*** Gambist Petr Wagner gaf met zijn Ensemble Tourbillon een cd uit met compleet onbekende instrumentale suites uit het eind van de 17de eeuw. Een gelegenheid om de Zuid-Duitse instrumentale ensemble muziek van toen te ontdekken en te situeren.

*** Gambist Petr Wagner gaf met zijn Ensemble Tourbillon een cd uit met compleet onbekende instrumentale suites uit het eind van de 17de eeuw. Een gelegenheid om de Zuid-Duitse instrumentale ensemble muziek van toen te ontdekken en te situeren.

Het Ensemble Tourbillon werd in 1998 opgericht door de Tsjechische gambist en dirigent Petr Wagner. Onder Wagners leiding worden programma’s samengesteld die virtuoze uitvoeringen van bekende meesterwerken combineren met een frisse, vernieuwende benadering van nieuw repertoire. Hun repertoire omspant de 17de eeuw tot C.Ph.E. Bach, Josef Mysliveček en Jan Křtitel Vanhal, en werken van vrijwel onbekende componisten uit de barok en de klassieke periode. Hun bezetting varieert van vier muzikanten (twee violen, viola da gamba, theorbe of klavecimbel) tot grote instrumentale en vocale bezettingen die het ensemble in staat stellen om het groot, wereldlijk en geestelijk vocaal repertoire uit te voeren. Het Ensemble Tourbillon speelt op tal van festivals en concertseries wereldwijd, zoals Castel Sant'Elmo Auditorium in Napels, Festival Art et Spiritualité in Troyes, Festival Ile de France, Gdansk Early Music Days, Sopron Early Music Days, Mexico Stad Shakespeare Festival, Mitte Europa Festival, Elbhangfest, Forum Musicum Wroclaw, Swidnica Chamber Music Festival, Praag Filharmonie (FOK) Early Music Series, Concentus Moraviae en nog vele andere.

Dierenriem

Er zijn maar weinig componisten die in die mate verdwenen zijn uit de muziekgeschiedenis als Johann Abraham Schmierer. We weten bitter weinig over zijn afkomst, zijn opleiding en zijn carrière. Petr Wagner, die reeds de onbekende en dus nauwelijks gespeelde werken voor gamba van Gottfried Finger en van Roland Marais heeft opgenomen, presenteert nu op zijn nieuwe cd het eerste deel van Schmierers Zodiaci Musici. De suites werden in 1698 gepubliceerd in Augsburg. Waarom en waardoor de zes suites voor de twaalf tekens van de dierenriem staan,  is niet met zekerheid bekend. Ze werden in ieder geval uitgevoerd als ballet en misschien waren de dansers gekleed als figuren uit de dierenriem? Bernhard Blattmann schrijft in het bijhorend boekje dat er toen nogal wat verzamelingen suites gepubliceerd werden met mooie titels, zoals Pythagorische Schmids-Fuencklein van Ruper Ignaz Mayr, Journal du printemps van Johann Caspar Ferdinand Fischer of Festin de Muses van Johan Sigismund Kusser… Het tweede deel van dit ballet bestaande uit suites in de Franse stijl van Lully, is waarschijnlijk nooit verschenen. Waarom weten we niet.

Lully

Johann Abraham Schmierer werd in 1660 geboren in Augsburg, studeerde filosofie in Dillingen en rechten in Salzburg en solliciteerde tevergeefs naar de functie van kapelmeester in Augsburg. We weten wel dat hij als archivaris werkte voor de rijke bankiers Fugger. Na 1700 weten we helemaal niets van zijn leven. De barokke dansen beheerste hij als Lullyst perfect. Nogal wat Duitse componisten gingen nl. in de leer bij Jean-Baptiste Lully. Bleyer, Kusser, Erlebach, Muffat en Mattheson waren componisten die de nieuwe stijl van Lully hoog waardeerden. Aan het begin van de 18de eeuw componeerden de componisten verbonden aan omzeggens alle hoven van Europa, in de stijl van Lully, al dan niet gecombineerd met Italiaanse elementen in de stijl van Corelli. De Duitse suites en deze van Schmierer in het bijzonder, geven dan ook een duidelijk beeld van de vroege, Duitse orkestmuziek die zich door toedoen van componisten in Darmstadt, Mannheim, Berlijn en Dresden, razendsnel zou ontwikkelen. Ongeveer twintig jaar na Schmieres  Zodiac, componeerde Sebastian Bach bv. zijn Brandenburgse concerten.

Schmierers Zodiac is geen meesterwerk maar het is wel muziek met een goed humeur. De weliswaar historisch verantwoorde, solistische uitvoering van de verschillende partijen ‘alla camera’, klinkt een beetje droog en schraal, maar de opgewekte geest van de ouverturen, gavottes, menuetten, bourrées en sarabandes  komt wel over. Aangenaam om bij te verpozen.