• Home
  • Over KC
  • Partners
  • Toevoegen evenement
donderdag, september 28, 2023
  • Login
Klassiek Centraal
  • Home
  • Nieuws
    • New Releases
    • Interviews
    • Gouden Labels
  • Recensies
    • Concerten
    • Cd & DVD
    • Evenementen
    • Boeken
  • In de kijker
  • Evenementen agenda
  • Partners
    • Partner worden
  • Meer informatie
    • Over KC
    • Wie is wie
Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
  • Home
  • Nieuws
    • New Releases
    • Interviews
    • Gouden Labels
  • Recensies
    • Concerten
    • Cd & DVD
    • Evenementen
    • Boeken
  • In de kijker
  • Evenementen agenda
  • Partners
    • Partner worden
  • Meer informatie
    • Over KC
    • Wie is wie
Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
Klassiek Centraal
Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
Home Recensies Concerten

Beklemming en schoonheid bij de nonnen van Poulenc

door: Jacqueline Van Rooij
20 november 2015
in Concerten, Recensies
Leestijd:4 minuten
A A
Les Dialogues des Carmélites
Share on FacebookShare on Twitter

Hoe actueel kan een opera uitvoering zijn? En welke waarde en consequenties moeten we aan leuzen als Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap toekennen? Deze idealen van de Franse revolutie uit 1789 leidden er uiteindelijk toe dat de Karmelietessen van Compiègne, een stadje op 80 km afstand van Parijs, tot het schavot werden veroordeeld.

ookinteressant

Klinkende moderne feeërieën: Ne Me Touchez Pas

Filosoof Tomas Serrien over ervaring en betekenis muziek

Alweer tijd voor een nieuw 20・21 Festival in Leuven

Francis Poulenc verwerkte het gegeven in zijn beklemmende verslag van deze historische gebeurtenissen. Dirigent Stéphane Denève legde een verbinding naar onze eigen tijd. Hij stond voor het begin van de voorstelling stil bij de actuele gebeurtenissen in Parijs en vroeg het publiek om een minuut stilte.

Bronnen

Dialogues des Carmélites gaat over een Karmelietenklooster, waarvan de kloosterlingen tijdens de Franse revolutie worden gearresteerd en terechtgesteld. Centraal in deze opera staat Blanche, een jonge vrouw, die vanaf haar geboorte met angsten en onzekerheden kampt en een moederfiguur mist. Met haar intrede bij de Karmelietessen hoopt zij geborgenheid te vinden. In het klooster leert Blanche echter ook wie ze werkelijk is.

Het verhaal gaat terug op waar gebeurde feiten, overgeleverd door de enige overlevende non van de kloostergemeenschap uit Compiègne. De Duitse Gertrude von le Fort schreef er de  novelle Die Letzte am Schafott over. George Bernanos bewerkte deze novelle tot een filmscenario en later tot een toneelstuk. Deze bronnen zouden Poulenc inspireren tot dit meesterwerk. Na het lezen ervan beschrijft hij zichzelf als ‘dronken van enthousiasme’.

Spirituele teksten

Er ligt in deze opera een grote nadruk op de teksten, en ja, hoe kan dat ook anders met deze titel. Doris Soffel, die de rol van de moeder-overste Mme de Croissy speelt, meent dat deze opera zeer feministisch is. Wanneer je de inhoud van dialogen op je in laat werken, voel je grote bewondering voor de doorleefde spiritualiteit van deze vrouwen. Niet alleen wisten zij hun dagelijks leven met christelijke inhouden te doorvlechten, zij tonen ook steeds hun filosofische benadering van het leven. Voortdurend komen existentiële en geloofsvragen aan de orde. Dat hun filosofie een mens in doodsangst niet kan helpen laat de, in allerijl ingevlogen, Rosemary Plowright overtuigend zien. Ze verving de zieke Doris Soffel  en gaf de stervende moeder-overste op imponerende wijze gestalte.

