De muzikale reis van Riccardo Chailly

**** Riccardo Chaily behoort tot de belangrijkste dirigenten van de huidige klassieke muziekscène. Deze dvd verklaart waar zijn talent vandaan komt en hoe Chailly deze gave ontwikkeld heeft tot de bewonderenswaardige muzikale kwaliteit waar hij garant voor staat.

**** Riccardo Chaily behoort tot de belangrijkste dirigenten van de huidige klassieke muziekscène. Deze dvd verklaart waar zijn talent vandaan komt en hoe Chailly deze gave ontwikkeld heeft tot de bewonderenswaardige muzikale kwaliteit waar hij garant voor staat.

De film begint met een heel eenvoudig maar beklijvend beeld van de dirigent in zijn werkkamer. Hij zit voor een partituur met een metronoom en een grote doos scherp geslepen potloden. Het zijn de instrumenten die de dirigent nodig heeft bij het bestuderen van een partituur. Die wordt dan ook vol aanduidingen en accenten gezet, nuttig bij de repetities voor een uitvoering. Dan begint het verhaal van het leven van Chailly in een gezin met een vader die vijftien opera’s geschreven heeft en aan de Scala artistiek directeur was. Als kind al beeldt Chailly zich in dat hij dirigent zal worden en als Franco Ferrara, een vriend van de familie en een van zijn latere leraars, zijn begaafdheid ontdekt, gaat alles heel snel. De film kadert de biografische gegevens heel mooi in een zinvol verhaal over de weg die Chailly als dirigent en muzikant aflegt. Beelden van het Zwitserse Engadin, waar de dirigent zijn vakantie doorbrengt, onthullen zijn nood aan stilte en een bijna Mahleriaanse noodzaak aan contact met de natuur. Chailly prijst zijn strenge, maar cultureel gerichte opvoeding als de basis van zijn spirituele sterkte. Uiteraard komt het belang van Claudio Abbado ter sprake, die zowat zijn muzikale en mentale mentor is geweest en bij wie hij als assistent gewerkt heeft. Af en toe gaat de film kort in op een familietafereel in de typisch Italiaanse sfeer.

Gewandhausorchester Leipzig

De film volgt niet de hele chronologie van opeenvolgende orkesten waar Chailly chef-dirigent is geweest, maar focust op zijn jaren bij het Gewandhausorchester van Leipzig, waar hij de symfonieën van Mahler in ere heeft hersteld, voortbouwend op de unieke en zeer lange traditie van dit Duitse orkest. Boeiend wordt ingegaan op de affiniteit die Chailly heeft met het orkest en met de stad, die bruist van cultureel leven. Het belang en de waarde van het Gewandhausorchester schat Chailly zo hoog in dat hij er al zijn mentale en fysieke energie insteekt en vooral routine schuwt, wat ook blijkt uit een getuigenis van Hélène Grimaud die we zien in een fragment van het pianoconcerto in G van Ravel. De appreciatie is duidelijk wederzijds en dit blijkt ook uit de bijgevoegde opname van het integrale pianoconcerto van Edvard Grieg met Lars Vogt als solist. In het muzikale universum van Chailly vindt de relatie met Mahler zijn parallel op operagebied met Puccini. Dat Chailly erg van opera houdt, is omdat er in dat genre zoveel samenkomt. Er wordt een fragment getoond van een opvoering van La Bohème uit de Palau de les Arts Reina Sofia in Valencia. In die stad is er ook een korte parenthese met zijn vrouw.

Dit is een dvd die zowel de man Chailly leert kennen als de bewondering aanscherpt voor zijn muzikale aanpak. Boeiend als intro op de zeer nabije toekomst van Chailly, die vanaf januari 2017 muziekdirecteur wordt van de Scala in Milaan, het theater waar hij als kind met zijn neus aan het rode fluweel van de armleuningen reikte!