***** De tijd dat de melomaan via BRT 3 enkel contact had met Telemanns Tafelmuziek is lang voorbij. Recente cd opnamen van o.a. Les Ambassadeurs en van Palisades Baroque profileren Telemann als één van de vijf grootste componisten van het midden van de 18de eeuw.
***** De tijd dat de melomaan via BRT 3 enkel contact had met Telemanns Tafelmuziek is lang voorbij. Recente cd opnamen van o.a. Les Ambassadeurs en van Palisades Baroque profileren Telemann als één van de vijf grootste componisten van het midden van de 18de eeuw.
De andere waren natuurlijk Bach, Händel, Vivaldi en Scarlatti. Na zijn opleiding bij de Maagdenburgse organist en cantor Benedikt Christiani ging Telemann naar het gymnasium in Hildesheim. Hij mocht er de organist en cantor van het Sankt Godehardi klooster vervangen. In 1701 ging hij naar Leipzig om er aan de universiteit rechten te studeren. Telemann componeerde er cantaten voor de Thomaskirche en stichtte een Collegium musicum, een studentenorkest waarmee hij openbare concerten speelde. Hij werd artistiek directeur van de Opera en componeerde zijn eerste opera's. Hij was in Leipzig ook als organist en muziekdirecteur van de Nieuwe Kerk verbonden. In 1705 werd hij kapelmeester in Sorau (Zary) aan het hof van Graaf Erdmann von Primnitz en in 1706 hofkapelmeester aan het hof van Hertog Johan Willem van Saksen-Eisenach in Eisenach waar hij ene Johann Sebastian Bach leerde kennen. In 1712 werd Telemann dan benoemd tot kapelmeester aan de Barfüßer- und Katharinen-Kirche in Frankfurt a. Main, waar hij stedelijk muziekdirecteur werd. Hij dirigeerde er het Collegium musicum van het gezelschap Frauenstein, waarvoor hij orkest- en kamermuziek componeerde en waarmee hij wekelijks concerten speelde. In Frankfurt componeerde Telemann de meeste van zijn cantaten. In 1721 vertrok hij uiteindelijk naar Hamburg waar hij als opvolger van Johann Gerstenbüttel organist en cantor werd van het Johanneum en muziekdirecteur van de vijf Evangelisch-Lutherse kerken van de roemrijke Hanzestad. Hij leidde daar ook het Collegium musicum. Uiteindelijk werd hij in 1722 de opvolger van Reinhard Keiser als artistiek leider van de Hamburgse Opera, waarvoor hij meer dan twintig opera’s componeerde. Hij overleed op 86- jarige leeftijd in Hamburg.
Les Ambassadeurs & Alexis Kossenko
Na bejubelde concerten in Brussel (Bozar) en Parijs (Auditorium du Louvre), waren Les Ambassadeurs & Alexis Kossenko reeds te horen in Potsdam (Sanssouci Festspiele), Oostenrijk (Trigonale Festival), Slovenië (Brezice Festival), Polen (Festivals in Poznan, Paradyż en Warschau), Letland (Riga Bach Festival) en Bulgarije (Sofia Baroque Arts Festival). Ze speelden er telkens seculiere en religieuze meesterwerken uit Dresden, Rameau’s Anacréon en Haendels oratorium Il Trionfo del Tempo e del Disinganno. In 2012 speelden Les Ambassadeurs het openingsconcert van het Festival in Brugge (Mozart symfonieën en concertaria's met sopraan Sabine Devieilhe). Daarna kwamen concerten in de VS, Frankrijk, Polen, Bulgarije, Duitsland, en schitterende cd opnamen met werk van Vivaldi (Concerti per l'Orchestra di Dresden) en Mozart (aria's voor Aloysia Weber & Linz symfonie) voor het label Alpha.
