De laatste dagen van 2021 zijn geteld. Tijd voor een terugblik op het voorbije jaar. Ondanks de pandemie was het een productief jaar en zijn er weer heel wat cd’s op de markt verschenen. Aan de had van zeven categorieën bespreken we een aantal hoogtepunten uit de afgelopen twaalf maanden na.
We beginnen dit overzicht in januari met als eerste categorie koormuziek. NAXOS bracht een nieuw album uit in het kader van The Music of Brazil. In dit album lag de focus op koorwerken van Heitor Villa-Lobos maar in plaats van bekende werken zoals Choros (1925–1928) stonden zijn minder bekende transcripties in de kijker. Klavierwerken van onder meer Bach, Mendelssohn en Chopin komen tot leven via vocalise (zonder tekst) terwijl liederen van Schubert en Massenet meerstemmig tot klinken komen. De koortranscripties van deze iconische werken brengen andere aspecten en kleuren naar de voorgrond waardoor je als luisteraar een nieuw beeld van het origineel krijgt. Na de transcripties sluit de cd af met het bekende Bachianas brasileiras n°9 (1945), één van Villa-Lobos’ eigen koorwerken, in een versie voor a capella koor.
Voor onze tweede categorie symfonisch repertoire maakten we in februari een muzikale reis om de wereld met Miguel Harth-Bedoya. De Peruaanse dirigent stelde een programma samen voor Journeys waarmee hij muziek van vijf continent samenbracht op één schijf. Het is een cd voor avontuurlijke luisteraars die zich graag laten meevoeren doorheen diverse muzieklandschappen. Van hectische dansen met Carlos Zamora (°1968) in Chili tot de etherische klankwolken van Chen Zhangyi (°1984) in Singapore, het Norwegian Radio Orchestra is flexibel en weet zich op meesterlijke wijze aan te passen aan de noden van het huidige repertoire.
We blijven nog even hangen in februari voor de derde categorie solo (instrumentaal). Met de cd Chants Juifs bracht celliste Sonia Wieder-Atherton een combinatie van Joodse liederen en composities van Franse componisten Jean-François Zygel (°1960) en Maurice Ravel (1875-1937) gebaseerd op traditionele melodieën. Wieder-Atherton laat haar cello zingen. Kol Nidre (track 1), Nigun (track 5) en Kaddish (track 8) zijn hier enkele mooie voorbeelden van. De rouwende melodie komt op een warme en vrije manier tot leven. Er schuilt een emotionele kracht in haar manier van spelen dat je van de eerste tot de laatste noot in de ban houdt. Deze kracht komt ook visueel tot leven in het programmaboekje met zeven werken van Colette Brunschwig die over de muziek reflecteren.
Na al die 20e en 21e-eeuwse muziek is het tijd voor een ontmoeting met onze derde categorie vroege muziek. In maart kwam de cd And the sun darkened van New York Polyphony uit. Het is een album van vele stemmen die één geheel vormen met polyfonisten van vroeger en nu. Vijf generaties aan polyfonisten uit de Franco-Vlaamse school staan hier naast twee recentere componisten: Cyrillus Kreek (1889–1962) en Andrew Smith (°1970). New York Polyphony omarmt de muzikale gelaagdheid die zo typerend is voor polyfonie. Elke lijn komt briljant en helder over. Je kan ze blijven volgen doorheen de composities zonder dat ze verstrengeld raken in het complexe weefsel van stemmen.
Voor onze categorie religieuze muziek blijven we opnieuw wat langer hangen. Het oratorium Jahel van Baldassare Galuppi kwam in maart uit. Ondanks dat Galuppi een impressionant oeuvre bij elkaar schreef van maar liefst 109 opera (wat hem de zesde meest productieve operacomponist maakt), minstens 284 religieuze werken (waaronder missen, oratoria, ect.) en talrijke werken voor klavier, is er erg weinig muziek van hem opgenomen. Slechts in de laatste twee decennia zijn er opnames van zijn werk beschikbaar. Het album Jahel is hiermee een wereldpremière op cd. Voor liefhebbers van barok komt dit vergeten repertoire voor het eerst terug tot leven.
