Onze website is vernieuwd, geef zelf je evenementen in. Heb je een fout gezien. Mail ons!

Klassiek Centraal

Muzikale filosofie over mens en ruimte

Opkijken naar de hemel en reflecteren over de kosmos… Het is een bezigheid van alle tijden. Het inspirationele sterrenstof dwarrelt ook neer op de notenbalken. Werken met de ruimte als thema, zoals The Planets van Gustav Holst, zijn hiervan resultaat. Het hemelruim boven ons blijkt een onuitputtelijke bron van inspiratie. In dit artikel komen drie hedendaagse componisten — Ekanayaka, Humet en Gísladóttir — aan bod die elk hun eigen interpretatie in klanken uitdrukken.

Met haar cd The Planets & Humanity gaat Sri Lankaans-Britse pianiste Tanya Ekanayaka (°1977) op zoek naar het organische moment wanneer van tijd en ruimte met elkaar versmelten. Haar antwoord zoekt ze in de sterrenhemel. De acht tracks op deze cd zijn vernoemd naar de acht planeten van ons zonnestelsel. Elk weerspiegelen ze een van onze zeven continenten, met uitzondering van Earth — Life (track 6) dat reflecteert over de verstrengeling van pijn en hoop als reactie op de COVID-pandemie. In zes van de acht delen (Aarde en Mercurius niet) maakt Ekanayaka gebruik van melodieën ontleend van inheemse volkeren.

Het idee om de hemellichamen te verbinden met inheemse volkeren doet wat denken aan Music and Women (1948) van Sophie Drinker. Zij schreef een muziekgeschiedenis over de relatie tussen vrouwen, muziek en hun rituele oorsprong. Hiervoor bestudeerde Drinker de muziek van geïsoleerde volkeren en deelde haar boek op volgens maanfases. Net als de baan van de maan zijn ook Ekanayaka’s composities cyclisch. Elke onderdeel eindigt met een echo naar het begin waardoor, zoals de componiste zelf benadrukt, de werken eindeloos kunnen worden herhaald. Met een indrukwekkende waaier aan klankkleur (te danken aan Ekanayaka’s synesthesie) en terugkerende technieken zijn de verschillende planeten stilistisch aan elkaar gelinkt. Een symbolische herinnering aan hun onderlinge verbondenheid binnen het universum.




Spaanse componist Ramón Humet (°1968) laat zich voor zijn muziek sterk beïnvloeden door zen en de natuur. In zijn a capella reeks Llum (2016, licht in het Catalaans) met spirituele gedichten van Vincenç Santamaria komt zijn tijdloze en heldere stijl volledig tot leven. Het Latvian Radio Choir zong in 2020 de première van dit werk wat te horen is op deze cd.

Llum begint met “Tanca els ulls” wat vertaald wordt als “sluit je ogen”. En dat is precies wat je moet doen om deze muziek te ervaren. Het is een reis doorheen een weefsel van stemmen. Van een statisch en meditatie eerste deel wordt de muziek steeds veranderlijker naarmate het werk vordert. Toch blijft de zen sfeer doorheen het hele werk resoneren. De bewegingen gebeuren traag waardoor de focus niet op de actie maar het zijn ligt. Dit geeft het koorwerk een bijna hypnotiserend karakter. Het Latvian Radio Choir weet deze meditatieve muziek volledig tot leven te brengen. De sopranen lijken doorheen de ruimte te zweven, de bassen de dieptes verzorgen terwijl de alten samen met de tenoren deze klankwolk kleuren.




De klankwereld in Caeli is in twee woorden intrigerend en uniek. De muziek is een personificatie van de kosmos in de handen van de IJslandse componiste en contrabassist Bára Gísladóttir (°1989) met haar vaste partner, elektrische bassist Skúli Sverrisson. Er is een uitzonderlijke aandacht voor verschillende textuurnuances en muzikale lagen. Met de eerste noten van “Unum caelum” (track 1) voelt een eerste indruk eerder aan als een geladen duister. Naarmate de vrije eindeloosheid je inpalmt, ontdek je een bepaalde vrijheid door het gebrek aan grenzen. Je zweeft in de ruimte. Samen met de muziek.




Informatie


3.6/5

Ekanayaka: The Planets & Humanity

  • WIE: Tanya Ekanayaka [piano]
  • WAT: The Planets & Humanity
  • UITGAVE: Grand Piano — GP879
  • BESTELLEN: JPC

Humet: Light (Llum)

  • WIE: Latvian Radio Choir o.l.v. Sigvards Kļava
  • WAT: Light (Llum)
  • UITGAVE: Ondine — ODE1389-2
  • BESTELLEN: JPC



4.1/5


3.9/5

Gísladóttir: Caeli

  • WIE: Bára Gísladóttir [contrabas], Skúli Sverrisson [contrabas]
  • WAT: Caeli
  • UITGAVE: Sono Luminus — SLE 70020
  • BESTELLEN: JPC

Details:

Titel:

  • Muzikale filosofie over mens en ruimte

Blijf op de hoogte

Elke donderdag sturen we een nieuwbrief met de meest recente berichten op onze website

– advertentie –