***** Het label Erato bracht een cd uit met onbekene composities voor vocale solisten, koren en groot orkest van Shostakovich. Muziek die u naar de keel grijpt en u niet meer los laat. Overweldigend!
***** Het label Erato bracht een cd uit met onbekende composities voor vocale solisten, koren en groot orkest van Shostakovich. Muziek die u naar de keel grijpt en u niet meer los laat. Overweldigend!
Wist u dat astronaut Yuri Gagarin tijdens het omcirkelen van de aarde, een lied zong op tekst van de Sovjet dichter Yevgeny Dolmatovsky op muziek van Dmitri Shostakovich? Wel, op deze cd ontdekt u naast het vocaal symfonisch gedicht 'The Execution of Stepan Razin' op.119, naar Yevtushenko voor bas, gemengd koor en orkest uit 1964, 'The Sun shines over our Motherland' op.90 op tekst van deze Dolmatovsky voor gemengd koor, jongenskoor en orkest uit 1952 en het indrukwekkend, zevendelig 'The Song of the Forests' op.81, eveneens op tekst van Dolmatovsky voor tenor, bas, gemengd koor, jongenskoor en orkest uit 1949. Drie meesterwerken die vandaag in het Westen nog steeds onbekend zijn. In deze laatste cantate, eerder een oratorium, laat de tekst geen twijfel bestaan over de patriottisch-nationalistische ophemeling van de Stalinistische Sovjet Unie. Shostakovich componeerde het werk ter verheerlijking van de landbouwhervormingen van Stalin die men daarom 'De Grote Tuinier' noemde. Het is een uitgesproken voorbeeld van het muzikaal socialistisch-realisme van de Sovjet Unie van die tijd. De getoonzette dramatische scène bij het gegeven van de kozakkenleider Stepan of Stenka Razin vertoont stilistische gelijkenis met de 13de symfonie (Babi Yar) en met zijn filmmuziek voor Hamlet van regisseur Grigori Kozintsev. Stenka Razin is overigens ook een symfonisch gedicht van Aleksander Glazoenov.
Patriottisch
Shostakovich componeerde Het Lied van de bossen in 1949, een jaar nadat hij publiekelijk veroordeeld werd voor het anti-Sovjet-karakter van zijn muziek en hij gedwongen werd om zich voor de Bond van Sovjetcomponisten publiekelijk te excuseren. Hij componeerde daarop een grootschalig, patriottisch oratorium voor tenor en bas, kinderkoor, gemengd koor en orkest, op tekst van de Sovjet dichter laureaat Yevgeny Dolmatovsky over Stalins herbebossingsprogramma in Rusland en Siberië en kreeg daarvoor in 1950 de Stalin-prijs. Shostakovich componeerde 'De zon schijnt op ons Moederland' in 1952 eveneens op tekst van Dolmatovsky. De bezetting was dit keer gemengd koor, jongenskoor, groot orkest en een fanfare van trompetten en trombones. De zon symboliseert de Communistische Partij, die Rusland naar de toekomst leidt.
'De zon schijnt over ons Moederland' en 'Het lied van de Bossen' werden in de nasleep van de Zjdanov besluiten van 1948 gecomponeerd, wanneer Shostakovich samen met o.a. Prokofjev, Mjaskovski en Chatsjatoerian, officieel beschuldigd werd van vermeend formalisme en kosmopolitisme, de Sovjet-term voor non-conformisme. Shostakovich werd als leraar ontslagen in Leningrad en componeerde filmmuziek en officiële werken zoals deze grandioze cantaten.
Meesterlijk
Shostakovich was een meester. Beide composities zijn onberispelijk en indrukwekkend opgebouwd. Zijn meestal donkere, ijzingwekkende maar vaak ook humoristische orkestklank is hier merkbaar helderder en massiever. In het zevendelig Lied van de Bossen zingt het kinderkoor in het vierde deel en er is een spetterende fugatische finale. De zon schijnt over ons Moederland heeft een gelijkaardige, indrukwekkende klank. Stepan Razin, dit somber, woest werk voor bas, koor en orkest is op een gedicht van Yevtushenko, wiens woorden eerder de basis vormden van zijn grote 13de symfonie. Het klinkt groots en beangstigend en wordt prachtig gezongen door het koor en door de bas Alexei Tanovitski die het soort stem heeft dat je enkel in Rusland aantreft.
Järvi
Deze nieuwe release bevestigt Järvi's reputatie als een dirigent met een diep begrip voor de muziek van Shostakovich, evenals zijn bijzondere affiniteit met koormuziek, die een sterke traditie heeft in zijn land. Deze cantaten hebben daarenboven een bijzondere betekenis in Estland, een voormalige Sovjet Socialistische Republiek onder stalinistisch bewind. Het Nationaal Symfonieorkest van Estland werd opgericht in 1926 als het Radio-Symfonieorkest van Estland. Chef-dirigent is sinds 2010 Neeme Järvi. Paavo Järvi (°1962) is zijn zoon. Deze prachtige cd is opgedragen aan tooningenieur Maido Maadik (1960-2014).
