De Sint-Pieterskerk in Leuven, deSingel en Alden Biezen: daar moest je zijn om op drie dagen tijd drie topconcerten met muziek van door de eeuwen heen te genieten. Mensen van bij ons die het beste van het beste schonken als uitvoerend en / of componerend artiest. Het muzikale weekeinde startte in Leuven, ga even met ons mee.
Vrijdagavond 6 maart 2020: een datum om te onthouden. Na 35 jaar restauratiewerken werd in Leuven de Sint-Pieterskerk plechtig ingehuldigd met een feestelijk concert. Voor dit concert werd zo veel als mogelijk beroep gedaan op componisten en uitvoerders die door de eeuwen heen tot heden met Leuven een band hadden / hebben.
Het kon niet Leuvenser bij de start van de feestavond om 19 uur. Stadsbeiaardier Eddy Mariën speelde enkele preludes op de kerkbeiaard van Matthias Van den Gheyn (1721-1785). Geniale barokwerken voor het instrument waar generaties Van den Gheyns klokken voor goten. Net op het ogenblik dat de beiaardier de eerste klavierstokken bespeelde, begon prompt op de pui van het vlakbij gelegen stadhuis de Leuvense Studentenfanfare de vrolijkste muziek te spelen en precies zoals het studenten moeten doen: van katoen geven, lawaaierig en vol leut. De eveneens in een studentenstad thuishorende betogers waren ook van de partij, maar met al dat lawaai van klokken die je amper hoorde en de fanfare hielden ze het bij een stil protest. Hun spandoek stond zo vol geschreven dat ik in geen geval begrepen heb waar het over ging. Nu ja, ik ben er ook niet speciaal blijven bij staan om het te ontcijferen, mijn gedachten waren bij die arme beiaardier die zich met zekerheid zat dood te ergeren aan het vrolijke lawaai van die studentenfanfare… Hoorde ik nu een enorme ‘oeffff’ uit de toren komen toen de studenten na enkele minuten de stad introkken? Bij mij ook een ‘oefff’ en niet alleen voor het wegtrekken van de fanfare, maar ook omdat het protest van die betogers stil bleef. Ze waren misschien al in de ban van het fraaie beiaardspel en die frivole preludes. Ondanks de kille regen en wind bleven toch wat mensen buiten luisteren.
Het publiek in de kerk werd gevraagd niet te applaudisseren tussen de optredens van de verschillende musici. Een foute inschatting gezien het ging om de muziek én om al die verschillende musici, van betere liefhebbers tot topprofessionelen aan het werk te horen. Bij zo’n feest hoort dan toch veel applaus en het doet die muzikanten allemaal deugd. Het werd hen minder gegund dan de sprekers, toch wel jammer want er was meer dan voldoende kwaliteit om meermaals met stevig handgeklap kunnen beloond te worden.
Na de obligate toespraken van de schepen voor ‘restauraties’ Dirk Vansina, de deken Dirk De Gent en minister voor erfgoed Matthias Diependaele opende het concert krachtig met de vier trombonisten van The Bone Project. Heerlijke renaissancewerken van Petrus Phalesius (? – ca. 1576), ideaal om zo’n feestavond binnen in de kerk in te zetten. Het Leuvens gemend koor Musa Horti ging de religieuze toer op, terecht natuurlijk, met werk van Jules Van Nuffel (1883-1953) en een creatie van Marcel Detiège (°1949): Ave Maria. Ze rondden hun aandeel in de avond af met ‘Venite et Videte’ van Thomas Crecquillon (ca. 1505-1557).
The Bone Project (Geert De Vos, Bram Fournier, Jan Smets en Koen Severens) bracht nadien een zeer knappe creatie van Pieter Schuermans (°1970) ‘Iubilus’. Jubelen deed dit werk voor vier trombones zeker. Met enkele kleine jazzy ingreepjes blijft het hedendaags en toch is het een werk van en voor alle tijden.Het past wonderwel in een kerk van Brabantse gotiek als deze.
