Onze website is vernieuwd, geef zelf je evenementen in. Heb je een fout gezien. Mail ons!

Klassiek Centraal

Beethovenroes barst los tijdens Beethovenmarathon – inzet 2020

In 1.001 artikelen en nog meer allerhande soorten aankondigingen is het al lang aan de orde: 2020 is hét Beethovenjaar. 16 december 2020 is het 250 jaar geleden dat de componist met Vlaams-Brabantse (en ook wat Spaanse) wortels werd geboren in Bonn. Meer dan welke kunstenaar ook, in eender welke discipline denkbaar, spreekt Ludwig Van Beethoven tot de verbeelding. En ik denk dat hij er eigenlijk wel blij mee zou zijn…

Het is niet meer dan terecht dat de grootste Beethovenspecialist ter wereld – en ik wik en weeg mijn woorden – dr. Jan Caeyers, de voorzet mocht en kon geven van het Beethovenjaar dat officieel start op 16 december 2019 in Berlijn. Voorzichtig kon je dan hopen dat dit in Mechelen zou gebeuren, de stad waar de grootvader van Ludwig zijn muzikale opleiding kreeg, maar in die stad is nu zelfs de gedenksteen zoek waar het woonhuis van Louis Van Beethoven stond en de Koraalschool, het historisch pand waar die grootvader zijn lessen kreeg en waar de muzikale geschiedenis van Vaan Beethoven start, staat leeg en te koop… Gelukkig zijn er in Mechelen wel tal van initiatieven een heel jaar lang. Daar komen we in een ander artikel op terug in ons webmagazine Klassiek Centraal.

Aan Jan Caeyers komt de eer weldegelijk toe en waarom? Om één grote hoofdreden: zijn jarenlange zoektocht naar die fascinerende ‘dove’ componist, die uitmondde in de intussen beroemde biografie, die van Klassiek Centraal in 2010 het eerste Gouden Label Boek mocht ontvangen. Toen voorspelde ik dat dit boek hét nieuwe standaardwerk over Beethoven zou worden en persoonlijk drong ik er meermaals bij Jan Caeyers op aan het boek te vertalen in meerdere talen, zeker het Duits en liefst ook het Engels, Italiaans, Chinees, Japans… “Ze gaan dat nooit doen”, antwoordde hij mij destijds want: “ik ben maar een kleine Vlaming”. Waarop ik hem argumenteerde: “Een reden te meer Jan, Beethoven was een halve Vlaming en dus is het maar normaal dat iemand van ons over iemand met onze wortels schrijft”. En zie nu, het boek kende een hele reeks oplagen in het Nederlands en, vooral, in het Duits en is al jaren dé aanbevolen literatuur, jawel, het standaardwerk over Ludwig Van Beethoven.

Moest Caeyers vandaag zijn boek uitgeven, dan was het geen kanjer van 600 bladzijden, maar een van 2.500 bladzijden. Hij blijft maar dingen, groot en klein ontdekken over die geweldige man die blijft verbazen. Je zou wel kunnen zeggen dat Ludwig Van Beethoven Jan Caeyers heeft uitgezocht om nu eindelijk eens de waarheid te schrijven en al die verhalen, mythes, verzinsels en legendevorming om en rond hem van de kaart te vegen. Ludwigs leven was immers al indrukwekkend genoeg om er geen nodige krulletjes bij te fantaseren, al dan niet om interessant te doen en zelf, op kap van die componist, eer te halen. Om het lelijk te zeggen, om uit eigenbelang aan lijkenpikkerij te doen. Bij Caeyers was het anders, het was een soort roeping. En zo werd Beethoven Jans levenswerk, dat nu wordt bekroond en verdiend !

Beethovens eerste grote concert met ‘eine große musikalische Akademie’ in deSingel

Nu ja, de titel is wat stout want ‘Louis Van Beethoven’ organiseerde op 2 april 1800 zijn eerste Akademie. Een concert dat eer bracht aan Mozart en Haydn en waarmee hij zichzelf niet meer alleen als concertpianist, maar vooral als componist aan het publiek kenbaar maakte. Zeg maar gerust dat deze Akademie een historisch feit is dat nog steeds wordt onderschat. Jan Caeyers had gelijk om het programma van die lentedag op te vissen en zo goed als mogelijk opnieuw op de planken te brengen. Zo goed als mogelijk, want helemaal kan niet. Ludwig Van Beethoven had een improvisatiesolo op de piano geprogrammeerd en ja, die kan nooit meer worden uitgevoerd, zoals het altijd is met improvisaties, hoe meesterlijk ook, ze zijn éénmalig.

