Jelle Dierickx, artistiek directeur van het festival van Vlaanderen Mechelen / Kempen presenteert zijn eerste seizoen. Met zijn 40 jaar is deze topmusicoloog een harde werker die beroepshalve pendelt tussen Mechelen en Berlijn. Het concept van zijn voorgangster Veerle Declerck ‘Mechelen hoort stemmen’ was een succesformule.
Het voorjaarsfestival blijft zich focussen op de menselijke stem. Het gaat niet enkel om mooie liedjes en stemmen, maar om alles wat de sprekende, zingende, aarzelende, erg luide of erg stille menselijke stem te bieden heeft. Hij koos voor een nieuwe naam ‘LUNALIA’ met een sterke Mechelse connotatie. De naam verwijst naar de Mechelse legende van de maneblussers (Luna) en naar het fascinerende universum van het lied en de menselijke stem (lia). Zijn insteek is het publiek nieuwe dingen laten ontdekken: nieuw instrumentarium, ongekende muziek, jonge veelbelovende zangers en musici, naast meer ervaren collega’s. Complex, maar ook niet te extravagant.
Openingsfeest
Een prachtige dag vroeg in de lente met zomerse temperaturen. Een meevaller van formaat. Zo kende het openingsfeest een fantastische start. Het goede weer lokte duizenden bezoekers naar Mechelen. Aan de hand van dertien stemmenconcerten op historische Mechelse locaties kon de muziekliefhebber van 14u tot 17u gratis proeven van wat LUNALIA te bieden heeft. Op het programma uiteenlopende genres en artiesten zoals thereminvirtuose Carolina Eyck, het Octopus Kamerkoor, Mélinée, Bart Naessens en Amaryllis Dieltiens.
De LUNALIA-ploeg omschrijft het als 30% muzikaal Mechelen, 30% ontdekkingsreis en 40% familie-uitje. De energie van de stad in combinatie met muziek is een geslaagde match. Een ideale gelegenheid om zowel oud als jong te laten kennismaken met wat muziek allemaal te bieden heeft. De verschillende locaties kregen om het half uur een nieuw publiek. Ze liepen leeg, om weer vol te lopen met een mix van habitués van het Festival van Vlaanderen Mechelen én nieuwsgierigen.
Openingsconcert in de Onze-Lieve-Vrouw-aan-de Dijlekerk
Burgemeester Bart Somers was present en noemde LUNALIA in zijn welkomstwoord het paradepaardje van Mechelen. De kern van beschaving omschreef hij als het streven naar het goede, schoonheid en rechtvaardigheid. Mechelen kan wat deze drie componenten betreft terugblikken op 500 jaar traditie toen humanisten er samen kwamen om te overleggen. Wat het streven naar schoonheid betreft, ook hier scoort Mechelen met de polyfonisten. Wat rechtvaardigheid betreft: er wordt al eeuwen recht gesproken. Mechelen, een stad van kunst, cultuur en rechtvaardigheid tout court: beschaving.
‘LUNALIA’ opent officieel met een concert in de vorm van een volle maan. Dit beeld wordt inventief uitgespeeld in het avondvullend openingsconcert binnen een uniek concept in de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk. Het interieur van de kerk vormt de visuele prikkel: heeft iets weelderigs en is veelbelovend. Dit decor wordt met gevoel voor compositie en kleur handig uitgespeeld. Eén element van het altaarstuk is uitgelicht: een bol = volle maan. Het concert brengt artiesten als Carolina Eyck, Natascha Nikeprevelic, Octopus Kamerkoor en Capriola Di Gioia samen in een concert met een bijzondere opstelling, in een regie van kunstenares Maja Jantar.
Publiek en artiesten omringen elkaar voor een bijzondere luisterervaring. Er is gekozen voor een vierkante opstelling. Dit representeert het aardse, het repetitieve van alledag. De solisten doorlopen de vier zijdes, het bestaan dat we langs alle zijdes moeten aftasten. Het publiek komt ogen en oren te kort om alles te plaatsen en waar te nemen.
Concert start met klanken van Amerikaans componist Philip Glass
Dwarsfluitspelers Karin De Fleyt en Carla Rees gaan in dialoog, ze staan lijnrecht tegenover elkaar in de afgebakende plek midden in de kerk en spelen ‘Piece in the shape of a square’ Een repetitief, minimalistisch werk dat prachtig resoneert in de gigantische ruimte.