Achteraan in de kerk stelde zich intussen het dameskoor Concinite op dat in processiegang zingend tot het altaar kwam met werk van Guillaume Dufay (1379?-1474). Zeer engelachtig en zuiver, muziek die tot meditatie kan aanzetten net zoals het gregoriaanse Salve Regina. Orgellist Luk Bastiaens liet het publiek tussen beide gezangen kennis maken met een werkje, toegeschreven aan Lodewijk Van Beethoven (1712-1773) die voor zijn vertrek naar Luik en wat later Bonn enkele maanden verbonden was aan deze kerk als zanger. De naam Van Beethoven klinkt in elk geval beter dan het korte werkje zelf dat nogal log en bombastisch is. Ach ja, Lodewijk was 19 jaar en niet echt een componist. Verder programmeerde de orgellist drie korte werkjes van Petrus Papen (1662-1717), Dieudonné Raick (1703-1764) en Matthias Van den Gheyn. Voor wanneer een orgel, een écht orgel, in deze kerk?
Met kracht en jeugdig enthousiasme zong nadien het mannenkoor Terpander een werk van de romantische componist Xavier Van Elewyck (1825-1888). Wat een bombarie met een folkloristisch karakter heeft dit werk dat je ‘plezant’ mag noemen… Maar het mag wel op zo’n feest.
De ware revelatie van deze avond was toch wel de creatie van het werk van Wilfried Westerlinck (°1945): ‘Contemplaties bij het Laatste Avondmaal van Dirk Bouts’ (Landschappen VIII). Saxofonist Kurt Bertels soleerde met het strijkorkest Ataneres Ensemble onder leiding van Pieter Schuermans. Westerlinck droeg het werk op aan zijn vader Jacques (1909-1948) die overleed toen Wilfried nog een peuter was. Wat een eerbetoon aan zijn vader in een stille mijmering die muzikaal pakkend verhaald wordt. Wat een eerbetoon ook aan dat unieke schilderij van de Vlaamse Primitief Dirk Bouts. Contemplatief? Zeker. Meditatief ook, lijdend, schrijnend en zacht wenend, zelfs wat opstandig, maar tevens berustend en dankbaar. Zo wil ik dit werk omschrijven waar de solopartij uit het hoofd werd gespeeld en mij (eindelijk) deed genieten van een instrument waar ik nooit echt kon van houden, tot nu… Niemand zou dit beter kunnen vertolken hebben dan Kurt Bertels.
Het strijkensemble bleef op het podium voor een ‘late Vivaldi’ van Willem Gommaar Kennis (1717-1789) in een ‘lekker’ stukje barok, zeg maar seriemuziek die geschreven was voor puur vermaak en je blijgezind maakt op het eigenste moment. Het concert zou met Kennis’ werk Haec Dies Quam Fecit Dominus afronden, maar eerst was het nog luisteren naar een orgelimprovistatie door Kris Wittevrongel die nadien het Luca Kamerkoor zou begeleiden in de compositieopdracht gegeven door de organisatie aan André Laporte (°1931), een werk ‘Venite et videte’ dat volledig aansluit bij de laatromantische Vlaamse religieuze koorwerken. Een jubelzang.
Zo feestten de vele genodigden muzikaal de prachtig gerestaureerde Sint-Pieterskerk van Leuven in. Nu nog een orgel die naam waardig (ach dat gerestaureerde Delmotte orgel, ik kan het niet smaken) in die kerk en ze kan voor de volle 100% opnieuw het volk ten dienste staan.
- WAT: inhuldigingsconcert Sint-Pieterskerk Leuven
- WIE: Eddy Mariën, The Bone Project, Musa Horti, Cappella Concinite, Luk Bastiaens, Mannekoor Terpander, Kurt Bertels en Ataneres Ensemble, Kris Wittevrongel, LUCA Kamerkoor
- CREATIES: Marcel Detiège, Pieter Schuermans, Wilfried Westerlinck, André Laporte
- WAAR & WANNEER: Sint-Pieterskerk, Leuven, vrijdag 6 maart 2020
- FOTO’S: mt
