Auteur Manu
Zaterdag 19 mei 2012, vertrokken de hoofdredacteur en ikzelf richting Watou. We knoopten aan bij het namiddagprograma op het ogenblik dat ‘Cantate et Iubilate’ uit Hongarije, een groep jongeren die het beste van zichzelf gaf, volop aan het zingen was.
De eerste groep die we volledig konden beluisteren was “Schola Sanctae Sunnivae”. Het is als het ware een groep Noorse vikingvrouwen… Op een hemelse manier zongen ze als een enkele stem. Ik sloot mijn ogen en hoorde een verheerlijking van het onwezenlijke, een luisterrijk vormgegeven passie.
Vervolgens zongen de Esten van Vox Clamantis. Het is een groep mensen die elkaar gevonden hebben in de muziek, een bonte mengeling van uitvoerend artiesten, componisten, enz. Zij brachten gezangen met een middeleeuwse interpretatie. Ook zij wisten mijn ziel te verheffen. Bij hen voelde ik me in een middeleeuws klooster, waarbij de paters zongen in de privacy van in hun kerk samenzijn met God.
24 sessies – 10.000 bezoekers
Tussen het aflopen van het namiddagconcert en de start van het avondconcert, restte er voldoende tijd om een maaltijd te nuttigen, iets wat je in Watou zeer goed kan doen. We telden een achttal horecazaken op het marktpleintje. Na het ‘Gregoriaans’ avondmaal, ontmoetten we de organisator van het festival, Bernard Deheegher, op het pleintje achter de kerk waar net na het middagconcert een fijne receptie werd geschonken. Er was geen sprake van een vervuild plein na de drink, de mensen gebruikten disciplinair de vuilbakjes. Iets heel anders dan sommige muziekfestivals in andere steden. Er was nochtans veel volk. Voor de 24 sessies van het festival samen mag men rekenen op een 10.000 bezoekers… Niet voor niets mag men dit het grootste festival voor het Gregoriaans ter wereld noemen.
De avondgezangen trokken iets meer onze aandacht omwille het optreden van Ordo Virtutum uit Duitsland. De zangers reisden de dag zelf af uit Stuttgart en waren wat vermoeid. Daarbij brachten zij bovendien het grootste stuk van het avondprogramma. Deze combinatie, vermoeidheid en vol programma, leidde ertoe dat er een paar kleine uitschuivers waren in sommige slolpartijen. Het was desalniettemin duidelijk dat het een professionele groep met wereldklasse is. De prestatie betrof stukken van Tuotilo van Sankt Gallen en van Notker von Sankt Gallen. De cd Notker Balbulus kreeg in 2011 nog een Gouden Label dat in Brussel werd uitgereikt aan dr. Stefan Morent, artistiek leider van het ensemble.
Vervolgens zongen twee koren uit Estland samen en afwisselend. Vox Clamantis o.l.v. Jaan-Eik Tulve en het Püha Miikaeli Poistekoor o.l.v. Kadri Hunt (een knapenkoor). Zij trokken vanaf het oksaal de aandacht, de Litanie van alle Heiligen zingend.Vandaar gingen ze in processiegang door de kerk naar het podium te om er hun plaats in te nemen. Het knapenkoor bracht enkele 15/16de eeuwse religieuze folkloristische repertoirestukken uit Estland, begeleid door een klein ensemble jongens die op kopies van historische, laatmiddeleeuwse instrumenten uitstekend musiceerden. Vox Clamantis bezong de geboorte van de Christus, als Verlosser van de wereld. De knapen spreidden ingetogen, ietwat inghouden engelengezangen ten toon dat voor mij meer bejubelend, meer … hadden mogen zijn. Toch was het volle teugen genieten van hun aanwezigheid, die afgesloten werd door een solo van Kadri Hunt. Na haar solo leek het alsof het publiek helemaal weg gedeind was in een roes van meer-willen. Het publiek was nog niet klaar voor het einde van dit stuk waardoor het applaus even op zich liet wachten tot een dankbaar publiek het niet meer hield en een stevig handgeklap de ruimte vulde tot de musici uit de kerk waren.
Het derde en laatste stuk van de avond werd gebracht door Schola Maastricht o.l.v. Hans Heykers en Lundi Bleu o.l.v. Carel Den Hertog. Het was een gewaagd stuk van Anthony Fiumara uit 2010, geschreven in opdracht van het Nederlands Gregoriaans Festival. De strijkers van Lundi Bleu (een liefhebbersensemble) zetten muziek neer die me beviel. Ze begeleiden zonder te begeleiden de zangers die de gregoriaanse gezangen in een vrij tempo zingen, zonder dit hoeft aan te sluiten op de Steve Reich-achtige strijkersmelodieën. Een moeilijk uitvoerbare combinatie. In tegenstelling tot de voorgaande koren leek het me alsof in deze gezangen een tenorstem teveel op de voorgrond trad en de rest van de groep achter zich leek te hebben.
Onder meer met deze dag heeft het 11e Festival van het Gregoriaans Festival te Watou nogmaals aan de wereld bewezen dat kwaliteit in Vlaanderen niet alleen te vinden is in de grote centrumsteden. Dat dergelijk festival, intussen wereldvermaard, kan groeien uit een lustrumviering van een lokale groep, een actie waarover een heel dorp 30 jaar geleden enthousiast was, is uniek. Door het disciplinaire van het organiseren te koppelen aan de passie voor een muziekstijl kent Watou het belangrijkste Gregoriaans festival ter wereld. Daarom zeg ik: dank u wel Watou, dank u wel Bernard Deheegher, intendant van het festival, om zoiets tot stand te brengen. Via deze weg stel ik de vraag om voor continuïteit te zorgen in de organisatie van dit festival, zodat ook latere generaties hiervan kunnen blijven genieten.