Aansluitend werk van de 19de- eeuwse Oostenrijke componist Anton Bruckner. De diepe tonen van de koperblazers contrasteren mooi met de ijle tonen van de dwarsfluiten. De muzikanten staan verdoken opgesteld in de zijbeuk. Het is even zoeken waar de muziek vandaan komt.
Het Octopus Kamerkoor o.l.v. Bart Van Reyn, opgesteld in het koor vooraan, valt in met het prachtige ‘Locus Iste” waarin de eerbied voor het huis van God centraal staat. Vervolgens verplaatst de actie zich naar het preekgestoelte waar Natasha Nikeprelevic met haar uitzonderlijke stemtechniek, waardoor ze tegelijkertijd twee klanken of meer kan voortbrengen: een steunklank waarboven ze andere klanken articuleert, de toehoorders met verbazing slaat. Dan is het weer tijd voor werk van Bruckner dat zeer gevoelvol vertolkt wordt door het Octopus Kamerkoor.
Weer op een andere plek in de kerk eist Carolin Eyck, theremin en stem, de aandacht op. Theremin is een elektronisch muziekinstrument dat bespeeld wordt door de afstand tussen de handen en twee antennes te variëren. De speler raakt het instrument niet aan. Magische muziek door vibraties in de lucht. Het Octopus Kamerkoor volgt weer met werk van de Italiaan Ennio Morricone ‘The Ecstacy of Gold’. Anton Bruckner is zowat de rode draad doorheen het concert. Doffe dreunen van troms weerklinken, het heeft iets dreigends. De troms staan gemonteerd op een mobiel. Langzaam wordt dit de kerk doorgeschoven, waardoor een stereo-effect ontstaat. Er volgt geen Locus Iste maar een Ave Maria. In het motet worden mannen- en vrouwenstemmen verenigd.
Het concert wordt afgesloten met werk van de Estlandse componist Arvo Pärt, een mooie partij voor sopraan Griet De Geyter en orgel. Moeder en kind zijn ook het thema in ‘Sarah was ninety years old’ In 1977 moest de componist het werk Modus noemen door de strikte atheïstische houding van de Sovjet autoriteiten. Het verhaalt echter muzikaal het lot van Sarah, die in haar negentigste levensjaar nog een kind baart voor Abraham. Zowel het aantal jaren als het baren klinken in de muziek door. Een mooi slotakkoord voor een intrigerend concert. Musici, koor en solisten zijn figuranten in het geheel, maar als individuele persoonlijkheden met elk hun eigen talent en verhaal. Een concert getuigend van collectieve energie en een kleurrijke mozaïek van stemmen.
De nieuwe artistiek directeur van het festival van Vlaanderen Mechelen / Kempen, Jelle Dierickx, heeft meteen al zijn stempel gedrukt op LUNALIA. Dit concert is een totaalbelevenis, een mengeling van klassiek en hedendaags, ingetogen versus extrovert, stem versus instrument, getal tegenover solist, pittig naast sereen, forte naast pianissimo. Sterk ritmisch en meanderend, enthousiasmerend, vitaal en gevoelvol.
Het geheel speelt zich af in een diffuus licht. Sporadisch wordt een mooi hoekje van de kerk in felle kleuren belicht. Rondkijkend in de monoliet van witte steen in Brabantse gotiek ervaar je min of meer, door de grillige belichting, het spel van licht en schaduw, hoe mensen vroeger de grootsheid van dit gebouw en hun nietigheid moeten ervaren hebben.
Het Openingsfeest is slechts de aanvang van een twee weken durende LUNALIA, met bijna dagelijks concerten tussen 21 april en 6 mei 2018. Talloze internationale artiesten komen naar Mechelen zoals Sigrid Hausen, Amarcord, Marco Beasley, Graindelavoix en Chamber Choir Ireland.
- WAT: LUNALIA
- ORGANISATIE: Festival van Vlaanderen Mechelen
- WAAR & WANNEER: van 21 april tot 6 mei 2018, diverse locaties in Mechelen
- WEBSITE: LUNALIA