Solisten

De solisten in deze opera kunnen, vanwege het sterk recitatieve karakter van hun rollen, niet excelleren in aria’s en duetten. Toch valt er in vocaal opzicht veel te   genieten en bewonderen en wordt er goed geacteerd. Sally Matthews weet met haar warme, intense stem en vertolking een tempel op te richten voor Blanche. De warme en tedere gevoelens, die de oude moeder-overste voor haar koestert, zijn tastbaar in de zaal. In de sterfscène van de oude priores domineert de doodsangst. Zij ondergaat vreemde, profetische visioenen en Plowright’s vertolking is aangrijpend. Haar lage partij klinkt op die momenten rauw en schril. Met Constance heeft Blanche en soort haat-liefdeverhouding, maar er is steeds een tedere verbondenheid tussen deze twee jongste nonnen. Constance zingt met een hoge, ijle stem en het lijkt of ze zo uit de hemel is komen vallen. Ze heeft in alle scènes een open en zonnige performance. Haar uitspraken doen vermoeden dat de toekomst zich al aan haar geopenbaard heeft. De Canadeze Adrianne Pieczonka vertolkte een naturelle en moedige priores. Zij en Sally Matthews speelden eerder in deze veel geprezen enscenering van Robert Carsen.

Regie

Uiterst smaak-en stijlvol is de regie van Carsen. Met minimale middelen en de personages zelf als levende decors laat Carsen de ene scène voortdurend organisch uit de andere ontstaan. Het volk creëert op die manier in de eerste akte een binnenruimte, waarvan uit de salon van de Markies de la Force zichtbaar wordt. We vinden hem in dialoog met zijn zoon, de jonge Chevalier, de broer van Blanche. En in de ontmoeting tussen Blanche en Chevalier toont Carsen ons de nonnen in één rechte lijn, als een wand die letterlijk tussen broer en zus in staat. Steeds zijn er bewegingen die vanuit de menigten naar het individu gericht zijn en andersom. Het levert een schitterende choreografie op. Daarbij speelt ook de belichting een grote rol. Prachtig zoals de personages steeds in donker en licht contrast werden neergezet. Zwart, wit en grijs domineerden de bühne.

Muziek

Poulenc heeft een rijk palet aan kleuren gecreëerd voor deze opera en overal is de muziek dienend aan de teksten. Niet voor niets droeg Poulenc zijn partituur onder meer ook aan Monteverdi op, wiens ‘prima le parole poi la musica’ wel zeer toegesneden op dit onderwerp lijkt. Het Residentie orkest klonk schilderachtig en poëtisch vanuit de orkestbak, of met een enkel solo-instrument de dialogen van de nonnen kleurend, en dan weer grimmig, dissonant en vol bravoure.

Dodendans

Alle schoonheid en beklemming van deze avond leidden natuurlijk naar dat gruwelijke slot waarin de nonnen, terwijl zij in een soort dodendans het Salve Regina zingen, één voor één het schavot bestijgen en door de bijl geveld worden. Poulenc heeft hun laatste momenten op unieke wijze in muziek en libretto weergegeven. Terwijl je na elke klap van de quillotine weer een stem minder hoort lopen de koude rillingen over je rug…

Tags: 20e-eeuwse muziekFrancis Poulenc (1899-1963)Frans repertoireOpera
Vorig artikel

Goddelijke klanken

Volgend artikel

Utopolis: Ballet – op het grote doek

Jacqueline Van Rooij

Jacqueline Van Rooij

Jacqueline van Rooij genoot een muzikale jeugd. Na algemene professionele bezigheden belandde ze opnieuw bij de oude liefde: de muziek. Na vakopleidingen in de klassieke muziek, een master Muziekwetenschap met de focus op opera en muziektheater, kon ze meewerken aan het programma Opera Live van de NTR. Daarna deed ze productiewerk voor de Zaterdagmatinee in het Concertgebouw Amsterdam. Ze geeft thuis pianopraktijk, recenseert voor Opera Informa, Place de l'Opéra en Zingmagazine. Verder is ze betrokken bij het Internationaal Liedfestival in Zeist. Voor Musico Reizen leidt ze opera-en concertreizen, waarbij ze verantwoordelijk is voor zowel de praktische als inhoudelijke begeleiding. Vanaf 2017 geeft ze muziekcursussen aan de Vrije Academie.

