Nominatie Gouden Label Regisseur Stany Crets trok de Vlaams versie van de musical Evita, naar het leven van de iconische Eva Maria Duarte Perón, helemaal naar zich toe. Evita Perón was de first lady van Argentinië van 1946 tot haar dood in 1952.
Die kleine zes jaren waren voldoende om haar leven als legendarisch te omschrijven. Tijdens die periode was ze de machtigste vrouw van Argentinië. Door haar schare bewonderaars werd ze Evita genoemd, wat zoveel betekent als Evaatje. Ze ambieerde zelfs de functie van vicepresident maar de militaire top, de elite en haar eigen echtgenoot overtuigden haar dit plan te laten vallen. Enkele dagen voor haar dood, ze was amper 33 jaar, speechte ze met een koppige en ondoorgrondelijke vitaliteit voor het laatst voor een grote massa om hen te overtuigen voor haar man te stemmen voor een volgende ambtsperiode als president. Zelfs na haar dood bleef ze de harten beroeren. Het volk wilde haar heilig laten verklaren. Haar gebalsemde lichaam is al verschillende keren van plaats verwisseld omdat de Argentijnse regering de mythevorming wil afblokken.
Uitzonderlijke levensloop als inspiratiebron voor een musical
Eva Maria Duarte kende een weinig rooskleurige jeugd in het dorpje Los Toldos. Haar moeder was niet getrouwd en haar vader heeft haar nooit erkend. Dit veroordeelde hen tot outcasts. Van die ketenen én armoede wou ze zich ontdoen. Op 15-jarige leeftijd verhuisde ze naar Buenos Aires. Dit zou op aanraden van haar moeder geweest zijn omdat er in de grootstad meer mogelijkheden waren voor een jong, mooi meisje. Andere archieven zeggen dat ze meegenomen zou zijn door de artiest Augustin Magaldi. Deze laatste versie werd gebruikt in de poprockopera van Andrew Lloyd Webber en tekstschrijver Tim Rice en ging in 1978 in Londen première, een jaar later op Braodway. Inmiddels werd deze musical wereldwijd voor het voetlicht gebracht. Ook vandaag de dag weet het lied ‘Don’t cry for me Argentina’ nog altijd te bekoren.
De jonge Eva wilde kost wat kost actrice worden. Aanvankelijk had ze grote moeite om in haar levensonderhoud te voorzien omdat ze geen diploma’s en connecties had. Jong, sexy en streberig én met een sterke geldingsdrang creëerde ze haar eigen sprookje. Uiteindelijk kwam ze aan de bak als radio- en filmactrice en trad op in melodramatische B-films en Radio El Mundo soapseries. Ze speelde regelmatig in populaire historische dramaseries over belangrijke vrouwen in de geschiedenis. Misschien kreeg ze daar de smaak te pakken. Dit moet gezegd: al klonk haar retoriek hoogdravend. Ze had de gave van het woord. De woorden van kunstenaar Francis Bacon indachtig: “Het leven is zo volstrekt zinloos dat we net zo goed kunnen proberen er iets bijzonders van te maken.’ Wanneer ze toegang krijgt tot de meer exclusieve kringen ontmoet ze tijdens een liefdadigheidsactie voor de slachtoffers van de aardbeving in San Juan kolonel Juan Perón. De jackpot voor beiden. Hij kon haar gebruiken omwille van haar bekendheid van film en radio. Zij om de hoogste sport van de maatschappelijke ladder te beklimmen.
Vlaamse versie
Ik kan me niet altijd vinden in de regies van Stany Crets. Op zijn exuberante fantasie staat vaak geen maat. In Evita weet hij alles te doseren. Zijn versie is ook rijker en genuanceerder dan die van het Engelse duo. Van begin tot einde zit er vaart in deze voorstelling in een selectieve transformatie van de werkelijkheid. Het decor is vrij basic gehouden. Het zijn de spelers die het geheel tot leven brengen en dat doen ze vol overgave. De voorstelling begint in de setting van een geïmproviseerde filmzaal. Film die onderbroken wordt met de mededeling dat Evita Duarte Perón overleden is. Een prachtige rol van Sébastien De Smet die zo’n beetje de rol van politiek commentator en analist speelt. Grote consternatie. Evita verschijnt quasi naakt in een onderjurkje, geen pruik. Op een krakkemikkig balkon zingt ze ‘Ween niet om mij Argentinië’. Met de rug naar het publiek toe slaat ze sierlijk de armen uit als een engel die dit aardse tranendal ontstijgt. Ze zijgt neer en wordt naar voor op het podium gedragen. Het ontzielde lichaam ligt in de armen van Sébastien De Smet als een Pietà. Een suggestieve lijkwassing vindt plaats door een paar vrouwen. Een mooi, sereen en piëteitvol beeld dat Stany Crets onmiddellijk ontzenuwt met een groep mannen en vrouwen die boven een emmer tranen met tuiten wenen. In een grote flashback en fragmentaire verhaalstructuur, ontrolt zich dan het leven van deze vrouw die haar eigen mythe creëerde.
