jonge protagonisten zetten zich, dankzij de hulp van God zelf, af tegen Nabucco die zich een soort god waant. De ware achtergrond is echter politiek. Sicilië was bezet door Spanje dat op een gegeven moment de plaatselijke taal verbood. Meer nog, de klokken van de dom van Palermo werden gesmolten om een bronzen gedenkplaat ter ere van de koning van Spanje aan te brengen op het Senatoren Paleis.
Falvetti vertaalde dit alles muzikaal met een bekorende en krachtige inspiratie die al wat maar Italiaans kon klinken, in zijn compositie verwerkte. Zeg maar dat hij de bezetter hiermee een artistieke neus zette.
Instrumentale delen wisselen af met sterke solopartijen en schitterende koren. Falvetti componeerde op maat van de jubelende totaalaanpak van Allarcón. Dit is een kolfje naar zijn hand en je hoort hoe hij zich in dit werk uitleeft. Hij trekt alle musici mee in een warmte die je pal in het midden van Palermo en omgeving neerpoot. Jammer dat een solist onder het niveau blijft in deze voor 99,9% enthousiasmerende opname. Een opname die je zowaar een injectie levenselixir vol muzikale vitamines toedient.
Thésée
***** Ricercar geeft al enkele jaren luxueuzere opnames uit. Het klassieke inlegboekje van bij een cd, is verheven tot een waar boekwerk(je) op luxepapier verlucht met mooie illustraties. Zeer aantrekkelijk.
Al enkele jaren poogt men de Henegouwse componist François-Joseph Gossec (1734-1829) wat meer in het daglicht te brengen. Dat lukt vrij aardig. Gossec komt meer en meer voor in concertprogramma’s, hoor je meer op de klassieke zenders en je vindt hem meer op cd. Nu is zijn opera Thésée te verkrijgen, twee cd’s samen met het vermelde boekje.
We kennen dirigent Guy Van Waas als een bevlogen, goedhartig en gul musicus, pretentieloos en altijd voor iets nieuws te strikken. De lyrische tragedie Thésée werd gecreëerd in Parijs in 1782, maar al vier jaar eerder gecomponeerd. Persoonlijk word ik door deze opera niet fel aangesproken. Het is me een te flets werkje, soms verwijzend naar Glück en zelfs Mozart, dan weer laat Frans barok en dan is Rameau niet ver weg en toch grosso modo klassiek. Het is een veredelde aaneenschakeling van Franse chansons, wat Duits gekruid en tot opera gekneed.
Knap vakmanschap, dat zal niemand betwisten. Zo knap zelfs dat Gossec je, ondanks de soms echt flauwe passages, nog om zijn vinger kan winden, al was het maar met de mooie koorpartijen.
Van Waas zou Van Waas niet zijn, mocht hij dit niet veel meer dan middelmatig werk, optillen tot een niveau zodat je toch over heel de lijn aangesproken wordt en dingen te horen krijgt waarvan de componist zelf verrast zou zijn dat ze zo rijk kunnen klinken.
Voor dit werk is beroep gedaan op een hele schare solisten, niet minder dan 12! Het orkest is uitgebreid naar de eisen van Gossec en speelt perfect, onverbeterbaar. Het koor is, net als het orkest, alweer in zijn beste doen.
Guy Van Waas dirigeert hen in een sterk harmonisch evenwicht, plaats knappe adempauzes en fraseert naar believen. Het doet het geheel leven, kleurt het met wat overdadige barok en heeft wat Sturm und Drang in zich. Ziedaar wat je met een partituur allemaal kan aanvangen als de componist een vakman is en als de uitvoerders hem helemaal begrepen hebben.
