Die ‘carte blanche’ kregen ze in het Théatre National op de Brusselse Jacqmainlaan omdat ze 25 jaar bestaan. En ze nodigden meteen een paar ‘special guests’ uit om dat te vieren. Uit alle windstreken,zoals dat past voor Aka Moon: Portugal, New York, India, Turkije, Kinshasa… Maar allemaal met een jazzy tintje.
Het is het ‘Festival des Libertés/Festival van de Vrijheid’ dat hen die carte blanche gaf ter gelegenheid van hun verjaardag. Het werd een concert in één volgehouden ruk, een set van meer dan drie uur. Toen pas kwamen de verjaardagstaart, de bloemen en de staande ovatie.
Met een virtuoos flirtend koppel van fluit en viool ging dit concert van start. Het vioolspel kwam van onze Tcha Limberger. Hij duelleerde met Nedyalko Nedyalkov die een traditionele Bulgaarse fluit, de kaval, bespeelde. Terwijl de overige muzikanten langzaam invielen als perfect op mekaar ingespeelde instrumentalisten en dat onder het alziend oog van saxofonist en ster van de avond Fabrizio Cassol. Uiteraard geruggesteund door zijn twee Aka Moon kompanen van altijd, drummer Stéphane Galland en bassist Michel Hatzigeorgiou. Bijna onmiddellijk kwamen ook nog twee andere gasten aan bod. Eerst de Portugese accordeonist João Barradas. Hij bespeelt dat instrument sinds zijn zes jaar en sinds die leeftijd heeft hij overal eerste prijzen aaneengeregen en is nu met zijn eigenzinnig spel een grote naam in het circuit van de jazzaccordeonisten. Dan ook trompettist Amir El Saffar, een New Yorker met Iraakse roots en dan nog pianist Fabian Fiorini. Je kan hem geen echte ‘guest’ van het jazzrocktrio Aka Moon noemen want ze werken al heel lang samen. Wie anders dan hij kon zijn solo, met die altijd ongelooflijk mooie en originele improvisaties, afsluiten met een paar disparate noten van het ‘happy birthday’ deuntje tot jolijt van de bomvolle zaal.
Onder de waakzame blik en de immer blinkende oogjes van Fabrizio Cassol volgden dan een reeks andere takes. Altijd door hem gearrangeerde composities, in vier intense repetitiedagen doorgenomen met alle special guests. Altijd ook met voldoende ruimte en tijd voor de solo’s van zijn gasten. Met nu alweer een uitgelaten Tcha Limberger, niet enkel op viool maar dit keer ook jazzy scattend, vol Indische klankkleuren. Heerlijk ook om zien hoe de statige Amerikaanse tenorsax Mark Turner een en al vol zelfbeheersing naast spring in ’t veld Cassol op altsax stond, die met zijn expressieve kop meedeinend op de ritmes van hun dialoog, minzaam knikkend van onder zijn zwarte wenkbrauwen het geheel goedkeurend samenhield. Tussen dat alles door speelde VS gitarist Miles Okazako rustig én heftig zijn solo’s. Alle arrangementen hadden dat typische exotische idioom, zo eigen aan Aka Moon.
Halverwege de avond kwam dan voor velen dé revelatie: Fabrizio Cassol had ook een grootmeester van de Indische percussie uitgenodigd, Umayalpuram K. Sivaraman en leidde hem, in zeggende “que c’est un homme inexplicable”. Een echte vriend geworden sinds ze eerder met hem hebben samengewerkt voor hun album Invisible Moon. “Un vrai humaniste”, zei Cassol. De Indiër schreed als een waardige bejaarde, 81 is hij, het podium op en vlijde zich neer op het voor hem speciaal uitgespreide tapijt. In zijn kielzog een assistent die het dierbare slagwerkinstrument van zijn meester zorgvuldig uitpakte en het hem aanreikte. Op zich al een rituele ceremonie, vol eerbied voor de leeftijd van de grootmeester. Wat volgde was langzaam op gang komende uitbarsting van ritmische patronen die ver van het Westerse gehoor aflagen. Telkens weer wou je mee bewegen op die oeroude Indische ritmes maar telkens weer werd je op het verkeerde been gezet. Onvoorspelbaar hoe hij met handen en vingers roffelde, soms duizelingwekkend snel dan weer afgemeten traag, op de twee leren vellen gespannen langs elke kant van die mridangam, in de Hindoe cultuur bekend als een ‘goddelijk instrument’, een soort tabla. De enige die hem probeerde te counteren was drummer Stéphane Galland. Een lust voor oor en oog hoe die twee met mekaar in confrontatie of in harmonie gingen. Ook Fabrizio mengde zich me zichtbaar genoegen in dat percussiedebat. Heerlijke momenten.
Toen ook nog de Turkse percussionist Misirli Ahmet op het podium kwam, was het hek helemaal van de dam. Soms leek het wel een uitdagende wedstrijd, maar zonder wedijver, aan een onmogelijke snelheid, inventiviteit troef met enkel plezier en vakmanschap. Toch liep dat alles weer over in de patronen van de uitgekiende arrangementen van de composities die Fabrizio Cassol voor het concert had uitgekozen. Bijna als een strenge dirigent hield hij zijn muzikanten bij de les, aanwijzingen gevend aan al wie op scène stond. En naar het einde toe kreeg het concert nog een Afrikaans tintje,wat toch niet mocht ontbreken op het feest van een band die zijn naam ontleend heeft aan en in de leer gegaan is bij de Aka- pygmeeën. Het waren dit keer twee Kinshasa gitaristen, Serge Kakudji en Rodriguez Vangama die met hun eigen thema’s en ritmes het concert naar een daverend slot stuwden.
Zelden een jazzconcert meegemaakt met een set die live dubbel zo lang duurde dan op de repetitie gepland was en nu nog met een verzengende finale er aan toegevoegd. Je moet het woord niet dikwijls gebruiken maar hier past het toch om te zeggen ‘memorabel’ en dat voor alle solisten én voor Fabrizio Cassol, die op het podium stond als de ware ‘captain in command’ van 25 jaar Aka Moon.
- WAT: Aka Moon & Guests. 25 Year
- WAAR: Théatre National, Brussel
- WANNEER: 24.10.2017
- WIE: Aka Moon (Fabrizio Cassol, sax; Stéphane Galland, percussie; Michel Hatzigeorgiou, bas) and Guests.
- FOTO: © Maya Galle
