Onze website is vernieuwd, geef zelf je evenementen in. Heb je een fout gezien. Mail ons!

Klassiek Centraal

Orgelfestival: Ars in Cathedrali

DE ORGELS VAN DE KATHEDRAAL

Wist u dat ?  De Sint-Michiels- en Goedelekathedraal beschikt over 3 orgels.

De meest indrukwekkende hangt natuurlijk in het schip. Gebouwd in 2000 door Gerhard Grenzing, het instrument bestaat uit drie orgelkasten : in het midden een centraal corpus met de klavierinrichting en de vier klavieren, aan weerskanten geflankeerd door pedaaltorensHet orgel is opgehangen als een zwaluwnest en weegt bijna 30 ton. Die opstelling is ideaal voor de akoestiek, want de orgelklanken worden door het gewelf naar beneden weerkaatst en worden ook weerkaatst door de muur tegenover de orgelkasten.

Alle concerten van het festival Ars in Cathedrali worden uitgevoerd op dit majestueuze orgel.

Het tweede orgel is een “Collon” uit 1977. Het staat opgesteld in het Koor waar meer intieme concerten worden gegeven. Het heeft twee handmatige toetsenborden en een pedaalbord. Het derde orgel is een klein positief orgel, eveneens van Patrick Collon (1973), met een enkel manueel klavier. Dit orgel zal gebruikt worden tijdens het eerste concert, parallel aan het Grenzing-orgel.

DE ORGANIST, VEEL MEER DAN EEN MUZIKANT

Het bespelen van een orgel is een echte prestatie volgens de dramaturg Ludovic Halévy: “De artiest die aan de slag gaat met het orgel is een atleet. In het vuur van het spel is de minste fout opvallend en keert ze als een boemerang terug naar diegene die ze gespeeld heeft. Een valse noot is een kwelling…Men moet verborgen schatten aan het instrument ontlokken, maar eens het instrument getemd, worden alle inspanningen beloond: het instrument staat paraat, nodigt diegene uit die het beheerst, en lijkt zoals een ijverige loopjongen nieuwe kracht te geven aan de intelligente hand die het dirigeert.”

Saint-Saëns, componist van de Orgel-Symfonie  zou  zeggen: “het orgel prikkelt de verbeelding, het onvoorspelbare komt boven uit de diepten van het onbewuste; het is voortdurend een nieuwe wereld die uit de schaduw te voorschijn komt, zoals een sprookjeseiland dat uit de zee opstijgt, om er nooit meer opnieuw in te verdwijnen.” Voor Stravinsky was het orgel dan weer “een monster dat nooit ademt”. Voor Berlioz is «het orgel gemaakt voor de absolute heerschappij.  Het is een jaloers en intolerant instrument. Het orgel en het orkest zijn beiden koningen. Of veeleer, het ene is keizer en het andere is paus. Hun missie is niet dezelfde, hun belangen zijn te enorm en te verschillend om met elkaar verward te worden.”

HET ORGEL, EEN INSTRUMENT OM TE ONTDEKKEN

Balzac zei al: “Het orgel is het grootste, het meest gedurfde en prachtigste instrument voortgesproten uit het menselijk genie.”

Toch blijft het orgel, dit majestueuze blaasinstrument met indrukwekkende kracht, onbekend bij het grote publiek. Robert Schumann nodigde ons al uit om het te ontdekken. Hij zei: “Als je een kerk passeert en daar een orgel hoort, ga dan naar binnen en luister. Ga met je vingers over het toetsenbord en verwonder je over de kracht van de muziek. Er is geen instrument dat zo goed weet hoe alle onzuiverheden en onreinheden in de compositie of in het spel te wreken. »

