Niet alleen de geschiedenis herhaalt zich, ook de vocale stem draait voortdurend rondjes. In composities van Ine Claes en Jennifer Walshe werd afgelopen woensdag in het concert Double Bill een uitgebreid onderzoek naar de stem in al haar gedaanten gedaan.
In het kader van het festival Lunalia bood het project Loopwork een ingenieus geconstrueerd overzicht van herhaling (akoestische looping) binnen vocale motieven. De drie vocale stemmen (Ine Claes, Els Mondelaers en François Vaiana), ondersteund door percussionist João Lobo, gaven gestalte aan de onrust die de mens voortdurend over zichzelf afroept. Enerzijds drukdrukdruk met werk, fitness en smartphones, maar anderzijds op zoek naar ruimte om even tot zichzelf te komen. Combinaties van keelgeluiden, Amerikaanse en Duitse teksten, klakken en rollen met tong, indianengehuil, blazen en giechelen – alle aspecten van een levendig maar ronddraaiend gesprek kwamen aan de oppervlakte. De regels van de kunst werden daarbij niet veronachtzaamd: melodische lijnen werden geharmoniseerd door baspartijen en middenstemmen, daarbij in de hand gehouden door de milde hand van de percussionist. Rust zou de mens moeten kunnen vinden in de natuur. Keffen, vogelgeluiden, gakken en ademstootjes begeleidden een rustgevende wandeling. En de mens komt wellicht helemaal tot rust bij de gedachte dat geluk bestaat uit “chocoladetruffels, 2 honden en 17 huisplanten”, aldus de eindeloos herhaalde en gevarieerde toverformule van deze avond.
Het Brusselse vocale ensemble HYOID bracht met A History of the Voice (2017) van Jennifer Walshe een soms hilarisch overzicht van de geschiedenis van de menselijke stem. We zagen een niet geslaagde poging om dolfijnen onze taal te laten spreken, een fraaie imitatie van gestuntel van Gwyneth Paltrow bij de uitreiking van de Oscars, de beperkingen van een Japanse robot en een parodie op de evergreen Danny Boy. Een glad vierstemmig Kyrie werd keurig in Renaissancestijl neergelegd maar het Agnus Dei werd daaruit met harde hand weggerukt in een versie die pijn en onmacht uitdrukte. HYOID (mezzo’s Els Mondelaers en Fabienne Seveillac, tenor Andreas Halling en bariton Tiemo Wang) liet ook zien hoezeer acteertalent een rol speelt bij de zeggingskracht van zangkunst. Hilarisch was bijvoorbeeld de satire op de lach van Tom Cruise wanneer hij voor de tv iets moet vertellen over scientology. De opnamecrew en de spreker zelf kunnen het op het einde niet meer houden en barsten in een bulderende schaterpartij uit die zich eerst aarzelend maar even later overtuigend meester maakte van het publiek.
WAT: Loopwork + A History of the voice
WIE: Ine Claes e.a. + HYOID
WANNEER: 26 april 2023
ORGANISATIE: Lunalia, Festival van Vlaanderen Mechelen/Kempen
FOTO’S: © Wynold Verweij