Joaquín Turina

Nominatie Gouden Label – Het Label Chandos gaf een cd uit met Spaanse muziek van een zelden gehoorde kwaliteit. Zowel op het vlak van de kwaliteit van de muziek als van de uitvoering. Una paleta de colores fantástica! U gelooft uw oren niet. Overweldigend mooi!

Nominatie Gouden Label – Het Label Chandos gaf een cd uit met Spaanse muziek van een zelden gehoorde kwaliteit. Zowel op het vlak van de kwaliteit van de muziek als van de uitvoering. Una paleta de colores fantástica! U gelooft uw oren niet. Overweldigend mooi!

Dit is een opname die weinig commentaar behoeft. Het gaat over vier orkestwerken van Joaquín  Turina (1882-1949). Eén is met piano solo en één is met sopraan solo. Het BBC Philharmonic  o.l.v. de Baskische dirigent Juanjo Mena (°1965) speelt op een verbluffende manier. Wie wil proeven van de echte en vooral oprechte Spaanse ziel beluistert best deze opname. De muziek is ontzettend emotioneel, energiek en klinkt Spaanser dan Spaanse muziek ook maar Spaans kan klinken. Turina heeft in deze composities, misschien nog meer dan Falla, de zonovergoten ziel van het bruisend Granada en Sevilla weten te verklanken. Waar Falla eerder de Flamenco en Cante jondo evoceert, muziek van plaatselijke Gitano’s, gaat Turina eigen aan zijn generatie, de muzikale Art Deco toer op (hoewel Valencia de hoofdstad was van Spaanse Art Deco).

Soit. Alles glanst en blinkt, volgt melodische glooiingen zoals de gepolijste meubelen van palissander en mahonie met segrijnleer en ivoor in de salons van Doña María del Rosario de Silva y Gurtubay, duquesa consorte de Alba de Tormes, marquesa de San Vicente del Barco y Grande de España. Wil ik maar zeggen dat deze cd  u als luisteraar in een zuiderse sfeer brengt die u niet voor mogelijk houdt.

Temperament

Al van bij de allereerste noot van Triana en Fiesta, eerste beweging van La Procesión del Rocio, waant u zich meteen in het gezelschap van de zwartharige Conchita, Encarnacion, Concepcion of Asunsion, gebogen over een grote racion tapas met veel jamón iberico bij een temperatuur van 35°. U verlangt naar verfrissend water. De afkoeling volgt weliswaar niet want naarmate u de cd beluistert, stijgt de temperatuur, veroorzaakt door het temperament van de dirigent. U zou zweren een Spaans Orkest aan het werk te horen, maar neen hoor, het wonder van muzikaal talent wil dat de Filharmonie van de BBC net gaat klinken als een Spaans toporkest zou moeten klinken. Fantastisch!

De stem van sopraan María Espada is er één om u tegen te zeggen. Haar temperament volgt dit van de dirigent op een verbluffende manier. Haar expressie is optimaal, haar smeuïge declamatie à la Montserrat Figueras is perfect, haar typisch zuiders timbre à la Montserrat Caballé  is krachtig en de schwung die ze in de muziek legt, is onmogelijk te negeren. Als man toch niet.

De sublieme, Engelse pianist Martin Roscoe (°1952) geeft meer dan het beste van zichzelf in de allesbehalve eenvoudige solo pianopartij van de Symfonische Rapsodie. De compositie is in één beweging maar heeft een rijkdom aan kleurschakeringen die u meteen na een eerste beluistering bij blijft. Muziek die klinkt als was Debussy een Sevillaan.

Turina’s melodieën zijn innemend mooi, zijn orkestraal kleurenpalet is overweldigend fel, zijn ritmen zijn uiterst aanstekelijk en zijn opvallende, muzikale verleidingskunst is, gezien de haast niet te beschrijven schoonheid van de Spaanse vrouw, noodzakelijk en voorbeeldig. Turina was gehuwd met Obdulia Garzón met wie hij vijf kinderen had! Mocht u iets willen vernemen over haar temperament moet u zijn Danzas fantásticas beluisteren (fantastische Chandos cd 10753 met zelfde dirigent). De Danzas portretteren haar en zijn aan haar opgedragen…

Zoon van kunstschilder Joaquín Turina y Areal

Turina werd geboren in Sevilla als zoon van de kunstschilder Joaquín Turina y Areal (1847-1903). Van 1905 tot 1914 verbleef  hij in Parijs waar hij piano studeerde bij Moritz Moszkowski en compositie bij Vincent d'Indy aan de Schola cantorum. Hij  raakte bevriend met de post impressionisten en met Debussy, Ravel en Florent Schmitt. Dat is te horen aan zijn muziek. Collega Isaac Albéniz moedigde hem aan zich op de Andalusische volksmuziek te baseren. Zo gezegd, zo gedaan. Toen hij in 1914  naar Madrid ging, werd hij er verbonden aan het Teatro Real en aan het Real Conservatorio Superior de Música. Hij werd in de eerste plaats beroemd als dirigent en als componist van twee prachtige opera’s en zeven Zarzuela’s.

Bravo

Op de cd zijn opgenomen La Procesión del Rocío, (het symfonisch gedicht, op. 9 uit 1912), de Rapsodia Sinfónica, voor piano en strijkers, op. 66 uit 1931,  de Cinco danzas gitanas (1ste reeks) (piano – orquesta) uit 1930 bestaande uit Zambra, Danza de la seducción, Danza ritual, Generalife en Sacromonte. Dan volgt het Poema para voz y orquesta, Canto a Sevilla, op. 37 uit 1926, bestaande uit Preludio, Semana Santa (Semana Santa, penitentes y encapuchados…), Las fuentecitas del Parque (Como besos solares en la arena dorada…), Noche de feria, El fantasma (Por las calles misteriosas…), La Giralda (De la gloriosa Sevilla se hizo el espíritu carne…) en Ofrenda. In het bijhorend boekje vindt u alle teksten in het Spaans en in het Engels en interessante achtergrondinformatie van Gerald Larner, criticus van The Times. Dit is een schitterende cd die niet mag ontbreken in uw collectie. Met dank aan de uitvoerders en bravo voor Chandos!