Jazz op Klassiek Centraal? De uitzonderingen bevestigen de regel en deze uitzondering is het waard om ze te maken. Hawkins, Goodman, Tatum, Blakey, Cole, Vaughan, Peterson, Garner, Baker, het zijn maar enkele namen uit de indrukwekkende reeks Jazz Characters, een cd uitgave Le Chant du Monde.
In de tijd van de Bigbands van Chick Webb, Benny Carter, Jimmy Lunceford en Count Basie met zangers uit de blues traditie, bracht Duke Ellington het van pianist, bandleider en componist tot arrangeur. Duke Ellington, de enige jazz man die meer gevierd werd als componist dan als performer, zag zijn werk als muzikant als de uitbouw van een oeuvre en zijn ambitie om in een nieuwe muzikale taal uitdrukking te geven aan de vormen, emoties, kleuren en persoonlijkheden van de levensgenietende, zwarte Amerikanen.
Van wereldlijke tot religieuze muziek, van dans tot opera via blues en gospel werd zijn muziek bepaald door de integratie van de zwarten in de cultuur. Naast musici als saxofonist Ben Webster en trompettist Cootie Williams met specifieke arrangementen en met een jonge bassist als Jimmy Blanton die de eerste stappen richting bebop zette, brachten kleinere combo’s rond zangeres Billie Holiday en pianist Teddy Wilson, klarinettist Benny Goodman met de blanke drummer Gene Krupa, de zwarte vibrafonist Lionel Hamptonn, pianist Teddy Wilson en gitarist Charlie Christian, nieuwe muziek.
Benny Goodman was waarschijnlijk de bekendste vertegenwoordiger van de witte (blanke) swing, die verschillend van de zwarte swing muziek bracht met subtiele harmonische elementen uit de Europese muziek, in het bijzonder de klassieke muziek. Zijn vernieuwende, dynamische stijl en techniek werden niet alleen door klarinettisten gekopieerd, maar ook door saxofonisten. Hij hielp musici als Gene Krupa, Lionel Hampton en gitarist Charlie Christian en bracht de jazz uit het verstikkende getto van clubs naar prominente en chique podia in Amerika. Art Tatum bracht op wonderbaarlijke wijze een revolutie teweeg in de pianomuziek dankzij zijn duivelse techniek. Hoewel hij noch de stride stijl noch de swing verloochende, verlegde hij de grenzen van de jazz door de uitbreiding van harmonische mogelijkheden.
Gitarist Django Reinhardt (uit Henegouwen!) bracht met zijn jazz manouche of gipsy jazz zijn eigen innovatieve stijl. Hij begeleidde in 1948 de eerste producties van een toen 23-jarige Bobbejaan Schoepen uit Boom. Tot na de Tweede Wereldoorlog was het Swing, vanaf de jaren ’40 was het bebop. Eind jaren veertig drongen Cubaanse invloeden de Bebop binnen.
In Nederland werd in 1945 de Dutch Swing College Band opgericht. Geleidelijk aan verdrong New York Kansas City. De heftige zwarten van het New Yorkse Harlem dansten op sterk swingende muziek. De jonge Lionel Hampton en tenor saxofonist Illinois Jacquet combineerden boogiewoogie en blues. Jacquet bracht trouwens naar men aanneemt in 1942 de eerste R&B saxofoon solo. De stijl van de geniale, maar halve zombie pianist Thelonious Monk vond navolging bij trompettist Dizzy Gillespie en saxofonist Charlie Parker. Monk begeleidde ooit als kind het kerkkoor van de lokale Baptistengemeenschap waarin zijn moeder zong. Tussen haakjes, Martin Luther King behoorde als dominee ook tot die gemeenschap. Bepaalde Bebop muzikanten kozen voor jive en rock–’n–roll, ontstaan uit de in het midden van de jaren ‘40 erg populaire Harlem Jump van de zwarte rhythm- en bluesorkesten van bv. R&B alt saxofonist en blues shouter Eddie Vinson. Daardoor ontstond de blanke Western Swing. Het waren mijlpalen in de wonderbaarlijke geschiedenis van de meest innovatieve muziek van de 20ste eeuw, de muziek die men stilaan veralgemenend Jazz is gaan noemen.
Voor amper € 10,- per album bestaande uit telkens 3 cd’s, kunt u deze wonderbaarlijke wereld van de ‘Magicians’, de grootsten van de Jazz, (opnieuw) in huis halen. De reeks die we nl. destijds bij Le Monde konden kopen (ik toch), is nl. opnieuw uitgegeven. Elk album is gewijd aan één bepaalde Jazzmuzikant en is telkens voorzien van een heel interessante en uitvoerige tekst geschreven door Rémi Rademaeckers. Het gaat over 36 jazz muzikanten verdeeld over in totaal 108 cd’s, alfabetisch geordend van Louis Armstrong tot Lester Young. Voor de jazzliefhebbers is dit album absoluut niet te missen ! Warm aanbevolen en dank aan Harmonia Mundi die met deze schitterende uitgave alweer haar grote kwaliteit heeft bewezen.
