Nieuwe seizoen De Munt: harmonie met drie Russische opera’s

Met drie Russische opera’s in het nieuwe seizoen zet De Munt in op harmonisch samenleven, niet op conflict.

De persgenodigden voor de voorstelling van het nieuwe seizoen van De Munt zaten op de mooiste plek van het theater zei intendant Peter de Caluwe, op de plek waar het allemaal gebeurt, op de scène, met zicht op het mooiste decor dat ik u kan aanbieden, dit pareltje van een zaal. En dan was het tijd om iedereen bij de les te brengen. Met een citaat van niemand minder dan Lenin. “Er zijn decennia waarin niets gebeurt, en er zijn weken waarin decennia zich voltrekken”. COVID en de oorlog, beide fenomenen plaatsen vraagtekens bij onze toekomst, aldus de Caluwe. Veel projecten stonden op stapel, maar door de pandemie zijn er een aantal in de opslagplaats beland. Hoog tijd om nu weer ten aanval te trekken zonder bitterheid over onze onmacht daarover, maar door offensief in te zetten op verwondering en betovering die opera ons kan brengen.

En welk programma is het geworden in dit moeilijke tijdsgewricht? Eerst iets over het mega-project “Bastarda“ dat eerder al in de steigers stond. De opvoering, over twee avonden gespreid, van Donizetti’s tetralogie rond het leven van Queen Elisabeth I, een familiedrama over de Engelse Tudors. Een van de hoogtepunten wordt de kroningscène mét publiek en een decor dat tot in de zaal loopt. Wie nog meer koningsdrama’s uit het Tudor tijdperk wil krijgt er “Henry VIII“ van Saint-Saëns gratis bij, toevertrouwd aan regisseur Olivier Py. En wie zich zijn enscenering herinnert van “Les Huguenots” kent de kracht van zijn verbeelding. Een al eerder gepland neoklassiek meesterwerk, “Der Rosenkavalier” van Richard Strauss, kende ondertussen al zijn première in Vilnius, mét de decors die de ateliers van De Munt al klaar hadden. Nu komt het, met twee jaar vertraging, ook naar Brussel. Het ware thema van deze opera is eigenlijk de vergankelijkheid van ons leven. En die mijmering over “le passage du temps” zal regisseur Damiano Michieletto ensceneren en dirigent Alain Altinoglu zal met het Muntorkest die geraffineerde partituur zeker laten schitteren.

En dan – schrik niet – inderdaad drie Russische opera’s. En de eerste is de opener van het seizoen: Tsjajovski’s “Schoppenvrouw”. Dit twee jaar uitgestelde project plaatst regisseur David Marton nu in een hedendaags jasje. Toch daarbij het Muntdebuut vermelden van Nathalie Stutzmann als dirigente! Met “Jevgeni Onegin” behaalt Tsjajkovski een onvoorziene dubbelslag in het Brussels operahuis en dat is ook het geval voor Alexander Poesjkin, op wiens verhalen beide opera’s gebaseerd zijn. Derde Rus in het gezelschap is de satirische opera van Sjostakovitsj “De Neus”. Hij schreef die muzikale kritiek op het “tsaristische ambtenarendom” toen hij pas 22 was. Het stuk was jarenlang gebannen uit het Sovjet-repertoire. De novelle van Gogol was zijn inspiratie bron: een absurd verhaal over een man wiens neus een eigen leven gaat leiden. Als je zo’n thema toevertrouwt aan La Fura dels Baus en theatermaker Alex Ollé, dan komt daar geheid spektakel van.

“En oké, zei Peter de Caluwe, “ik weet het, het zijn veel Russische titels. We hebben ons programma niet laten beïnvloeden door de huidige situatie, ze waren gepland maar bovenal: we zijn er om kunst te maken, geen oorlog. We veroordelen ten stelligste de oorlog in Oekaïne, ja. Maar we gaan niet voor culturele exclusieven, we staan voor culturele openheid. Europese kunst, literatuur, film, muziek zal altijd verbonden blijven met de Russische cultuur. Die band kunnen we niet weggommen. In ons nieuwe seizoen zullen Russische én Oekraïense artiesten zij aan zij samenwerken met ons personeel dat 38 nationaliteiten omvat.” Een statement dat kan tellen !

Twee creaties ook nog. De Munt heeft altijd al een boontje gehad voor Philippe Boesmans en ook dit seizoen heeft deze huiscomponist een opera klaar. Niks serieus zou je denken als je de titel leest: “On purge bébé” of zoals Boesmans het omschreef : constipatie is niet om te lachen! Een komische opera natuurlijk. “Elke keer als ik er aan werkte moest ik lachen” vertelde Boesmans. En hij voelde zich een beetje als Verdi die met “Falstaff” zijn laatste opera schreef, “rustig wachtend op het einde van mijn leven….” besluit een glimlachende Boesmans. De andere wereldcreatie in het seizoen is voor “Solar, Icarus burning” van de Britse componist Howard Moody. Een project dat volkomen  past in de visie van een milieubewust operahuis, een verhaal over omgaan met duurzaamheid, gerealiseerd door en voor de jonge zangers van de MM Academy en de kinder- en jeugdkoren van De Munt.  En niet te vergeten in 2022, is er dan nog het voortzetten van de viering van het 250 jarig bestaan van het Munt-orkest. Dit jaar komen ook nog de ex-muziekdirecteurs Kazushi Ono en Sir Antonio Pappano langs om te dirigeren.

Nooit oppervlakkig vermaak in De Munt maar toch ook weer speelsheid, fantasie en vooral inhoud. Hopelijk blijven de deuren open, de mondkapjes achterwege en de oorlogen voorbij.