Rise and fall
We zien haar opgang in de maatschappij. Een mooie scène in een tango bar. Het geheel gelardeerd met frisse en verrassende elementen zoals de hond (handpop) en het gekweel van de tangoleraar. Eva Duarte probeerde continu op de hoogste golf te surfen. Via een man geraakt ze binnen bij de radio. Om hogerop te geraken is ze niet vies van seks. Eens een stel met Perón hield ze van het vermogen om haar omgeving te beïnvloeden en te beheersen. Haar zogezegde ‘humanitaire hulpverlening’ deed velen de wenkbrauwen fronsen. Voor het gewone volk was ze een engel, een weldoenster. In haar toespraken benadrukte ze haar eenvoudige afkomst om zo haar solidariteit met de arbeidersklasse geloofwaardig te maken. Ze creëerde een cultus rond haar man door het bijna bezwerende karakter van haar toespraken. De menigte juichte eerst voor haar man, dan voor haar. Het volk noemde haar ‘de koningin van de armen’. De knappe choreografie van Laurent Flamand zorgt voor vaart en variatie en brengt het potentieel van de dansers helemaal in beeld. Mooi zijn de tango sequenties. Ook het niet onbesproken regime van Juan Perón komt in de regie van Stany Crets goed uit de verf. Perón had verrassende connecties en bood ex-nazi’s een schuiloord in zijn land. Terwijl hij zich overgeeft aan vrouwelijk schoon en het spel, tiert de corruptie en terreur. Die willekeur komt in eenvoudige beelden wrang tot de toeschouwer. Ook de muziek is rijker gestoffeerd dan in de versie van Andrew Lloyd Webber en wordt hier live gespeeld. Ann Van den Broeck is niet alleen een mooie vrouw maar ook een verdomd goede actrice en zangeres met een ontroerend mooie stem die zich met het grootste gemak door de moeilijkste en hoogste noten baant. Op een sensuele en overtuigende manier geeft ze gestalte aan Evita. Hans Peter Janssens als Juan Perón geeft steevast een extra dimensie aan zijn personage. Beheerst zet hij een sterke figuur neer. Hun gezamenlijke scènes getuigen van subtiliteit. In 1947 maakte mevrouw Péron, als PR-stunt een tournee door Europa, die de geschiedenis inging als Regenboogtournee. Ze bezocht Spanje, Italië, Portugal, Zwitserland en Frankrijk. Europa was Argentinië na de Tweede Wereldoorlog in toenemende mate als een fascistisch land gaan beschouwen. Overal werd de leading lady enthousiast ontvangen, bij Franco, de paus…. Ook de Britse minister-president nodigde Eva Perón uit voor een staatsbezoek. Ze ging er mee akkoord als ze op Buckingham Palace door de koningin zou ontvangen worden. Dit bleek niet mogelijk omdat de koninklijke familie op Balmoral Castle verbleef. Deze weigering viel niet in goede aarde bij Evita. Dit alles komt ruim aan bod in deze voorstelling. Stany Crets zou Stany Crets niet zijn als hij daar geen persiflage van maakt. De staatshoofden defileren over de scène als gigantische poppen. Wanneer de ziekte haar ondermijnt wil Evita nog vicepresident worden. Haar smeekbede vangt bod. Geraffineerd, kundig en evenwichtig boeit deze voorstelling tot de laatste scène en noot. Zowel de hoofdrolspelers als het koor/dansers nemen het publiek mee in een roetsjbaan van een super performance.
Deze musical is in april 2017 nog te zien Capitole Gent en de Stadsschouwburg van Antwerpen.