Auteur Hermine Couvreur

Muzikale t(h)riller?

Een goede schrijfster is Anne Enquist, dat staat buiten kijf. Door haar boeken loopt, nee, klinkt de muziek als een onbreekbare felrode draad en het is weinigen gegeven om zo duidelijk de werkelijkheid van de muziek weer te geven in woorden zoals Anne Enquist dat doet: subliem.

We lezen in ‘Kwartet’ eigenlijk twee verhalen. Over een echtpaar, Carolien en Jochem die hun twee kinderen verloren in een ongeluk en twee vrienden van hen, Heleen en Hugo. Zij vormen een strijkkwartet dat wekelijks samenkomt op de woonboot van een van hen.  En het verhaal van Reinier, een gepensioneerd cellist die dankzij de praktische hulp van Driss, een Marokkaans buurjongetje, nog zelfstandig kan wonen.

Op de achtergrond een maatschappij die pijnlijk doet denken aan waar we in volle vaart op afstevenen: iedereen moet presteren, opbrengen en er is geen plaats voor zachtheid, laat staan zwakte en tegenslagen.

Kunst en zorg worden beschouwd als verlieslatend, sociale vangnetten als hangmatten. Autonomie is het ideaal. Sociale diensten zijn er enkel nog om wie zich niet (meer) kan aanpassen aan dit ideaal, uit het zicht te verwijderen.

Anna Enquist weet de personages raak weer te geven. Vooral de manier waarop ze de rouw beschrijft van het echtpaar grijpt je als lezer naar de keel. De meest beklijvende zin wordt uitgesproken door Carolien: “Ik heb de rouw nodig. Het is mijn verbinding met de jongens. Dat kan ik niet loslaten.Dat wil niet zeggen dat ik niet doorleef, dat er geen dingen zijn die ik belangrijk vind, of prettig, aangenaam zelfs. Het is er allebei, het bestaat naast elkaar.”

Het meest verbazende talent van de schrijfster is toch wel hoe ze er in slaagt de muziek door het boek te weven. Wat veelal voor onmogelijk wordt gehouden, daarin slaagt Anna Enquist met glans: enkel met woorden weergeven en zonder te vervallen in zoeterige taal, wat muziek is. Zelfs de meest droge en technische kant van de muziek weet ze boeiend te beschrijven zonder dat het  de intensiteit van het verhaal onderbreekt.

Kortom, dit zou een prachtig boek geweest zijn als Enquist er niet onverwacht in de laatste hoofdstukken een literaire thriller van had proberen te maken. De wending die het boek neemt is totaal ongeloofwaardig, zeer haastig geschreven en doet afbreuk aan de diepgang die er eerst was.

• WAT: Kwartet
• WIE: Anna Enquist
• UITGEVERIJ: De Arbeiderspers | ISBN 978 90 295 8944 4