***** De Franse TV-journaliste Laurence Ferrari heeft een cd uit met drie vertellingen voor kinderen. Ze wordt daarbij begeleid door pianist Jérôme Ducros en haar echtgenoot, de violist Renaud Capuçon. Een staaltje van Franse stijl en verfijning.
***** De Franse TV-journaliste Laurence Ferrari heeft een cd uit met drie vertellingen voor kinderen. Ze wordt daarbij begeleid door pianist Jérôme Ducros en haar echtgenoot, de violist Renaud Capuçon. Een staaltje van Franse stijl en verfijning.
"Je fais du piano depuis toujours, depuis l'âge de 5 ans. (…) J'ai toujours grandi dans la musique. Donc assez naturellement, quand l'idée de faire un disque pour enfants en tant que récitante a germé, j'ai trouvé que c'était une idée absolument géniale", vertelt Laurence Ferrari.
Op de cd, uitgebracht op 5 november, staan "L'histoire de Babar" van Poulenc, "La boîte à joujoux" van Debussy en "Ferdinand le taureau”, eigenlijk “Ferdinand the Bull”, van de toch voor velen onbekende Engelse componist Alan Ridout (1934–1996). Van dit laatste verhaal, maakte Laurence Ferrari (°1966) zelf de Franse vertaling uit het Engels. Bij dit verhaal wordt ze begeleid door violist Renaud Capuçon (°1976), haar tien jaar jongere echtgenoot. ’t Is eens iets anders. “Een samenwerking, die van nature kwam, na bespreking met beiden", zegt Virgin Classics, het label achter deze cd.
“C’est avec une âme d’enfant que nous nous sommes lancés dans cet album. Chacun avec son histoire personnelle, ses souvenirs nostalgiques d’une époque où les contes musicaux nous transportaient aux confins de pays imaginaires. Ensemble, nous avons savouré avec délice ces pages enchantées et ces accords lumineux, ces mots simples et ces phrases pleines de tendresse. Faire rêver les petits et voyager dans le temps les plus grands voilà l’aventure que nous vous proposons à travers ce disqu.”, voegt Laurence Ferrari er aan toe.
Tijdens de zomer van 1940 verbleef Francis Poulenc bij familie in Brive-la-Gaillarde. De kinderen van het huis vroegen hem muziek te spelen bij hun boek de “Avonturen van Babar”. Het verhaal was in 1930 bedacht door Cecile de Brunhoff voor haar kinderen Laurent en Mathieu die vier en vijf jaar oud waren. Haar echtgenoot, de kunstschilder Jean de Brunhoff (1899-1937), maakte er tekeningen bij, en hun eerste boek “Histoire de Babar, le petit éléphant” werd door de Éditions du Jardin des Modes uitgegeven in 1931.
Poulenc improviseerde bij het beeldverhaal en daaruit groeide de compositie. Het werd « L'Histoire de Babar, le petit éléphant », “une suite ininterrompue d'images pianistiques ».
Poulenc droeg de partituur op aan de elf kinderen die hem inspireerden : « Pour mes petits cousins Sophie, Sylive Benedicte, Florence en Delphine Perier, Yvan, Alain, Marie-Christine en Marie-Marguerite Villotte, en mijn vriendjes Marthe en Andre Bosredon Lecoeur, als herinnering aan Brive ».
Tussen 1914 en 1917 componeerde Debussy “La Boite à joujoux” (une musique de ballet pour marionnettes). Het scenario, bedacht door kinderboek-illustrator Andre Helle (1871-1945) bij wiens “Petit Elfe ferme l'œil” in 1924 ook Florent Schmitt muziek componeerde, gaat over leven, liefde en conflict in een speeldoos, in plaats van de psychoseksuele spanning op de tennisbaan in “Jeux”. Met zijn “Boite”, dat in eerste instantie niet bedoeld was voor volwassen dansers, zag Debussy een zeldzame kans om (kinderlijke) onschuld weer te geven in muziek. Toch is het een soort ironisch-sluwe onschuld want de partituur bevat nogal wat geestige referenties zoals imitaties van muziekdoosdeuntjes, parodieën op opera en volksmelodieën (waaronder “il pleut, bergère” en het koor uit Faust van Gounod), plus een verwijzing naar zijn eigen Golliwog’s Cakewalk.
Debussy componeerde het werk van juli tot oktober 1913, maar de oorlog belemmerde de voorbereidingen tot een uitvoering. Hij liet de orkestratie uiteindelijk over aan Andre Caplet (1878-1925), die een prominente (maar niet echt concertante) pianopartij voorschreef in zijn instrumentatie. Het ballet (met de scènes Le Magasin de jouets, Le Champ de bataille, La Bergerie à vendre en Après fortune faite) ging in december 1919 in première in het Théatre lyrique du Vaudeville in Parijs o.l.v. Désiré-Émile Inghelbrecht, met kostuums en decor van Hellé.
