Paasvakantie een uitnodigend zonnetje en een Ronde van Vlaanderen waar al lang naar uitgekeken was weerhielden een mooi aantal gemotiveerde melomanen de eerste zondag van april niet de uitvoering van Die Sieben Letzten Worte van Joseph Haydn bij te wonen.

Het juiste concert op de juiste plaats, want een zinvollere aanloop naar Pasen is moeilijk denkbaar en het serene kader van de Mechelse Jezuietenkerk was een extra stimulans voor Wiener Polyphoniker Jugend Integrations Orchester Wien en hun jonge dirigent Alexander Znamenskiy. Deze 16 jonge bezielde musici komen uit alle hoeken van de wereld om vanuit Wenen hun muziekloopbaan verder uit te bouwen.

We mogen de kanunnik van Cadix dankbaar zijn om zijn verzoek aan Haydn om instrumentale muziek te schrijven om de vastenceremonie in een met zwart laken verduisterde kathedraal op te luisteren. Een spectaculair dramatisch element dat Haydn wel aansprak.

Na zijn eerste Londenreis was hij weer in dienst getreden van de Esterhazy’s. Nikolaas II had wel belangstelling voor muziek, maar vooral kerkmuziek. Het genre opera trok hem niet aan. De zestiger Haydn wel. Verhalen en beschrijven met muziek deed hij in deze periode van zijn leven meer dan verdienstelijk. Getuigen: Die Schöpfung en Die Jahreszeiten.

De geladenheid waarmee Die Wiener Polyphoniker deze zeven Kruiswoorden in beeld brachten deed me denken aan een mini-opera. Een beetje oneerbiedig, maar toch…

Het stoere openings-maestoso vertakte in een sereen adagio om de woorden “Heer, vergeef het hen, want ze weten niet wat ze doen” te illustreren. Mooie solistische interventies accentueerden als het ware het gevoel alleen te zijn in “Mijn God, waarom hebt gij mij verlaten?”. Bij “Ik heb dorst” deed de begeleiding waarempel denken aan waterdruppels. Het berustend thema, dat afgebroken werd op drie identieke noten bij ” Het is volbracht” sprak boekdelen.

Zonder decor, zonder zangstemmen, getuigde alles van een onthutsende visualiteit en expressiviteit, dankzij Haydn en de overtuigde inzet van Die Wiener Polyphoniker. Alsof dit nog niet volstond, was er de sobere maar gevatte toelichting door Kan. Steven Wielandts, rector van de basiliek van O.L.Vrouw van Hanswijk, die in het teken stond van Op.Recht.Mechelen, dat de stad al een jaar in de ban houdt. Hierbij ging ook aandacht naar de dramatische hongersnood in vele Afrikaanse landen.

De toehoorders, waarbij ex-minister president Luc Van den Brande en echtgenote, schepen Stefaan De Leus, Frau Marina Chrystoph van het Oostenrijks Kultuurforum en Frau Heidi Meissnitzer, gezante voor Kunst en Kultuur bij de Europese Unie, kregen een verrassende bis: de 37-jarige Russische dirigent Alexander Znamenskiy, die via Salzburg, waar hij altviolist was in een strijkkwartet, in Wenen was beland, zong met zijn mooie baritonstem, al dirigerend, recitatieven uit “The Messiah” van Haendel.

Dat na dit aangrijpende lijdensverhaal de sfeer toch niet teneerdrukkend was, heet dan ‘het wonder Haydn’, die ooit uitriep: “Kan ik het helpen dat de Heer mij een zonnig karakter gegeven heeft?”

• WAT: Joseph Haydn: Die Sieben Letzten Worte
• WIE: Die Wiener Polyphoniker Jugend Integrations Orchester Wien onder leiding van Alexander Znamenskiy
• ORGANISATIE: Oostenrijkvereniging Servus / Haydngenootschap Vlaanderen
• WAAR & WANNEER: Kerk O.l.Vrouw van Leliendaal, Mechelen, 2 april 2017
• FOTO’s: mt