Haar credo is altijd geweest: “Geluk is arbeid”. Een dame met een strijdbaar temperament, die niet één steen verlegd heeft in dit leven, maar een hele berg! De onweerstaanbare uitdrukkingskracht van muziek was een leven lang haar trigger.
Drieënnegentig is ze geworden en haar geest stond nog altijd op scherp. Over een paar weken zou de teller overspringen op vierennegentig levensjaren. Voor Kerstmis gaf ze nog een sprankelend en strijdvaardig interview aan de nieuwssite Apache.
Annie Girardot zei ooit: “Oud worden? Je m’en fous!” De leeftijd van een vrouw bestaat alleen uit de blik van mannen.” Jeanne Brabants, had dezelfde no nonsense attitude. Een vrouw met talent voor ascese. Ze hield haar lichaam dagdagelijks in conditie en bereikte de diepte van een mooie innerlijke rust. Elke dag was een geschenk voor haar.
Verdriet ontstaat uit de verwachting dat het leven je meer had moeten bieden. Jeanne Brabants heeft er alles uit gehaald wat er uit te halen viel. Echtgenote, moeder, carrièrevrouw en last but not least bezielster van de professionele danscultuur in Vlaanderen, waarvoor we haar dank verschuldigd zijn. Dankzij haar niet aflatende inzet en passie kreeg de Vlaamse danswereld internationale uitstraling.
Dansen?
Jeanne Brabants werd in 1920 in Antwerpen geboren. Hoe ontstond en groeide haar fascinatie voor dans? Een tante troonde haar als kind mee naar operavoorstellingen. De dansers maakten een onuitwisbare indruk op het kleine meisje. Dàt wilde ze later ook doen. Haar vader, zelf een Olympisch turnkampioen, stak evenwel spaken in de wielen. Dans had begin vorige eeuw een ietwat lichtzinnige reputatie.
Spring-in-‘t-veld, Jeanne, moest noodgedwongen haar energie intomen en volgde naailes. Braaf, maar koppig, kon ze haar vader uiteindelijk toch vermurwen om dansles te gaan volgen. Met volle overgave ging ze in eigen land bewegingsleer volgen bij Lea Daan. Jeanne bleef er echter op haar honger zitten. Haar interesse was dermate groot dat ze, geëmancipeerd avant la lettre, de hele wereld rond trok en bij alle grote namen uit die tijd haar licht ging opsteken en haar technische bagage ging bijschaven: Kurt Joos, Sigurd Leeder, André van Damme en Olga Preobrajenska. Pedagogische studies volgde ze in Londen, Parijs, Kopenhagen, Moskou en het toenmalige Leningrad (nu opnieuw Sint-Petersburg). In 1935 nam zij de leiding op zich van de dansgroep, gehecht aan de Koninklijke Antwerpse Turnkring, onder leiding van haar vader Karel Brabants.
Meer dan ‘bewegen’
Jeanne Brabants, een vrouw die iets in beweging kon zetten, daarbij door dik en dun gesteund door haar zussen Jos en Annie die ze aanstak met haar enthousiasme en werkijver. Met vaak beperkte middelen, maar een tomeloze wilskracht en inzet schreef ze geschiedenis. Ze stichtte de Brabantse Balletschool, het Dansensemble Brabants, de Balletschool van de KVO/het Stedelijk Instituut voor Ballet, het Studio-Ballet, het Koninklijk Ballet van Vlaanderen, de Pedagogische Leergangen voor Klassieke Dans en Bewegingsleer (nu Hoger Instituut voor Dans), Cursussen choreografie, Danza Antiqua, de vzw Jeugd & Dans en de Beroepsvereniging voor Danspedagogen en Danskunstenaars.
Kunst om de kunst
Een kunstenares met een open en leergierige geest. Door haar eigen opleiding, zowel klassiek als modern en het werken met zeer uiteenlopende groepen dansers, assembleerde Jeanne Brabants in haar werken veel technieken en stijlen. Als kunstminnende ziel zocht ze haar inspiratie niet alleen in de muziek maar net zo goed in de schilderkunst, de literatuur, de film en de geschiedenis en enkele van haar werken zijn autobiografisch getint.
Koninklijk Ballet van Vlaanderen
In haar bijzonder gevulde loopbaan creëerde zij meer dan 200 choreografieën niet alleen voor haar eigen dansschool, maar ook voor andere gezelschappen en groepen.
Haar leven lang bleef ze geïnteresseerd en kritisch de voorstellingen van haar geesteskind, het KBvV volgen. Ze was ook geen voorstander van de op til zijnde fusie van de Vlaamse Opera en het Koninklijk Ballet van Vlaanderen.
Over de hele lijn een bevlogen vrouw met doorzettingskracht en visie, die zich niet alleen bekommerde om de technische bagage van jonge dansers, dat aanstormend talent vervolgens een podiumplaats te bieden had, maar ook dacht aan de reconversie van oudere dansers, m.a.w. de leefwereld van professionele dansers in al zijn facetten.
Jeanne Brabants werd een naam met weerklank. Regelmatig zetelde ze in de jury van internationale balletwedstrijden en was gastspreekster tijdens internationale congressen. Zij is ook de auteur van het boek ‘Les Trois Coups Belge’, de geschiedenis van de Belgische Theaterdans en schreef voor verschillende danstijdschriften.
Om haar verdiensten ontving Jeanne Brabants tal van internationale prijzen en titels en werd ze verheven tot barones.
Kort na haar dochter, Marianne Van Kerckhoven dramaturge bij het Kaaitheater, die begin september overleed, heeft Jeanne Brabants nu voor altijd de ogen gesloten. Rust in vrede.
