Op de hoes van deze cd is een opengesperde mond te zien, dé klankkast van de stem. Meteen weet u wat een prominente plaats krijgt…

Het ensemble Les Cris de Paris, in 1998 opgericht door Geoffroy Jourdain, legt zich toe op de interpretatie van vocaal en instrumentaal werk van het begin van de 16de eeuw tot nu, met een voorliefde voor vocaal hedendaagse werk. De naamgeving van het ensemble refereert naar de kreten en het geroep van de straatverkopers uit de middeleeuwen. Zij waren de eerste orale vorm van reclame en maakten integraal deel uit van het stadslawaai. De leden van dit ensemble krijgen zowel de kans om te soleren als op te gaan in het groepsgebeuren.

Uniek artistiek partnerschap

Het oeuvre van de Italiaanse componist Luciano Berio (1925-2003) omvat een breed scala aan vormen en experimenten. Hij wordt de belangrijkste naoorlogse componist van zijn land genoemd. Zijn werk vertrekt vanuit een intieme relatie met de stem en voedt zich met de relaties die tussen woorden zijn verweven in hun fonetische en akoestische eigenschappen. Hij was getrouwd met de Amerikaanse sopraan Cathy Berberian (1925-1983). Ze was een pionier in het bedenken en toepassen van uitgebreide vocale technieken en was de inspiratiebron voor veel van zijn composities. Een uniek artistiek partnerschap.

Het gebruik van muzikale en literaire citaten en het incorporeren van allerlei volksmuziek is kenmerkend voor Berio’s oeuvre. Het omvat experimentele composities voor een select publiek. Niettegenstaande zijn avant-gardistische muziektaal wist hij met zijn Folk Songs uit 1964 een ruimer publiek te bereiken  en kende hij een vrij grote populariteit. Een deel van deze liederen, stilistisch zeer divers, uit onder meer de VS, Armenië, Frankrijk, Italië, Sardinië, Auvergne en Azerbeidzjan voor mezzosopraan en 7 instrumenten zijn terug te vinden op deze cd en hebben een plaats ingenomen tussen de prominente klassieke werken. Hij gaf de liederen een nieuwe ritmische en harmonische interpretatie. De songs werden opgedragen aan zijn echtgenote. De liefde wordt er in alle toonaarden bezongen. Uit elk arrangement weerklinkt fragmentarisch en dynamisch de adem; de ziel van verschillende culturen.

Kleurrijk modernistisch prisma

Deze cd biedt meer. Als openingsnummer word je meteen ondergedompeld in zijn unieke klankwereld: Sequenza III, een compositie uit 1965 voor vrouwenstem. Voor Berio is de stem het veelzijdigste fenomeen ter wereld. Een statement van formaat. De klank van de stem, van het meest onbeduidende geluid tot het meest sublieme lied, draagt telkens een diepere betekenis en verwijst steeds naar iets anders dan zichzelf. Het creëert associaties en draagt altijd een model in zich, zowel puur organisch/emotioneel als cultureel. Het gaat er Berio niet zozeer om iets helemaal nieuw te maken, maar gebruik te maken van dingen die er zijn en die op een originele en verrassende manier te combineren. Berio doet dat met verve en vindt in Les Cris de Paris topvertolkers. Sequenza III is een stemimprovisatie van formaat en knettert van energie en speelsheid. De uitgeademde lucht glijdt vrijuit, zonder belemmering door de stembandspleet. Even later worden alle belemmeringen in stelling gebracht. Zachte klanken naast harde glijders worden gevolgd door ploffers. De klank botst tegen het gehemelte, de tanden en de lippen. Tussendoor klinkt een schaterlach, een bromgeluid. Een geordende chaos, absurd én gecontroleerd. Een zorgvuldig afgewogen compositie, een studie van klanken en klankcombinaties en intonatiepatronen, een fenomenale stemoefening.

Alle liederen getuigen van ademcontrole, gedetailleerde en delicate toonvorming met krachtige koorklanken, knappe solo’s en orkestrale pracht. De cd baadt in een sfeer van evenwichtigheid en een kleurrijk modernistisch prisma. De eersteklas opnamekwaliteit zorgt voor luisterplezier.

• WAT: Berio To Sing
• WIE: Lucile Richardot (mezzosopraan), Les Cris de Paris o.l.v. Geoffroy Jourdain
• UITGAVE: Harmonia Mundi – HMM902647
• BESTEL via JPC (link)