Ook interessant:

Klinkende moderne feeërieën: Ne Me Touchez Pas
Concerten

Klinkende moderne feeërieën: Ne Me Touchez Pas

27 september 2023
Elettra kaapt Idomeneo

Elettra kaapt Idomeneo

26 september 2023
Ars Musica presenteert Next Opera Days van 4 tot 18.11
Nieuws

Ars Musica presenteert Next Opera Days van 4 tot 18.11

15 september 2023
Boesmans: On purge bébé !
New Releases

Boesmans: On purge bébé !

15 september 2023
Mozart, La Clemenza di Tito: een theatrale boodschap van regisseur Milo Rau
Concerten

Mozart, La Clemenza di Tito: een theatrale boodschap van regisseur Milo Rau

13 september 2023
Cassandra Festival – Raising Voices
Nieuws

Cassandra Festival – Raising Voices

26 augustus 2023
Volgend artikel
Afternoon of a faun

Utopolis: Ballet - op het grote doek

“The Songs of Brahms”: Bostridge is een meester in het scheppen van sfeer en verbeelding. Daarin wordt hij perfect door het pianospel van Johnson bijgestaan.

The Songs of Brahms, volume 6

Rossini’s Armida in de Vlaamse Opera Gent: het decor van het eerste bedrijf is een stadion, met atletiekpiste, dat de toeschouwer alleen maar met vraagtekens achterlaat.

Rossini’s Armida

Blijf op de hoogte

Blijf op de hoogte

Abonneer je vandaag op de nieuwsbrief van Klassiek Centraal net als 3771 andere lezers, en blijf wekelijks op de hoogte van de nieuwste artikelen.

één e-mail per week op donderdag

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Categorieën

  • Boeken (231)
  • Cd & DVD (845)
  • Concerten (892)
  • Evenementen (429)
  • Gouden Labels (55)
  • In de kijker (30)
  • Interviews (114)
  • New Releases (406)
  • Nieuws (646)
  • Opinie (23)
  • Recensies (2.053)

Klassiek Centraal is het magazine voor klassiek Muziek, Opera & Dans in Vlaanderen. Klassiek Centraal wordt volledig gemaakt door vrijwilligers. 

Wilt u ook meewerken aan Klassiek Centraal stuur ons dan een bericht via redactie@klassiek-centraal.be

Blijf op de hoogte:

Wekelijks (op donderdag) verstuurd Klassiek Centraal een overzicht van alle gepubliceerde artikelen. Schrijf je snel hiernaast in om niks te missen.

Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
  • aaa radiotest
  • Advertenties voor schrijvers
  • Cookiebeleid (EU)
  • Dashboard
  • Evenementen agenda
  • Evenementen lijst
  • Event ingeven
  • Home 1
  • Home 2
  • Home 3
  • Links
  • My account
  • Nieuws
  • Organizer Dashboard
  • Over KC
  • Partner worden
  • Partners
  • Privacy verklaring
  • Shop
  • Single event
  • Submit Organizer Form
  • Submit Venue Form
  • test
  • Thank you!
  • Venue Dashboard
  • Vrijwilligers gezocht!
  • Wie is wie
  • Wij bieden aan

© 2020 Klassiek Centraal VZW - Varkensmarkt - 2800 Mechelen - Design en hosting Kyzoe.be.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Cleantalk Pixel

Add New Playlist

Deze website gebruikt cookies om optimaal te functioneren. U vindt onze privacy policy en cookie verklaring hier.