Le Mystère des Voix Bulgares was in Gent! Dit vrouwenkoor is Bulgarijes meest bekroonde culturele exportproduct. Op 20 juni zong het iconische Bulgaarse vrouwenkoor in concertzaal De Bijloke naar aanleiding van tien jaar Bulgaarse culturele vzw De Magische Stem.
Magische Stemmen
De Zwitserse muziekproducent Marcel Cellier ontdekte een halve eeuw geleden de pracht van de Bulgaarse volksliederen, de unieke stemmen van de zangeressen en bracht in 1975 een eerste album uit met het koor, dat hij “Le Mystere des Voix Bulgares” noemde, een absolute bestseller. De Franstalige naam blijven ze gebruiken bij hun concerten in de hele wereld. Het koor gaf in een halve eeuw meer dan 1500 concerten buiten Bulgarije. Koorleden werkten ook samen met diverse bekende popartiesten als Kate Bush, U2 en recent nog met Stromae. De laatste jaren was het koor al in ons land te gast in Brugge, Brussel en de abdij van Villers. Op 20 juni stonden ze voor het eerst op het podium van de oudste concertzaal ter wereld, zoals De Bijloke zichzelf graag noemt.
vzw De Magische Stem is een Bulgaarse culturele vereniging en bestaat dit jaar tien jaar!
De naam van de vereniging is geïnspireerd op de Mystère des Voix Bulgares. Niet alleen mysterieus, de stem uit het hart van Bulgarije klinkt ook magisch. vzw De Magische Stem wil de Bulgaarse cultuur in al zijn facetten promoten: muziek, dans, literatuur, (poppen)theater, wijn, de Bulgaarse keuken, lessen Bulgaars etc. zowel voor de Bulgaren zelf als voor Vlamingen. Met dit concert viert vzw De Magische Stem haar tienjarig bestaan. De vereniging slaagde erin De Bijloke concertzaal tot de nok te vullen, alle tickets waren daags voor het concert uitverkocht.
Bulgaarse diaspora
Wist u dat er in Vlaanderen, vooral in Gent vele duizenden Bulgaren wonen? De laatste tien jaar hebben ongeveer een miljoen Bulgaren hun land verlaten en zijn uitgezwermd over de hele wereld, vooral naar West-Europa, de VS en Canada. Een ware Bulgaarse diaspora. Ook al wonen ze ver weg van hun moederland, ze blijven hun taal en cultuur koesteren. De vele Bulgaarse verenigingen die worden gevormd worden ook actief ondersteund vanuit het moederland. Het Bulgaarse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft daarvoor een dienst voor Bulgaren in het buitenland, een dienst die alsmaar groter wordt … Ook dit concert van de Mystère des Voix Bulgares was slechts mogelijk met de financiële steun van die dienst.
Voor het koor het podium opkomt kregen we een toespraak van iemand van vzw De Magische Stem, die het koor, de liederen en de muzikale traditie in Bulgarije mooi kadert. Hij merkt op hoe we in de liederen en gezangen een heel ver verleden kunnen horen. Echo’s van het antieke Griekenland, een orientaalse zweem van het Ottomaanse Rijk, waar Bulgarije vijfhonderd jaar deel van was. Ik heb de man niet alleen gehoord, ik heb hem ook voelen spreken, want het was ikzelf, als secretaris en woordvoerder van vzw De Magische Stem.
Volksmuziek en complexe ritmes
Het koor zong hun gebruikelijke repertoire, aangevuld met twee christelijk-orthodoxe gezangen. Volksliederen over het leven, de natuur, de liefde, blije en ook droeve liederen over ziekte en verdriet. Er wordt niet esthetisch mooi gezongen, de stemmen zijn niet afgerond, het klinkt veeleer nasaal, soms tussen zingen en krijsen. Een rauwe, archaïsche expressie uit de diepe Balkan. Het is volksmuziek, en tegelijk ook kunstmuziek, met de typische dissonanten en vaak complexe ritmes, typerend voor de Bulgaarse volksmuziek. Het is een traditie van zang en dans die in Bulgarije ook vandaag nog van generatie op generatie wordt doorgegeven. Onregelmatige maatsoorten klinken in onze Westerse oren ongewoon en complex, maar worden ook voor kinderen in Bulgarije met de moedermelk meegegeven. Liefhebbers van Bartók kennen het misschien uit zijn Vijfde strijkkwartet “scherzo alla bulgarese”, in de complexe maatsoort 4+2+3 achtsten!
Het koor gaf niet alleen een prachtige muzikale performance, ze waren zoals altijd gekleed in hun typische klederdracht. Visueel was het dus ook een feest. Na het laatste lied barstte het applaus los en kreeg het publiek nog een bisnummer. Bulgaren in Vlaanderen en vooral in Gent krijgen vaak een slechte pers door sociale wantoestanden. Dit concert was een tegengeluid, een positieve boodschap die erop duidt welke rijke volkscultuur Bulgarije en de Bulgaren hier en in de hele wereld blijven koesteren.
