Harmonia Mundi Gold of kortweg hmGold is een bijzondere reeks cd’s uitgevoerd door verschillende spraakmakende ensembles werkzaam op het gespecialiseerde terrein van oude muziek, barok en classisisme. Hier krijgt u een overzicht van vier cd’s.
Harmonia Mundi Gold of kortweg hmGold is een bijzondere reeks cd’s uitgevoerd door verschillende spraakmakende ensembles werkzaam op het gespecialiseerde terrein van oude muziek, barok en classisisme. Hier krijgt u een overzicht van vier cd’s.
Biber – Violin Sonates
Van Heinrich Ignaz Franz Biber (later Biber von Biber nadat hij in de adelstand was verheven) (1644-1704) hoor je maar af en toe. Het trio Romanesca (Andrew Manze – viool, Nigel Nurth – luit en theorbe, John Toll – klavecimbel en orgel) bracht in de hmGold reeks een dubbel cd tot stand met vioolsonates van de componist, geboren in het voormalig Oostenrijkse Wartemberg am Roll (nu Stráž pod Raiskem in Tsjechië waar in 1945 de Duitstalige bevolking verdreven werd) en overleden in Salzburg. Hij schreef nogal wat sonates en een aantal van die sonates zijn op de dubbel-cd te beluisteren. Je zou verwachten dat deze sonates werden gecomponeerd om te ontspannen. Om de heer des huizes, zijn gemalin en genodigden tot rust te brengen terwijl ze zaten te tafelen en onder elkaar te praten met beperkte aandacht voor de muziek. Ik ben de mening toegedaan dat deze sonates wel degelijk als achtergrondmuziek dienden maar als je naar de uitvoering luistert door Romanesca dan krijg je de zenuwen. De nadruk ligt op het virtuoze en er is amper aandacht voor melodie en poëzie. Er wordt rockend tegenaan gegaan in tempi die doen denken aan het moderne verkeer: haastig en rusteloos. Er wordt geen gelegenheid geboden om de muziek te begrijpen. Voor mij is de luxueuze uitgave een gemiste kans. Laat toch die modegrillen varen en speel barok als barok en niet als rock.
**** O gemma lux
Paul Van Nevel dirigeert zijn Huelgas-ensemble doorheen werk van Guillaume Dufay (bij Beersel?, 5.8.1397? – Kamerijk 27.11.1474). Met ons slecht karakter klagen we meteen hmGold even aan. Paul Van Nevel en zijn ensemble zijn mensen van bij ons die Nederlands spreken als moedertaal maar opnieuw is het verzrogde cd-boekje weer eens niet in onze rijke taal te lezen. 63 pagina’s, het zal niet aan de centen liggen deze keer dat er geen Nederlands is voorzien.
De cd beluisteren is luisteren naar professionaliteit in alle opzichten. Adembenemend is de opname niet, ze is wel hoofs, academisch afgewerkt tot in het uiterste. Zeg maar een schola, in de letterlijke zin, die zingt. Het 40-jarige Huelgas-Ensemble presenteert met deze muziek nog maar eens een visitekaartje van zichzelf en van de onuitwisbare waarde van de Vlaamse Polyfonisten en de stempel die ze drukten op de ontwikkeling van de Europese klassieke muziek. De Ars Nova van toen is wat anders dan de nieuwe kunst van vandaag, zeker bij een grootmeester als Guillaume Dufay die meerstemmigheid en isoritmie (http://nl.wikipedia.org/wiki/Isoritmie) combineerde als was het kinderspel. De muziek heeft wel een eerder academisch strengere indruk maar dat belet niet te luisteren met gesloten ogen.
cd 1: *** cd 2 *Stabat Mater en Symphonies
Ensemble 415 onder de leiding van Chiara Banchini en sopraan Agnès Mellon, brengen in de hmGold reeks een dubbel–cd met Luigi Boccherini (1743-1805) zijn Stabat Mater en een kwintet (cd 2) en vier symfonietjes (cd 1).
Het Stabat Mater, blikvanger van de cd-cover, wordt braafjes uitgevoerd. Mogelijk hoort het ook zo. De interpretatie is niet sterk geïnspireerd. De zang is wat hees en te monotoon. Mellon heeft een lieve stem maar zingt hier zonder overtuiging. Als het werk van Boccherini al niet sterk is, dan is er nog steeds de tekst en is het dan niet aan de uitvoerders de muziek op het niveau van de tekst te tillen en er extra invulling aan te geven? We horen geen wenende moeder die haar zoon, in het oog van de wereld, aan het kruis genageld ziet, ziet sterven in vreselijke smart, onschuldig veroordeeld bovendien. Een moeder die smeekt, die weent, die bidt… Voor ons is deze cd oppervlakkig, mooi, dat wel maar niet meer dan gewoon mooi. We geven hem een ster.
Beter bevallen ons de symfonietjes. Chiara Banchini is meer in haar temperament en temperament is een woord dat bij haar past. Ze bruist en met haar ook Ensemble 415. Sturm und drang, je kan er niet omheen. Eigenlijk teveel ‘sturm’ want het tempo ligt enorm hoog wat tot gevolg heeft dat het moeilijk is de melodie en harmonische inkleuring te volgen. Moest de vilool spelende dirigente een trein halen? Poeh, die zijn toch altijd te laat of afgeschaft dus speel maar rustig, in een door iedereen te volgen tempo en te begrijpen melodie, ook al is ze niet zo heel veel zeggend. De symfonieën van Boccherini zijn niet die van de ‘late’ Mozart of Haydn maar zeker prettig te beluisteren en zonder twijfel ook aangenaam om zelf uit te voeren.
Italian Madrigals
Italiaanse madrigalen van Heinrich Schütz (1585-1672)? Uitgevoerd door Cantus Köln geleid door Konrad Junghänel? Een combinatie die verwachtingen schept. Op de cd hoor je het eerste bundel ‘Il primo libro de madrigali’ van de 26-jarige componist, in Venetië uitgegeven. De componist kon het zich veroorloven dankzij de milde gift van landgraaf Moritz von Hessen-Kassel die Schütz het geld gaf waardoor hij twee jaar les kon volgen bij Giovanni Gabrieli in de stad van de gondels en de doges. De bundel is wat je vandaag een eindwerk, een thesis, zou kunnen noemen. Gabrieli, Schütz: rijke muziek. Maar oei, de cd gaat me vervelen tijdens het beluisteren. Er wordt gezongen door goede stemmen maar ze blijven me toch ontoereikend. De voeling is niet op haar plaats. Het Italiaanse karakter van deze muziek is me te koud uitgevoerd, eerder doods met een museaal effect in plaats van levende muziek. Het is als geen kijken in een strak modern gebouw naar oude kunstwerken. Je bent onder de indruk maar ergens blijf je onvoldaan omdat de ruimte die je de dingen toont, ze koudweg toont zonder de ziel die het historische pand waar ze thuishoren. Mag ik spreken van een overbestudeerde en daardoor misschien onbegrepen uitvoering?
