Tweemaal per jaar duren de dag en de nacht op onze planeet even lang. De lente-equinox baadt in symboliek en spiritualiteit en is meteen ook een sleutelmoment in verschillende kalenders: het Perzische nieuwjaar, ook bekend als Novruz, het nationale Indische nieuwjaar, het joodse en christelijke paasfeest… Bozar en Klarafestival pakken voor de gelegenheid uit met een heel weekend in het teken van sacrale muziek uit diverse culturen. Van de gezangen van Hildegard von Bingen en Perzische soefimuziek, over Indische raga’s en Corsicaanse polyfonie tot Finse volksliederen en jazzimprovisatie. Vier de equinox met tijdloze meditatieve momenten.
Pasen vindt elk jaar plaats op de eerste zondag na de eerste vollemaan na de lente-equinox. Ter gelegenheid van dit christelijke lenteritueel brengen Muziektheater Transparant en B’Rock de zelden uitgevoerde Johannespassie van Alessandro Scarlatti. Regisseur Luigi de Angelis voegt een visuele component toe: een video-installatie die het midden houdt tussen een barok stilleven en een hedendaagse documentaire. Met onder meer de films van Pasolini als inspiratiebron rijst hier de vraag: waarom is het lijden zo’n gewild onderwerp in de kunsten? Zijn we slechts consumenten van andermans pijn of is er werkelijk ruimte voor mededogen?
In Iran viert men op de lente-equinox ‘Noroez’, een Perzisch nieuwjaarsfeest. Deze traditie is zo’n 5000 jaar oud en sinds kort erkend als UNESCO-werelderfgoed. Klarafestival en Bozar nodigen voor de gelegenheid Irans bekendste zanger uit: de in Teheran geboren zanger Homayoun Shajarian heeft een even groot hart voor de Iraanse klassieke muziek als voor de pop- en rockmuziek. Zijn scholing genoot Homayoun Shajarian niet alleen aan het conservatorium van Teheran, maar vooral ook bij zijn vader Mohammad-Reza Shajarian, een meesterzanger in de wereld van de Perzische traditionele muziek waarmee hij lange tijd als tombakspeler en zanger rondtoerde. In 2003 bracht Homayoun Shajarian zijn eerste eigen album uit en intussen omvat zijn discografie een kleine twintigtal cd’s. Zijn muziek is bijzonder gesofisticeerd en hoogst emotioneel.
Het Nederlands-Finse trio Peltomaa Fraanje Perkola dompelt de luisteraar onder in een esoterisch en tijdloos klankbad. Met viola da gamba, middeleeuwse harp, de menselijke stem en elektronische klankeffecten verweven ze Finse volksliederen en middeleeuwse muziek met jazz en hedendaagse composities. Op Klarafestival brengen ze een selectie uit hun debuutalbum ÆR, dat de spirituele gezangen van de 12e-eeuwse componiste en mystica Hildegard van Bingen verbindt met 13e-eeuwse pelgrimsliederen, gregoriaanse gezangen en nieuw gecreëerd werk. Ook lichten ze een tipje van de sluier op van hun allernieuwste, nog niet verschenen album, waarin ze muziek uit een ver verleden omspelen met eigen improvisaties.
Pandit Nayan Ghosh is een fenomeen. De legendarische Ravi Shankar noemde hem een van de beste Indiase muzikanten aller tijden. Bijzonder is vooral dat Pandit Navan Ghosh zowel de tabla als de sitar – twee zeer verschillende instrumenten – op meesterlijke wijze kan bespelen. Samen met zijn zoon Ishaan (eveneens een tablavirtuoos) en diens groep ARAJ speelt Pandit Nayan Ghosh ter gelegenheid van de equinox een ochtend-raga waarin zowel het klassieke Indiase repertoire als meer modernere stijlen van de Indiase muziek aan bod komen.
Met een homogene mix van erfgoed en experiment verkennen de stemmen van A Filetta de Corsicaanse polyfonie uit hun thuisland en verweven die met andere genres en muziektradities. Op Klarafestival smeden ze een dialoog met de virtuoze bandoneonspeler Daniele di Bonaventura en de jazztrompettist Paolo Fresu. Samen tasten ze de grenzen van hun instrumenten af in fantasierijke solo’s en betoverende duetten. Vanuit die kruisbestuiving ontstaat ook een literaire ontmoeting tussen twee inspirerende denkers uit de afgelopen eeuw: de Frans-Martinikaanse dichter en politicus Aimé Césaire en de Corsicaanse verzetsstrijder Jean Nicoli.
Equinox – Sacred Music Weekend
Twee dagen gewijd aan spirituele muziek
19 – 20 maart 2022