Beethoven Marathon verbluft

Beethoven en zo ook Caeyers openden met de weinig uitgevoerde 39ste symfonie van Wolfgang Amadeus Mozart. Het is Mozarts moeilijkste symfonisch werk. Hij gaat ontzettend ver in de eisen naar de uitvoerende musici. De violisten krijgen een heksenketel te verwerken die gelukkig niet tot het heksengif maar tot de wonderbaarlijkste muziek leidt. Bij het luisteren in de volgeboekte Blauwe Zaal van deSingel kon een vaststelling van het ogenblik me niet lossen, namelijk deze: dit is, als het ware, Beethovens eerste symfonie. Die symfonie sluit wel het concert af en dan? Ja, dan hoor je toch ook de enige echte Beethoven ook al hoor je hoe Mozart Beethoven hier nog geïnspireerd heeft.

Na de symfonie klinken twee aria’s uit Die Schöpfung van Haydn. Voor deze gelegenheid heeft zelfs Werner Van Mechelen zich geëngageerd samen met de sopraan Deborah Cachet.

Het Septet in Es opus 20 is het eerste werk van Ludwig Van Beethoven dat gespeeld wordt. Zeven solisten uit het orkest treden op het voorplan. De vertolking is ronduit meesterlijk en kan je naast alle andere grote uitvoeringen van de grootste klasse plaatsen.

Beethovens pianosonate ‘Pathétique’ vervangt de improvisatie die de componist/pianist die tweede april 1800 uit de vingers toverde. Geen vol jaar voor deze Eerste Akademie, waar Beethoven zich als componist wilde profileren, meer dan pianist (zijn gehoorprobleem tinnitus was toen al zeer storend wat hem deed beseffen dat hij mogelijk niet lang meer zou piano kunnen spelen als solist) schreef hij deze sonate. Zo sluit Caeyers zijn programma toch behoorlijk nauw aan bij die historisch geworden Eerste Akademie. Kristian Bezuidenhout speelt ze te Mozartiaans. De grote boog ontbreekt toch wel wat en persoonlijk stel ik me de vraag of de gebroken akkoorden en extra versieringen, zeker in het adagio cantabile wel nodig waren. Bezuidenhout bloeit helemaal open in Beethovens eerste pianoconcerto. Dirigent Jan Caeyers straalt en lacht blij, je ziet hem gelukkig zijn door het feit dat hij geen droom beleeft, maar midden in het centrum staat van het Beethovenjaar 2020. En dat? Dat komt door zijn levenswerk, de biografie, maar natuurlijk ook door zijn muzikaal inzicht in Beethoven. Le Concert Olympique bewijst zich intussen als een van de betere kamerorkesten. Sinds de oprichting negen jaar geleden, is het enorm in kwaliteit gestegen. Ik durf de vraag te stellen of er beter is in ons land… Die kwaliteit bewijst het orkest nogmaals bij de uitvoering van de eerste symfonie van Van Beethoven. Ze maakt de avond af tot in de puntjes. Zo nu en dan dacht ik dat er mensen waren die onvoldoende aandacht hadden vanwege het vele luidop hoesten (een zakdoek voor de mond houden is toch niet zo moeilijk?!), maar het applaus was overweldigend en met een Beethoveniaanse bis werd het publiek bedankt.


  • WAT: Beethovenmarathon
  • WIE: Jan Caeyers en Le Concert Olympique, pianist Kristian Bezuidenhout, zangers: Werner Van Mechelen en Deborah Cachet
  • WAAR & WANNEER: deSingel Antwerpen, zondag 8 december 2020
  • FOTO’S: © Klassiek Centraal, Sophie Rata, Marco Borggreve

Details:

Titel:

  • Beethovenroes barst los tijdens Beethovenmarathon – inzet 2020

Blijf op de hoogte

Elke donderdag sturen we een nieuwbrief met de meest recente berichten op onze website

– advertentie –