Nominatie Gouden Label – Misschien, maar zeker dramatisch talent. Jonas Kaufmann, wereldster en een van de meest geliefde operavertolkers van het moment, is het wellicht aan zijn populariteit verplicht een cd vol Weense operettemelodieën te zingen. Paradoxaal genoeg is dit echt geen opname om zomaar een gezelschap te plezieren met Weense deuntjes. Dat kan natuurlijk wel, maar het zou de intrinsieke waarde van de opname naar de beneden halen.

De cd is al talloze keren te horen geweest op Klara, in allerlei programma’s en op zowat alle uren van de dag. Op het eerste gehoor was ik er helemaal niet wild van. De stem van Kaufmann klinkt soms genepen en zonder glans, heeft niet de typische “Schmelz” die je voor dit soort muziek verwacht. Een wereld verwijderd van Fritz Wunderlich, om maar deze te noemen. Een eerste oordeel is dan dat Kaufmann een toegeving doet aan de populariteit en vooral commercieel wil scoren. De luxe-uitgave met hippe foto’s en zelfs een kaart van de geliefde plaatsen van de zanger in Wenen, passen in dat kader.

Dramatisch talent

Maar al gauw moet dit oppervlakkig oordeel bijgesteld worden bij aandachtige beluistering van wat Kaufmann hier presenteert! Ja, her en der is de stem dof en klinkt de baritonale klank kelig. Maar wat Kaufmann doet met de interpretatie van de teksten getuigt van zijn dramatisch talent. Zijn vertolking verraadt de aanpak van de operazanger die elke rol die hij speelt een persoonlijke invulling en zinvolle betekenis geeft. En hij beleeft er “viel Vergnügen” aan! Hij zingt nu eens verhalend, dan weer smachtend, fluisterend of lieftallig. Maar ook wel eens stoer en vooral steeds met zin voor ironie! Zo horen we een tikje nostalgie in het refrein van Wien, Wien nur du allein, krijgen we een heerlijke vertelling met lang aangehouden toon in Wien in Robert Stolz’ melodie Im Prater blühn wieder die Bäume.

Heerlijk is de vertraging bij de frase hast du’s gehört in Johann Strauss Jr. Draussen im Sievering. In Zwei Märchenaugen van Emmerich Kálmán zit een toon van grimmigheid en treurnis – ook in het orkest. De sfeer van sprookjes is wel eens doordrongen van bitterheid, parallel met de tijdsgeest van het Wenen rond de eeuwwisseling (1900). De licht-spottende ironie doet je wel zin krijgen eens een bezoek te brengen aan het kleine Cafe in Hernals (Hermann Leopold), waar de Engelse wals speelt en Kaufmann zelfs een deuntje fluit! De levensvreugde krijgt alle kansen in Benatzky’s Grinzing, terwijl de cd eindigt met Weense dubbelzinnigheid van het fin-de-siècle in Der Tod das muss ein Wiener sein. De Weense toonval is grappig en oprecht. De cd Wien is een ondubbelzinnig statement van de intelligente vertolker Jonas Kaufmann. En de zanger wordt daarin volop gesteund door een bloedmooi Weens orkest zonder protserigheid, maar met kamermuzikale verfijning.

Een cd om meer dan één keer met volle aandacht te beluisteren

Wil u Jonas Kaufmann live op scène meemaken? Dat kan in BOZAR op zondag 26 januari 2020 met PKF – Prague Philharmonia. Later dit seizoen komt hij trouwens nog eens in Brussel langs, dan met opera-aria’s uit het Franse repertoire die samen met het Nationaal Orkest van België worden vertolkt (2 juni 2020).

• WAT: Wien
• WIE: Jonas Kaufmann (tenor) en Wiener Philharmoniker o.l.v. Adám Fischer
• UITGAVE: Sony Classical 19075950412