Gouden Label Vertalen en niet alleen in het Duits en Engels en Frans maar in zoveel mogelijk talen is wat er moet gebeuren met de eerste ongekleurde biografie over Ludwig Van Beethoven. Wat een boek! Wie op deze wijze een biografie schrijft, kan naar mijn vermoeden ook boeiende romans schrijven die even vlot lezen, die de lezer in de greep houden vanaf de eerste letter tot het laatste punt. Ruim 600 bladzijden Beethoven en zijn tijd, wat hem beïnvloedde en vormde, wat hij beïnvloedde en vormde, wat voorafging, tijdens en na Van – of toch von? – Beethoven… Het moet gelezen worden. Dit mag, nee moet aanbevolen literatuur worden voor de muziekscholen en niet alleen voor de studenten musicologie. Eindelijk dus, na meer dan 180 jaar is ze er toch gekomen, dé Beethovenbiografie.
Geen mist meer
Het is lang wachten geweest op dit boek. Jan Caeyers is er in geslaagd om eindelijk alle mistige verhalen rond de figuur Beethoven weg te vegen. We leven eindelijk mee met de ware Ludwig en niet een mythisch personage dat zijn oorsprong kent in Beethoven en zijn genialiteit, zijn doofheid en afgezonderd leven, zijn marginaliteit en omgang met gravinnen en prinsessen. Ook het verhaal van zijn grootvader wordt eindelijk eens correct uit de doeken gedaan. Vooral de laatste jaren is er in Mechelen een onzinnig verhaal door zichzelf kundigen benoemden en dat als volgt gaat: de opa van Beethoven was een bakkersgast die op zijn 19 jaar zoveel schulden had dat hij ijlings naar Bonn is gevlucht. 19 jaar? Bakkersgast en verbonden aan de koraalschool van de Sint-Romboutskathedraal? Het is een dom verhaal dat een leven op zich is gaan leiden en dat met meer dan stevige argumenten van tafel wordt geveegd. Oef.
Misschien is het wel dankzij die Vlaamse (Brabantse) wortels dat een Vlaming tot deze biografie kwam. We weten dat Jan Caeyers altijd wel een boon had voor Beethoven. Het voormalige Nieuw Belgisch Kamerorkest werd niet voor niets omgedoopt tot de Beethovenacademie. Het was meer dan de naam alleen die er aan verbonden was om mogelijk commerciële redenen. Het blijft pijnlijk de naam van dit knappe orkest te vermelden nadat het zo onzinnig om de hoek werd geholpen maar dat is een ander verhaal met eveneens veel waas omweven.
Minuscule archeologie
Jan Caeyers is ongelofelijk diep gaan graven en heeft veel gevonden. Als een echte archeoloog die de meest fragiele restjes zuiver maakt en zo de dingen terug samenstelt en heel precies weet te duiden, zo is Caeyers op zoek gegaan naar de ware Ludwig Van Beethoven. Of alles nu gevonden, gezegd en geschreven is, blijft een mogelijk open vraag maar dat hier een beeld wordt geschetst waar geen muziekhistoricus nog omheen kan is een vaststaand feit. Het lijkt wel of Caeyers geest is in bezit genomen geweest van Beethoven zelf die hem geleid heeft naar zijn waarheid en niet naar de gekleurde, gekuiste, gepersonaliseerde, geromaniseerde verhalen van derden die handelden uit nostalgie, te goeder trouw, om zichzelf te eren of wat ook. We vernemen meer over de mens dan in alle andere biografieën tezamen en het kan niet anders of de lezer gaat ook anders gaan luisteren, met nog meer aandacht, begrip, inzicht, mensenkennis en overgave.
Opnieuw leren luisteren
Eens dit boek gelezen moet een mens wel even grijpen naar Beethovens vijfde symfonie, het Tripleconcerto, een van de vele majestueuze en zo verfijnde pianosonates, een van zijn te weinig gekende liederen, een kwartet of wat ook maar dit boek moet afgesloten worden met Beethoven zijn muziek. Het kàn gewoon niet anders. Voel u in de Weense weelde, in de natuur omheen de stad, in de miserie en de koude, in de weelde van adellijke overvloed. Kortom, ‘verzuip’ in Beethoven, in het bad literatuur dat Jan Caeyers biedt met deze unieke en meest waardevolle biografie over een van de grootste muzikale genieën aller tijden, Ludwig Van – of toch von – Beethoven. Het antwoord leest u in dit boek…
