Van 14 tot 23 juli vonden opnieuw de Genste Feesten plaats. Eén van de grootste volksfeesten en meerdaagse cultuurfestivals van heel Europa. Tien dagen lang cultuur in de stad, met zowel betalende als gratis optredens. Bekende namen in de cultuurzalen en op de pleinen, daarnaast straatmuzikanten die de passanten vaak verrassen. Bij de honderden evenementen is er ook heel wat klassiek. Ik bezocht een tiental concerten, recitals en straatoptredens. Een impressie van enkele instrumentale concerten en recitals.

Violist BezverkhnI in de zaal en op de stoep.

Mikhail BezverkhnI is een fenomeen in Gent. In 1976 won de Russische violist de Elisabethwedstrijd en na de val van het communisme kwam hij naar onze stad en werd professor aan het conservatorium. Na zijn pensionering vond hij zich vrijgevochten genoeg om straatmusicus te worden. Zonder gène speelt de Elisabethwinnaar op hoeken en pleinen van de stad. De laatste jaren kwam hij in beeld tijdens het protest tegen de verkoop van de Gentse Sint-Annakerk. Op 19 juli speelde Bezverkhni een recital in het kleine theaterzaal van Tinnen Pot theater, samen met de Nederlandse violist Jeroen de Groot. De bonbonnière is een zaaltje voor een zestigtal toehoorders. Mikhail komt op zonder viool, want hij wil eerst het publiek verwelkomen en het concept uitleggen: een duel.

In het duel spelen de beide violisten afwisselend solowerk van Bach, Ysaÿe en Paganini. De Groot opent met een monument, de Chaconne uit de tweede partita voor viool solo van Johann Sebastian Bach. Mikhail vervolgt met twee delen uit de vierde partita. Volgens dit principe spelen ze om beurt verder solowerk van Ysaÿe en Paganini en kan het publiek vergelijken, zoals dit in de achttiende en negentiende eeuw ook werd georganiseerd tussen grote virtouzen. Beethoven en Mozart hebben op die manier nog met hun concurrenten geduelleerd zonder wapens en bloed.

Aartsmoeilijk werk van Ysaÿe in een droge akoestiek, maar ze brengen het er goed van af. Sommigen zullen opmerken dat Mikhail zijn beste tijd heeft gehad, maar je hoort toch nog structuur in zijn spel, er zit zowel bij Bach, Ysaÿe als Paganini een idee achter zijn mature spel. Met zijn 76 jaar zit er natuurlijk wat sleet op, maar bij een grootheid als Yehudi Menuhin was dat ook zo. Zo kunnen we hem de onzuiverheden qua intonatie en boogvoering vergeven.

Met de viool protesteren

De dag erna vind ik BezverkhnI terug op zijn vertrouwde plek, voor de poort van de Sint-Annakerk. Tegen de achtergrond van voorbijrijdende auto’s, motorfietsen en bussen zit hij als een soort mediterende monnik te spelen, onverstoord door alle bijgeluiden. Het indrukwekkendste is de bekende aria uit de Mattheuspassie, een gebed voor de verloren zaak van de Sint-Anna, want ze is verkocht en er komt een Delhaize in.

Twee keer zit hij voor de St Annakerk, omringd en gesteund door een schare fans. Een troep bohémiens die de bohémien Bezverkhni ook steunen in zijn strijd tegen de verkoop van de kerk. Sommige langharige ongeschoeide melomanen. Bij één van hen zie ik geen lange tenen, maar extreem lange teennagels, die niet meer in schoenen passen. Laat maar groeien die haren, die teennagels, die liefde voor de zaak van de St-Annakerk en het fenomeen Mikhaïl Bezverkhni!

Huiskamerconcert

Concerten in theaterzalen of kerken, optredens in open lucht en ook recitals in een huiskamer. Het klinkende dok, “klassieke pianomuziek aan de nieuwe dokken”, is een initiatief in een prachtig megaruim appartement met een living waar wel een zestigtal luisteraars kunnen plaatsnemen, naast de oude Steinway. Thomas Eeckhout is de zoon des huizes, hij speelt Schubert, Debussy en Grieg. Pas prille dertiger, heeft hij al een grote maturiteit. Na zijn leraar Levente Kende in Antwerpen ging het richting de Guild Hall in Londen waar hij een Master in de pianobegeleiding verwierf. Het tekent de bescheidenheid van de jonge man. Want in de eenvoudige Moment Musicaux van Schubert moet je van goeden huize zijn om het evenwicht en de juiste cadans te vinden. Soms wordt gezegd dat dit enkel door oude rijpe pianisten kan worden gespeeld. Eerst wat sceptisch tegenover een jonge wat verlegen man aan de piano, nam hij me na tien minuten in de ban, samen met de andere luisteraars in de grote huiskamer aan de dokken. Tijdens de pauze werden we uitgenodigd voor een glas op het terras, met prachtig zicht op de Gentse torens. Daarna verder op hetzelfde intimistische elan met enkele lyrische stukken van Grieg. Pianist Thomas Eeckhout, een naam om te onthouden.

Het OKRA seniorenorkest

Het OKRA Promenaderorkest is een bont allegaartje 55-plussers met teveel blazers tegenover het handvol strijkers. Ze spelen op 19 juli in de reeks muzikale verpozingen in de Sint-Michielskerk. Gratis concerten die vaak een bomvolle kerk opleveren. Net zoals de senioren al vijf minuten voor het openingsuur aan de deur van de supermarkt paraat staan, net zo zitten niet alleen het publiek, maar ook het orkest spelensklaar wanneer ik de kerk tien minuten op voorhand binnenkom. Een potpourri van klassieke evergreens zoals Griegs Ochtenstemming in combinatie met chansons zoals “Non, je ne regrette rien”. Het speelplezier druipt ervan af. De strijkers zijn in de minderheid waardoor het meer harmonie- dan symfonieorkest is. Dirigent Hans Moreels doet meer dan dirigeren. Als een gevatte entertainer spreekt hij het publiek toe en draait zich om het geklap bij de Radetskymars aan het publiek te ontlokken. Geen zilveren, maar een gouden generatie wanneer je de senioren zo enthousiast bezig ziet.

De Ghent Baroque Players

Het begijnhof Ter Hooien is een echte oase in de stad. In de begijnhofkerk spelen de Ghent Baroque Players op 20 juli twee maal hun programma, ’s namiddags en ’s avonds. Enkele namen van oude bekenden, zie ik in het programmaboekje. Een amateurensemble, klinkt het te bescheiden wanneer ik een van de musici aanspreek. Iedereen speelt hier vrijwillig, want de opbrengst gaat geheel naar de vzw Thope, die zich inzet voor woningen voor kwetsbare huurders. Een gevarieerd programma barokmuziek, van Telemann, over Purcell en Scarlatti, stijlvol en professioneel gebracht door een tiental tenonrechte zelfverklaarde amateurmusici. Vooraan staan ook twee spinetten. Vederlichte snarenkasten die na het concert met enkele handgrepen door de onvolprezen clavecinist Ignace Derese in zijn stationwagon worden gegleden.

De laatste twee stukken zijn van de hand van de leider van het ensemble, Francis Michels. Serene, wat mysterieuze muziek die een extra dimensie en contrast geeft aan het hele concert. Michels was geïnspireerd door vroegmiddeleeuwse teksten over medicinale planten van abt Strabo uit het jaar 800. We kregen de helende werking van de venkel en gladiola te horen. Een helend concert te midden van een verkwikkende oase in de feestende stad.