Met de categorie opera maken we van maart meteen een sprong naar september maar we blijven wel in de barok met een opname van L’Orfeo. Het verhaal van Orpheus is een klassieker doorheen het operarepertoire en Monteverdi’s versie is ongetwijfeld een van de bekendste. De opera kwam voor het eerst tot klinken tijdens het carnavalsseizoen in 1607 en nu, in 2021, is het trompetgeschal uit de “Toccata” onmiskenbaar voor elke operafan. De drama wordt met intensiteit en vitaliteit door Valerio Contaldo (Orfeo), Mariana Flores (La Musica) en Giuseppina Bridelli (La Messaggiera) voortgestuwd terwijl het Choeur de Chambre de Namur met een aangename lichtheid en levendigheid reflecties over de actie zingt. Cappella Mediterranea o.l.v. Leonardo García Alarcón blijft bescheiden op de achtergrond tijdens de vocale passages en treden smaakvol naar voren tijdens de ritornelli. Er is de artistieke beslissingen genomen om deze passages van elkaar te scheiden wat soms tot extreem korte fragmenten van slechts twaalf seconden leidt wat de luisteraar een handleiding biedt doorheen het geheel van een uur en drie kwartier.
We sluiten deze lijst af met onze zevende en laatste categorie solo (vocaal). In november bracht Nuno Côrte-Real de liedcyclus Tremor uit. In deze cyclus wordt geen verhaal vertelt. Het is een eclectische verzameling van gevoelens die de kracht van aardbevingen als allegorie gemeenschappelijk hebben. De angst komt muzikaal tot leven door middel van onrustige harmonie en dissonantie. Verschillende muzikale stijlen versmelten met elkaar en klinken in symbiose. Op vele liederen kan je daarom moeilijk een label plakken. “No.11 Os ultimos” bevat bijvoorbeeld dansritmes aangevuld met jazz-achtige elementen en Fado-zangstijlen terwijl in “No.9 Furor” deze Fado net versmelt met een bijna operette-achtige gestiek. De pluraliteit aan gevoelens in de tekst vertaalt zich op die manier in een divers muzikaal taalgebruik. Contrasten staan hierbij vaak naast elkaar. Het barokke engelengezang van “No.5 Actus Tragicus” wordt met de komst hamerende klanken in “No.6 Labaredas” verstoord. Het geheel krijgt zo een onvoorspelbaar karakter waardoor je als luisteraar geïntrigeerd afwacht op wat volgt.
Informatie
- WIE: São Paulo Symphony Choir o.l.v. Valentina Peleggi
- WAT: Choral Transcriptions
- UITGAVEN: NAXOS 8.574286
- BESTELLEN: JPC
- WIE: Audun Andre Sandvik [cello], Norwegian Radio Orchestra o.l.v. Miguel Harth-Bedoya
- WAT: Journeys, Orchestral Music from Five Continents
- UITGAVEN: NAXOS 8574265
- BESTELLEN: JPC
- WIE: Sonia Wieder-Atherton [cello]
- WAT: Chants Juifs
- UITGAVEN: Alpha Classics ALPHA666
- BESTELLEN: JPC
- WIE: New York Polyphony
- WAT: And the sun darkened
- UITGAVEN: BIS Records 2277
- BESTELLEN: JPC
- WIE: Christina Metz [sopraan], Gunhild Alsvik ([sopraan], Jenny Högström [sopraan], Kristine Jaunalksne [sopraan], Julia Kirchner [sopraan], Dina König [alt], Mädchenkantorei Basel, Musica Fiorita o.l.v. Daniela Dolci
- WAT: Jahel
- UITGAVEN: Pan Classics PC10420
- BESTELLEN: JPC
- WIE: Namur Chamber Choir, Cappella Mediterranea o.l.v. Leonardo García Alarcón
- WAT: L’Orfeo
- UITGAVEN: Alpha Classics ALPHA720
- BESTELLEN: JPC
Côrte-Real: Tremor
- WIE: Bárbara Barradas [sopraan], Ensemble Darcos o.l.v. Nuno Côrte-Real
- WAT: Tremor
- UITGAVEN: ARS Produktion ARS38334
- BESTELLEN: JPC
