In de natuur stromen de sappen, dit resulteert in vijftig tinten groen. Ik weet niet hoe het met u gesteld is, maar ik word daar blij van. Het geeft mij een boost. Ballet Vlaanderen speelt in op dat lentegevoel met de voorstelling ‘JOY’, een tweeluik met werk van twee hippe, vooraanstaande Zweedse choreografen die al meervoudig in de prijzen vielen.

Zowel ‘JOY’ van Ekman als B.R.I.S.A. van Inger etaleren een bron van speelsheid, vrolijkheid en charme in een feilloze cocktail. Een scène die vibreert van frisse ideeën en dansplezier. Een voorstelling met een heel speciale chemie die de gelukshormonen in gang zet.

JOY, choreografie Alexander Ekman = schalkse ode aan het leven

De voorstelling opent vrij ongewoon. De choreograaf stelt de vraag aan het publiek: ”Hoe uit vreugde zich bij jou. Welke bewegingen associeer je met vreugde?”  De dansers, in een uniseks eischaalwit broekpak, etaleren dat elk volgens hun eigen aanvoelen: springen, buitelen, schuiven, een boom water geven… Die boom is het enige element op de scène naast een lichtgevende flamingo. Als performer stralende uitbundigheid tonen is niet vanzelfsprekend. Zelfs als ze een shitdag hebben, toch moeten ze de verpersoonlijking worden van ‘joy’.   Na het chaotische begin verschuift de handeling stilaan naar een grote homogeniteit. Uit de muziek wordt een vreugdescheppende kracht gepuurd. Een danseres stelt haar veto tegenover de mannen en laat haar pointes demonstratief vallen. Dit wordt gretig overgenomen door alle danseressen met een algemene shoe drop.

Ze rapen hun pointes weer op en laten die met korte tussenpozen vallen. Dit wordt verschillende malen herhaald en zorgt voor een roffelend geluid. In een totale black out binden ze hun pointes aan en dan begint het feest met een snelle lichtvoetigheid. De ballerina’s bewegen  in formatie met dezelfde gecontroleerde passen, veelal op pointes. Door hun gestrekte wreef en lange benen ga je vergelijkingen trekken met de hoogpotige flamingo. Ze bewegen in woordeloze harmonie, komen samen en drijven weer uiteen.  Door een stimulerende beat lijkt het soms op disco op pointes. Gestructureerd versus vrije bewegingen, synchrone naast onverwachte momenten. Dan komt een man een wig drijven in het geheel. Hij heeft iets in het vizier dat hem vreugde verschaft, waarin hij zich verkneukelt. Het kuddegedrag wordt hier even gefileerd. Iedereen schaart zich achter hem. Zijn plezier wordt  overgenomen zonder te weten waarom!  Hij rukt zich los. Gaat op een andere plek staan en zij volgen. Deze sequentie wordt afgebroken door een object dat  plots uit de lucht valt. Een parelmoerkleurige hoge hak. Langs de andere kant van de scène nog een. En ja hoor, de brede mannenvoet, wringt zich in de fijne leest. Het wordt een klein bombardement van hoge hakken. Mannen  en vrouwen paraderen hoog gehakt stuntelig of sierlijk over de scène. ‘JOY’ een heerlijk, sprankelende choreografie.

B.R.I.S.A. choreografie Johan Inger = de wind van verandering

Deze choreografie heeft een heel andere teneur. De soundscape is in het begin verontrustend en dreigend. Figuren schuifelen over de scène in een geestdodende troosteloosheid, verzonken in iets complex. Het lijken gedetineerden die achter tralies hun wandeling maken op de gevangeniskoer. Muzikale inspiratiebron voor Johan Inger zijn liederen van Nina Simone,  te beginnen met Black Swan. Niet alleen de persoon, de muziek en de carrière van Nina Simone zijn zinnebeelden van verandering, ook de manier waarop ze geconcipieerd werd. De songs zijn tweeledig en gaan zowel over verdriet als vreugde. Johan Inger probeert de wind van verandering zichtbaar te maken in zijn choreografie. Nina Simone zingt over een vogel, een danseres slaat haar armen uit, wiekt in de lucht als een vogel. Een choreografie die glijdt, knapt en sputtert in de smeltkroes van de schepping. Een ingewikkelde dans die de dansers wervelend over de scène voert. De geestdrift is onuitputtelijk en de energie explosief. Een uitwaaierend thema als een bloem die haar kroonblaadjes ontplooit bij het eerste zonnegloren. Explodeert zoals de natuur in de lente.

Er is iets in de voorstelling dat je omsluit, een fascinatie met iets waarvoor je geen woorden vindt. Een speels, verzadigend spektakel. Een moment van gratie in een gekke en vaak ontnuchterende wereld. De wind om tegen op te tornen maar ook de verkoelende bries. De zelfredzaamheid ook wordt gevisualiseerd met een waaier, föhn, bladblazer, industriële windturbine. Visuele poëzie en liefdevolle gekte in een mooi uitgediepte verhaallijn. De actie vertaalt zich in grappige, lichtjes provocerende  situaties, zachte humor als kleine juweeltjes in beeld gebracht.

Dans, choreografie, decor, enscenering maken er samen een performance van met de onverwachte objecten en bewegingen. Het inerte van het begin maakt plaats voor ritme en snelheid. De hoofdbestanddelen van een performance die opbouwt tot een extatisch gevoel van vrijheid. Opeens licht en leesbaar.

Alweer een knappe, ludieke en ongeëvenaarde prestatie van Ballet Vlaanderen, een compagnie om te koesteren.

• WAT:
• WIE:
• WAAR & WANNEER:
• FOTO’S: JOY gedanst door het Joffrey Ballet, © Cheryl Mann, andere foto’s © Filip Van Roe