Wie luit, mandoline en/of harp zegt, zegt heel dikwijls ‘oude muziek’. Dat kan vaak kloppen, maar niet altijd. Voor u bespreken we hier drie cd’s, de eerste met originele luitmuziek uit de renaissance, tweede met meer volkse muziek voor mandoline, al dan niet van bekende componisten uit vnl. de 20ste eeuw en de derde geeft ons laatromantische kamermuziek voor onder meer harp.
Wie luit, mandoline en/of harp zegt, zegt heel dikwijls ‘oude muziek’. Dat kan vaak kloppen, maar niet altijd. Voor u bespreken we hier drie cd’s, de eerste met originele luitmuziek uit de renaissance, tweede met meer volkse muziek voor mandoline, al dan niet van bekende componisten uit vnl. de 20ste eeuw en de derde geeft ons laatromantische kamermuziek voor onder meer harp.
* Intavolatura di liuto
Componist Michelagnolo Galilei (1575 – 1631) zijn luitwerken worden uitgevoerd door Anthony Bailes. Stuk voor stuk sierlijke, elegante en zelfs gracieuze werken zijn het. Galilei moet van geraffineerde esthetiek gehouden hebben want de sonates en toccates op deze cd stralen dit stuk voor stuk uit.
Hij geeft soms zachtlieflijke melodieën die een harmonisch aangenaam gevoel schenken. Kortom, fijne, parelende juweeltjes die perfect in het tijdsbeeld passen.
Bailes speelt ze zuiver met een bezonnen techniek waar hij overeenstemming zoekt in alle werken door een zelfde speellijn aan te houden. Een keuze die we kunnen begrijpen, maar niet helemaal volgen. Ze is oorzaak van een eerder vlak spel met beperkte nuancering waardoor er geen opbouw is zoals die toch wel in de composities zit. Het nadeel van deze cd is vooral de opname zelf. Je hebt een aanhoudend vervelend tot enerverend bijgeluid dat iets heeft van een zuchtende wrijving en ook klinkt alles hol, alsof er in een grote, totaal lege ruimte wordt gespeeld. Nochtans is dat niet zo, de cd werd opgenomen in het Reinkasteel Schloss Beuggen dat werd gekocht door de Duitse Orde in 1246 van een ridder die teveel schulden had gemaakt, allicht met de uitbouw van het complex. Hoe oud de nederzetting is, is niet geweten. Dat het een bewogen geschiedenis heeft, is des te meer zeker. Vandaag kan je er voor allerlei vertoeven in meditatieve sfeer en zo kan er dus ook een cd opgenomen worden die je terug moet voeren naar de renaissance. Dat laatste lukt behoorlijk al blijft het moeilijk om het luisteren vol te houden door vooral de vermelde minder fijne kanten van deze opname.
**** Tussen werelden
Avi Avital leerden we kennen tijdens een concert in het raam van het jammer genoeg noodgedwongen stopgezette Podium Jonge Musici van de artistieke gevoelsmens Carlo Schreiber. Op zijn maandagavondconcertreeks in deSingel kwam te weinig respons. We zullen het nooit begrijpen want als je mensen als Avi Avital een podium geeft, weet je wat Muziek is.
Het concert was bijna legendarisch te noemen. Er was beschamend weinig volk en dat voor een concert van dit niveau. De musicus maakte er zich geen zorgen over ook al was de zaal nog niet voor de helft gevuld. Er was publiek en die mensen die er zaten, verdienden een volwaardig concert. En of dat gegeven werd… Die avond kregen we de eerste cd van Avital in handen gestopt. Hij was meteen een Gouden Label waard dat tijdens de viering Vijf Jaar Klassiek Centraal werd uitgereikt.
Na Bach krijgen we nu muziek uit voornamelijk de 20ste eeuw, zowel echt volks als op volksmuziek gebaseerd. Avi Avital heeft zowat alle stukken moeten bewerken daar er niet veel originele muziek voor mandoline te vinden is. Avital werkt in de verschillende kortere stukken samen met Richard Galliano (accordeon), Catrin Finch (harp), Giora Feidman (klarinet) en Itama Doari (slagwerk).
De CD opent met een opzwepend agressief werk van de Georgische componist Sulkhan Tsintsadze: Sachidao, gecomponeerd in 1950 in een reeks van vijf werkjes op volksthema’s. Je bent meteen klaarwakker als je dit stuk hoort… Gelukkig wordt je tot redelijkheid gebracht met enkele Roemeense volksdansen van Bartók. Opnieuw stort Avi Avital je in een hardere sfeer na de dans met een traditioneel Bulgaars kort stuk, Bučimiš. Het komt nogal primitief over. En zo wisselt de cd af. Van bitsig naar aaiende klanken die naar binnen glijden als zachte honing. Afronden doet de mandolinespecialist met een o zo herkenbare Welshe traditionele melodie. De soms bijna razende stukken doen naar mijn gevoel afbreuk aan de muzikaliteit op zich maar Avi Avital wil met deze ‘Between Worlds’ CD een statement maken. Gedaan met het geweld, leve de vrede. In die hardere stukken ligt dat geweld waar hij komaf mee maakt in de mooiere lyriek én hij sluit af met de boodschap: laat ieder zichzelf zijn, in zijn omgeving. Mogelijk de grootste waarborg op vrede. Utopisch?
** Joseph Lauber kamermuziek voor harp
Deze componist is echt een stille onbekende. Met deze cd wil men hem tot leven wekken. Zes steengoede musici spelen vijf afwisselende werken waar telkens de harp niet weg te denken is.
De uitvoering op zich is zeer behoorlijk. Op de harp speelt Rachel Talitman, Marcos Fregnani-Martins speelt fluit en Shiho Ono viool. Zij worden bijgestaan met de altviool van Pierre-Henri Xuereb, de cello waar Noe Nathorp op strijkt en door fagottist Pierre Martens.
De sterren komen enkel terecht bij de kwaliteit van de uitvoering. De composities van Lauber kunnen ons amper bekoren. Modewerken van hun tijd, soms nog wat ‘altmodisch’ zoals er dertien in een dozijn zitten, zou je durven stellen. Je begrijpt snel waarom deze muziek zo weinig weerklinkt. Gelukkig zijn er erg goede musici aan het werk, en dat doet u volhouden naar deze CD te blijven luisteren.
