Auteur Manu
Jazz is niet meteen een onderwerp voor Klassiek Centraal. Omdat ik wel van jazz kan genieten en omdat er ook wel eens buiten de lijntjes mag getekend worden, las ik dit boek voor u. Geen gewoon boek. Het kon me geen genot schenken zoals jazzmuziek dat wel kan doen.
Verzameld werkje
In beginsel is het onduidelijk waar het boek naartoe wil. Het bevat gedichten, maar is geen dichtbundel. Het bevat recensies, maar ook weer niet uitsluitend dat. Verder kan ik dezelfde opmerking maken over brieven, liedteksten enz. Het is wel een boek met teksten van Misha Mengelberg, niet al zijn teksten, maar een steekproef daar uit. Een “verzameld werkje” in plaats van een verzameld werk, van teksten die aantonen dat deze zonder twijfel geniale man, grappig gestoord moet zijn.
Het werk dat er in staat kan best begrepen worden voor zover dit kan, indien men regelmatig naar het einde van het boek bladert en daar in de “Verantwoording en toelichtingen” de betrokken begeleidende tekst leest voordat men zich waagt aan de eigenlijke tekst. Het beste voorbeeld dat ik op die manier gelezen heb is de brief aan P.J. Engels, Minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk van 6 februari 1973. De tekst noemt “Een geschiedenis uit het Zuid-Kameroense”. Door deze verantwoording naast de tekst te leggen kan men de brief begrijpen, hoewel men er steeds zijn aandacht bij moet houden om de beeldspraak in de tekst te kunnen blijven volgen, stap na stap.
Waar is de draad?
Een ander stuk tekst dat volgens mij eerder verloren loopt in het boek, toont eveneens aan dat Mengelberg een zeer ernstige kant in de maatschappij waarnam: hij heeft harmonie en compositie gedoceerd. Ik heb het dan over het korte stuk tekst met titel “voorkennis leergang harmonie /contrapunt”.
Beide teksten tonen op een andere manier aan dat Mengelberg wist waar hij mee bezig was.
Bij geheel andere teksten dan weer geraak ik compleet de draad kwijt, voornamelijk bij zijn gedichten dan. Maar mogelijks heeft dat met mijn persoonlijke voorkeur te maken waaraan deze teksten niet voldeden.
De bedoeling van deze bloemlezing is waarschijnlijk het proberen van de samensteller ervan, om een meer compleet beeld van Mengelberg te schetsen door de nadruk te leggen op “de andere realisaties” dan enkel de zuiver muzikale. Dit zou naar mijn idee beter gelukt zijn, mocht er in het boek een cd zijn opgenomen met een aantal relevante muziekstukken zodat men deze kon beluisteren tijdens het lezen. Een nog betere uitvoering van dit werk zou volgens mij een luisterboek zijn geweest, waarbij de teksten afgewisseld werden met muziek. Of een dvd met beeldmateriaal er bij. Maar dat dit een inzicht in de man zou geven blijft me waarschijnlijk een raadsel. Het is aan de lezers om er een eigen oordeel over te vellen.
