Met La Traviata (1853), het meeslepende liefdesdrama van componist Guiseppe Verdi, heropent de Opéra Royal de Wallonie-Liège de – virtuele – deuren. Met deze gevoelige semi-concertante productie zet het operahuis, na het overlijden van regisseur en intendant Stefano Mazzonis di Pralafera, dit seizoen opnieuw in. Met respect voor de actualiteit toont de opera van Verdi, onder leiding van dirigente Speranza Scappucci, alvast de fragiliteit van de liefde en het leven.
Rond 1853 kende Verdi een reeks van successen met Rigoletto (1851), Il Trovatore (1853) en zijn meest intieme opera La Traviata. Gebaseerd op de roman La Dame aux camélias van Alexandre Dumas fils (junior) vertelt La Traviata het verhaal van de gevallen vrouw in de Franse beau monde. Dumas had het verhaal gebaseerd op zijn eigen minnares Marie Duplessis, maar ook voor Verdi had deze tragedie een dubbele gelaagdheid. De sopraan Giuseppina Strepponi, de tweede vrouw van de Italiaanse componist, had een gecompliceerd persoonlijk leven. Daardoor behandelde de conservatieve en katholieke Italiaanse maatschappij haar niet altijd als een “volwaardige” en “pure” vrouw. Niettemin duurde de liefde tussen Verdi en Strepponi tot ver na haar dood verder.
De gevallen Madonna
La Traviata laat zien hoe maatschappelijke schijn en ware liefde soms ver uit elkaar liggen. Violetta Valéry, de protagoniste van het verhaal, is ziek en daardoor bij aanvang van de opera al slachtoffer van het noodlot. Als courtisane lijkt zij doorheen de opera haar plaats in de maatschappij te kennen. Zij ontkent in het begin dan ook steevast het nut en de nood van de liefde. Maar als zij toch hieraan toegeeft wordt haar dit geluk niet gegund. Dit gemis komt tot uitdrukking in de vorm van Giorgio Germont, die aan haar komt vragen zijn familie niet te besmeuren met haar schandelijke reputatie. Haar liefde voor zijn zoon Alfredo is niet gewenst. Dwars door de opera loopt een tragische lijn, die goed hoorbaar is in de fragiele, demure strijkers van het Violetta-thema, waarin wat Violetta ook doet, ze nooit zal kunnen winnen. Haar noodlot is bekend, en toch sterft zij na een laatste energiestoot, een laatste greep op wat zij eigenlijk wilde van het leven: gelukkig zijn.
Italiaanse tragiek
Dat Verdi met zijn tragische, soms bijna autobiografische opera La Traviata in het katholieke Italië een gevoelige snaar raakte is bekend. Het heeft tot het einde van de negentiende eeuw geduurd eer de opera mocht worden uitgevoerd in een realistische setting. Het onderwerp lag te nabij, te gevoelig bij het Italiaanse publiek.
Voor de productie van de Opéra Royal de Wallonie-Liège is het juist deze gevoeligheid die centraal is komen te staan. Geen overdreven glitter en glamour van de Parijse bourgeoisie, maar vooral een gevoelige protagoniste. Violetta (coloratuursopraan Patrizia Ciofi) heeft in deze productie een fragiele kracht die veel weg heeft van hoe sopraan Maria Callas haar collega’s altijd aanspoorde om deze rol te zingen: gevoelig, bijna brekend in haar grootste slotstuk “Addio del passato” (derde akte). De coloratuur is opmerkelijk omdat zij niet alleen gedragen wordt, maar tevens de kracht van de fragiliteit laat spreken doorheen de operaproductie. Violetta is niet alleen maar hoge sprongen en snelle loopjes, maar vooral kracht in het noodlot. Dit is duidelijk hoorbaar in de uitvoering van Ciofi. Ook de andere zangers, zoals tenor Dmitry Korchak (Alfredo Germont), bariton Giovanni Meoni (Giorgio Germont) en mezzosopraan Caroline de Mahieu (Flora Bervoix) moeten zeker niet onderdoen. De tragische Germontbrief, ingelezen door operadirecteur Stefano Mazzonis di Pralafera zelf, geeft een diepere betekenis aan de uitvoering.
De samenstelling van de cast voor deze productie toont aan dat een goede uitvoering van La Traviata niet vasthangt aan zijn spectaculaire looks – want deze opera leent zich wel voor de nodige glitter en glamour – maar aan de juiste en krachtige stemmen. Met een technisch sterk team brengt deze productie juist dat beetje meer aan de alombekende aria’s en koorstukken van wat een van Verdi’s meest befaamde opera’s is.
Met La Traviata presenteert de Opéra Royal de Wallonie-Liège een klassieke opera in zijn zuiverste vorm als nieuwe start. De uitvoering herinnert het publiek niet alleen aan het verleden, maar ook aan de toekomst. Er is uiteindelijk niets zo actueel als de gevoeligheid van het leven en de liefde.
- WAT: Guiseppe Verdi’s La Traviata (1853)
- WIE: Orkest en koor van de Opéra Royal de Wallonie-Liège, dirigent Speranza Scappucci, regie Gianni Santucci, coloratuursopraan Patrizia Ciofi (Violetta), tenor Dmitry Korchak (Alfredo Germont), bariton Giovanni Meoni (Giorgio Germont), mezzosopraan Caroline de Mahieu (Flora Bervoix) en solisten van de Opéra de Wallonie-Liège
- WAAR: Opéra Royal de Wallonie-Liège
- WANNEER: Vanaf 8 april t.e.m. 18 april 2021 via video on demand
- PRODUCTIE: Opéra Royal de Wallonie-Liège, gezien 8 april 2021
- FOTO’S: © Opéra Royal de Wallonie-Liège
P. CIOFI © Opéra Royal de Wallonie-Liège