Federica Canta brengt de muziek van grootmeester J. K. Mertz. Deze romantische musicus was een van de prominente gitaarvirtuozen in het midden van de 19e eeuw in Wenen. Als solist van het hoogste niveau sloot hij er aan bij namen zoals Anton Diabelli en Mauro Giuliani. Mertz bouwde een internationale reputatie uit. Zo won hij in 1856 met zijn compositie Concertino per Chitarra sola in ons land een gitaarcompetitie. Tegenwoordig is Mertz voornamelijk gekend vanwege de ongebruikelijk speeltechnieken in zijn Bardenklänge. Het is dan ook deze bundel die Federica Canta op cd uitbrengt.

Pianomuziek op gitaar, zo kan de stijl van Bardenklänge, op.13 (1847) beschreven worden. De Hongaars gitarist en componist János Gáspár Mertz, beter bekend als Johann Kaspar Mertz (1806-1856), ontwikkelde deze stijl vermoedelijk na zijn herstel van een overdosis pijnstillers tegen zenuwpijn. Tijdens zijn herstel zou zijn vrouw hem dagelijks muziek van eigentijdse componisten voorspelen. Muziek van Liszt, Chopin en Schumann klonk allicht tijdens deze momenten.

Dit vertaalt zich ook in zijn eigen composities. Zeker echo’s van Schumann en Liszt weerklinken in Mertz’ oeuvre. Daarmee breekt de gitarist met de generaties die voor hem kwamen. Voorheen waren een twee soorten stijlen die aan de basis van romantische gitaarmuziek lagen. Zo baseerden Fernando Sor en Dionisio Aguado y García zich namelijk op de klassiek stijl van Mozart en Haydn. Mauro Giuliani ging dan weer inspiratie putten bij Rossini’s bel canto. Mertz breekt deze traditie en gebruikt de vrijere, romantische vormen die het romantische pianorepertoire zo kenmerken.

Voor de korte stukken in Bardenklänge gebruikte Mertz Schumann als voorbeeld. Dit vertaalt zich in de gebruikte textuur, klankkleur en de ongewone techniek voor de rechterhand. Naast Schumann zijn er nog andere pianistieke invloeden te vinden. Zo is “Lied ohne Worte” uit boek 11 een duidelijke knipoog naar Mendelssohn. Niet enkel de titel verwijst naar de pianobundels Lieder ohne Worte maar ook stilistisch kent Mertz’ karakterstuk gelijkenissen. En in “Elfenreigen” uit boek 2 doet de sfeer en de mythologische titel denken aan Ein Sommernachtstraum.

Conclusie Bardenklänge is een aaneenschakeling van korte karakterstukken waarbij de stijl, het genre en de speeltechnieken steeds veranderen. Als luisteraar laat je jezelf meenemen naar deze verschillende klankwerelden. Voor de uitvoerder Federica Canta is het elke keer een mentale omschakeling die ze moet maken om meteen vanaf de eerste noten in de andere sfeer te kunnen starten. Dit vergt naast de vereiste technische vaardigheden ook een grondige kennis van het repertoire. Zo speelt ze de tremoli in “Capriccio” [track 08] aan een stevig tempo en meteen daarna een wiegend “Gondoliera” [track 09]. Twee totaal verschillende werelden die ze meesterlijk weet te vertolken. Maar ook al de andere verschillende sferen brengt met overtuiging. Dit getuigt van haar muzikale flexibiliteit.

 4/5

• WIE: Federica Canta [gitaar]
• WAT: Mertz: Bardenklänge, Op.13, Books 1 – 11
• UITGAVEN: Da Vinci (C00650)
• BESTELLEN: JPC