Les Ambassadeurs hechtten tussen hun verschillende projecten rond Bach, Rameau, Händel, Mozart, Rossini, Stravinsky en Debussy, veel belang aan de herontdekking van de 18de eeuwse Dresdense Hofkapelle. Het orkest stond toen bekend als het beste orkest ter wereld. Men roemde haar voorbeeldige discipline, de virtuositeit van de muzikanten en de glinsterende kleur van de klank. Men sprak terecht van het eerste modern orkest. Het project rond de Dresdense Hofkapelle was overigens een initiatief dat muzikanten samenbracht uit heel Europa. Nu was het inderdaad in Dresden dat de Italiaanse, Franse en Duitse stijlen zich mengden en geboorte gaven aan de "Goûts Réunis" die Telemann zo zeer koesterde. Telemann opnemen was dus een logisch vervolg. Alexis Kossenko betreedt nu inderdaad het podium met een project rond Telemann, één van de productiefste componisten ooit. Uit het gigantisch oeuvre van Telemann heeft Alexis Kossenko twee concerti gekozen, een voor fluit en een voor fluit en viool, en een suite of ouverture. Dit programma laat zien wat een geweldige barokdirigent hij is geworden, naast zijn indrukwekkende kwaliteiten als fluitist uiteraard. Het was ook de gelegenheid om opnieuw violiste Zefira Valova als concertmeester en soliste in te schakelen.
Hoewel Telemann nooit in Darmstadt heeft gewerkt, heeft de bibliotheek van de plaatselijke Technische Universiteit, veruit de grootste collectie van zijn werken. Het gaat om zorgvuldige kopieën van de hand van de Darmstadtse kapelmeester Christoph Graupner en zijn medewerker Samuel Endler. Graupner wisselde nl. regelmatig met een aantal collega's muziek uit. Zo werd de muziekbibliotheek van de landgraaf Ernst Ludwig van Hessen-Darmstadt verrijkt. De plaatselijke hofkapel had ook uitstekende muzikanten en een uitzonderlijk rijk instrumentarium. Bewijs daarvan is de virtuoze hoornpartij in de prachtige Ouverture TWV 55 evenals de twee guitige Fluitconcerti TWV 51 en het buitengewoon Vioolconcerto in la klein, TWV 51.
"gekleed in een Frans en Italiaans kostuum”
Alexis Kossenko en zijn ensemble Les Ambassadeurs presenteren hier een aantal van de werken uit het repertoire van Darmstadt en blijken door hun spitsvondige en virtuoze speelwijze, de waardige opvolgers te zijn van hun Darmstadtse collega's uit de 18de eeuw. De keuze van de werken onthult opvallend rijke en inventieve muziek, "gekleed in een Frans en Italiaans kostuum” , zoals Telemann het zelf verwoordde in zijn autobiografie. Op de cd ontdekt u de Suite (Ouvertüre) voor 2 hoorns, 2 hobo’s, fagot en Basso Continuo in F groot Twv 55, een concerto voor strijkers en twee meesterlijke concerti voor fluit, strijkers en basso continuo in een opvallende, Italiaanse stijl. Telemann en Les Ambassadeurs op hun best.
Natuurhoorn
De veelzijdige New Yorkse hoornist RJ Kelley speelt natuurhoorn over de hele wereld en geeft les aan de legendarische Juilliard School. De opname van Telemanns hoornconcerti laat de hoorn horen zoals ze mogelijks geklonken heeft in Telemanns tijd, met het klankpaviljoen in de lucht gehouden, geen ventielen, zonder de rechterhand in de klankbeker te stoppen en gespeeld op replica’s van barokhoorns en mondstukken uit de barok. De hoornisten Kelley, Alexandra Cook en John Aubrey, voeren deze concerti voor 2 tot 3 hoorns met een danig elan uit, dat het bespelen ervan op een of andere manier "gemakkelijk" klinkt. De klank is niet perfect maar heel zacht en aangenaam om te beluisteren. De opname werd geleid door hoornist en dirigent Richard Dunn, één van de pioniers van oude muziek, die in de 20ste eeuw de meeste van deze concerten in première heeft gespeeld. Richard Dunn was zo’n beetje de Gustav Leonhardt van de hoorn. Het is ook Dunn die in de tekst van het bijhorend boekje, Telemanns faam als componist in zijn tijd beschrijft, zijn vruchtbaar oeuvre toelicht en uitlegt dat er naast de negen opgenomen concerti ook verschillende andere werken 'concerto' werden genoemd. Die werken behoorden desondanks tot andere genres, nl. tot de kamermuziek en blaaskwintetten. De term 'concerto' werd nl. opgevat als differentiërend van een 'suite', waarbij een concerto meer uit abstracte bewegingen bestond en de suite uit een reeks dansen of karakterstukken. Een aantal van Telemanns werken vertonen overigens duidelijk kenmerken van zowel kamer- als orkestmuziek, van zowel suite als concerto. Twee buitengewone Telemann cd’s, waaronder een Amerikaanse, die uw idee van de componist wel eens zouden kunnen verruimen. Niet te missen!