Het verhaal van Ferdinand, een boek voor kinderen bedacht in 1936 door de auteur Munro Leaf en geïllustreerd door Robert Lawson, is op muziek gezet in 1971 door de Britse componist Alan Ridout als “Ferdinand the Bull”, voor viool en verteller.
Het verhaal van Ferdinand vertelt het verhaal van een stier die liever bloemen ruikt dan te gaan vechten in de arena. Hij zit in het midden van de arena en luistert niet naar de provocaties van de matador en anderen om te vechten. Liever kijkt hij naar de bloemen in het haar van de vrouwelijke toeschouwers in de arena, die hem doen denken aan de bloemen in de wei.
Het boek werd uitgebracht negen maanden voor het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog en werd door velen gezien als een pacifistisch boek. Leaf vertelde dat het verhaal geschreven werd in een opwelling op een namiddag in 1935, om zijn vriend, de illustrator Robert Lawson, stof te geven om zijn talent te laten zien.
Wilbur Monroe Leaf (Munro Leaf) (1905-1976), was een Amerikaanse schrijver en illustrator van jeugdliteratuur en kinderboeken, het best bekend voor The Story of Ferdinand (1936), een klassieker. Geboren in Hamilton, Maryland, studeerde Leaf in 1927 af aan de Universiteit van Maryland en aan de Harvard University met een masteropleiding in de Engels literatuur in 1931. Hij gaf les aan de middelbare school en werkte daarna als redacteur bij de uitgever Frederick A. Stokes Company. Leaf realiseerde zich "Al vroeg in mijn carrière als schrijver realiseerde ik me dat als men een aantal waarheden wil vertellen deze moeten worden verteld aan jonge mensen, in termen die begrijpelijk zijn voor hen."
Het verhaal over een lieve stier van het platteland in Spanje, die liever bloemen ruikt dan in de arena te zijn, leverde flink wat controverse op, omdat Ferdinand door sommigen werd beschouwd als een pacifistisch symbool. Het boek werd verboden in Spanje en werd verbrand in nazi-Duitsland, hoewel het meer dan 60 buitenlandse vertalingen kende en het nooit verdwenen is uit de print.
Het landschap waarin illustrator Robert Lawson (1891-1957) de fictieve Ferdinand plaatste was min of meer reëel. Lawson gaf getrouw het uitzicht weer op de stad Ronda in Andalusië voor zijn afbeelding van Ferdinand die naar Madrid gebracht wordt op een kar, en we zien de Puente Nuevo over de El Tajo ravijn. De Disney-film toont nog nauwkeuriger het uitzicht op Ronda, de Puente Romano en de Puente Viejo aan het begin van het verhaal, daar waar Lawsons tekeningen eerder vrij waren. Ronda bezit nl. de oudste stierenarena van Spanje, die nog steeds gebruikt wordt, wat wellicht de reden was voor het gebruik door Lawson van de omgeving als achtergrond voor het verhaal.
Het verhaal werd verfilmd door Walt Disney als een korte animatiefilm getiteld “Ferdinand the Bull” in 1938, in een stijl die vergelijkbaar is met zijn Silly Symphonies serie (en soms beschouwd als een onofficieel deel van die serie). “Ferdinand the Bull” won in 1938 de Academy Award voor Beste Kortfilm in de categorie Cartoons of Beeldverhaal.
In 1951 publiceerde Holiday magazine een verhaal voor kinderen van Ernest Hemingway met de naam “The Faithful Bull”. Dit verhaal zou geschreven zijn als reactie op het boek van Leaf.
Omdat dit werk bij ons zo onbekend is, is na de cd (versie in het Frans), uitgebracht op Analekta (AN2 8.741-2) door de Canadese violiste Angèle Dubeau en verteld door Pierre Lebeau, deze opname door Laurence Ferrari extra welkom.
Moet ik u er op wijzen dat het pianospel van Jérôme Ducros (°1974) op deze cd subliem is en dat het vioolspel van Renaud Capuçon dat ook is? Dat is bijna vanzelfsprekend waar het uitvoeringen en opnamen van Franse musici betreft van hun generatie. Omdat het u wellicht kan interesseren, geef ik u nog mee dat in 1998, het Minnesota Orchestra opdracht gaf aan de multi-instrumentaliste Alice Gomez (°1960) om twee werken te componeren gebaseerd op het verhaal van Ferdinand: Two pieces for chamber ensemble written in the Spanish style to accompany the story of "Ferdinand, The Bull. Gomez componeerde in Spaanse stijl, “El Piquete de Abeja” en “Habanera de Ferdinand”. Deze werken werden in 2008 door de Michigan Philharmonic opgenomen en zijn beschikbaar op hun cd “Magical Tunes & Marvelous Tales”. Heerlijk.
