Een wereld van verschil: tweemaal Richard Strauss-liederen

Al is Richard Strauss misschien meer bekend als operacomponist of symfonicus, de liefhebbers van vocale muziek waarderen evenzeer zijn kunstzinnige liederen. Recent verschenen er twee nieuwe opnamen, allebei met jonge zangers. Een wereld van verschil!

Straus schreef heel veel van zijn liederen met zijn echtgenote Pauline de Ahna als de ideale vertolkster voor ogen. Het is misschien wat misplaatst om niet te zeggen licht-seksistisch om hierop te wijzen als bewijs dat een vertolking door een sopraan sowieso beter tot haar recht komt. In het geval van Peter Gijsbertsen naast Louise Alder neig ik daar nochtans zeer sterk toe …

Beide cd’s bieden een mooie selectie uit de meest geliefde liederen van Richard Strauss, naast enkele minder bekende. Ich trage meine Minne zet liederen per opusnummer bij elkaar. De cd Through life and love is op een keuze van thema’s geordend. Eerstgenoemde cd zet in met een van de meest geliefde liederen van Richard Strauss: Zueignung, een lied dat op recitals vaak als bisnummer wordt gezongen. Meteen hoor ik bij Peter Gijsbertsen weer de geforceerde toon, de bijna kelige klank in zijn timbre. Net zoals bij zijn vorige cd Liebesfrühling Songs and Duets by Robert and Clara Schumann, die hij opnam met Liesbeth Devos en hier gerecenseerd in mei 2017, kan Peter Gijsbertsen me als liedzanger niet bekoren. Strauss speelt in zijn liederen met kleuren en prachtige melismen. Ik mis bij Gijsbertsen souplesse en zangerigheid. De stem klinkt integendeel hard en artificieel, de hoge noten genepen. Jozef de Beenhouwer maakt hier een mooiere beurt dan op de Schumann-cd. Strauss’ pianopartij is rijk aan klankschildering en die horen we geregeld in zijn spel. De intro tot Nichts is speels. De begeleiding is in contrast met de zang meestal gevarieerd en in overeenstemming met de sfeer van het lied. Maar de perfecte hoge noot waarmee Louise Alder het slotwoord “Nichts” zingt, is subliem in vergelijking met de poging van Gijsbertsen. In Heimliche Aufforderung slaagt Gijsbertsen er niet in met nuance en gevoel te zingen, terwijl de heerlijk lichte en zuivere hoge sopraanstem van Louise Alder parelt als de “funkelnde Schale” in dit lied. Nochtans lijkt de tenor wel goed te weten waarover het gaat, want in Himmelsboten herken je een mooie interpretatie, die evenwel gedwarsboomd wordt door de stijfheid van de stem. In Traum durch die Dämmerung treft Gijsbertsen wel de tedere, milde toon van het lied. Het is dan ook het mooiste lied van de cd. Louise Alder daarentegen zingt met natuurlijkheid en spontaneïteit, en waar gepast ook met vrolijkheid (Schlagende Herzen) of ironie (Ach was Kummer). Haar ragfijne sopraanstem behoudt een mooie volle klank, hoe duizelingwekkend hoog ze ook zingt. Ze is nooit schril en parelt van verlangen of zinnelijkheid (Waldseligkeit). Wie kan weerstaan aan een Ständchen zoals zij het zingt? In een meer verhalend lied (Sehnsucht) geeft ze de stem eerder recitatief-klank en zet een prachtige pointe neer: “Ich liebe dich”. Haar begeleider, Joseph Middleton speelt perfect in harmonie met haar.

Lovenswaardig van Phaedra Classics om dit repertoire met muzikanten uit het Nederlandstalige taalgebied te brengen, maar jammer dat deze mooie keuze uit het liedrepertoire van Richard Strauss geen betere vocale beurt krijgt. Zingt Peter Gijsbertsen een liedrecital als kunstige opdracht, dan is Louise Alder één en al intieme en doorvoelde vanzelfsprekendheid. Through life and love, uitgegeven op het minder bekende label Orchid Classics, is een heerlijk Strauss-recital en een aangename kennismaking met deze sopraan. Ze herinnert me aan de delicatesse waarmee Bernd Loebe, destijds casting manager in de Muntschouwburg zangers/essen uitzocht. Het verwondert me dan ook niet dat deze zangeres behoort tot het ensemble van de Frankfurter Oper, waar Bernd Loebe ondertussen al vele jaren intendant is. Ze is er trouwens volgende maand te horen als Sophie in Massenets Werther. Jammer is wel dat de cd geen liedteksten afdrukt en bij de liederen ook geen opusnummers geeft.

**
WAT: Ich trage meine Minne. Songs by Richard Strauss
WIE: Peter Gijsbertsen (tenor), Jozef de Beenhouwer (piano)
UITGAVE: Phaedra Classics DDD 292035