De oorsprong van het orgel gaat terug tot 300 jaar voor onze jaartelling. Het was Ctesibios, een Griekse ingenieur die in Alexandrië woonde, die voor het eerst op het idee kwam om een ​​compressiemachine te ontwerpen om de menselijke adem te vervangen en blaasinstrumenten te laten klinken: de door zuigers gegenereerde perslucht wordt opgeslagen in een bel ondergedompeld in water, om Aulos, voorouders van het “Orgelriet”: het hydraule of hydraulisch orgel is net geboren. In het begin is het een heel klein instrument, maar als het een bliksemsucces kent, vordert het aanzienlijk om een ​​imposant instrument te worden. We moeten wachten tot de 13e eeuw om het verschijnen van de afkorting en het toetsenbord met toetsen te zien, dat door een reeks opeenvolgende muzikale uitvindingen evolueert naar het huidige moderne toetsenbord, geleidelijk overgaand van 2 naar 5 octaven. Het huidige pijporgelklavier heeft momenteel 61 noten die zich uitstrekken tot 5 octaven. De meest geavanceerde orgels kunnen vijf klavieren hebben.

Het liturgische orgel is een boeiend instrument dat uitnodigt tot contemplatie en verzoening binnen de beschermende omheining van de kerk. Het geluidsvermogen wordt opgewekt door een set geluidsbuizen die worden gevoed door een windtunnel. Het omvat een buffet, verschillende klavieren, een pedaalklavier, een windlade en registers. ‘King of Instruments’, het kerk- of pijporgel, is een onvergetelijk blaasinstrument waarvan het langdurige geluid wordt geproduceerd door een set klankpijpen die worden aangedreven door een blazer. Elke pijp zal slechts één noot tegelijk uitzenden.

De organist van de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal en medeorganisator van dit 10e festival, Xavier Deprez, merkt op: “Als Johann-Sebastian Bach de referentiemusicus van het orgel is, werd dit instrument voor en na zijn tijd bespeeld. Daarom verwelkomen we dit jaar, tijdens onze acht zomerconcerten, oude en hedendaagse werken uitgevoerd door uitstekende artiesten en ensembles uit Europa en Azië”.

Deken van de Kathedraal, Abt Benoit Lobet, legt uit: “Ons festival herinnert muziekliefhebbers aan de kracht en schoonheid van het kerkorgel. We zijn blij dat we deze tiende editie van het festival kunnen organiseren in de kathedraal van de Europese hoofdstad en hopen dat het publiek nog talrijker zal zijn dan in vorige jaren.

Bart-Jacobs-30-08
Jan-Hage-23-08-2022-(LR)

De culturele vereniging, Ars in Cathedrali, presenteert de 10e editie van haar zomerfestival met een programma van acht wekelijkse orgelconcerten, elke dinsdag om 20 uur, van 12 juli tot 30 augustus 2022, in de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal te Brussel. Het festival van 2022 wil graag nieuw en oud repertoire combineren.

  • Nieuw, met muziek van Xavier Deprez in het openingsconcert, voor orgel, zang en koor
  • Nieuw, met muziek van Pierre Slinckx, orgel en elektronica.
  • Nieuw, met de komponisten Michaël Kamen (USA) en Craig Philips (UK) in het concert Organ Pipes and Brassery Bells, en met Jan Welmers, minimaliste komponist.
  • Oud, met Heinrich Schütz, aan wie wij tijdens het slotconcert hulde brengen ter gelegenheid van de 350ste verjaardag van zijn overlijden.
  • Oud, met Johann-Sebastian Bach, met twee recitals als eerbetoon. En dichter bij huis, de Duitse Romantiek van Mendelssohn, Liszt en Reger.
  • Ook nieuw: een orgel- en koperensembleconcert.


Het programma 2022, met internationaal bekende artiesten van Belgische-, Nederlandse-, Franse- en Japanse nationaliteit, omvat de volgende concerten (gedetailleerd programma op pagina 4):

  • Dinsdag 12 juli : « De wind waait waar hij wil » | Xavier Deprez, orgel, met de sopraan Elise Gäbele, het Ensemble Filiæ et het koor Voces Desuper. Een uniek concert en een wereldpremière.
  • Dinsdag 19 juli: « Belgian solutions » | Cindy Castillo en Pierre Slinckx – Werken van Johann-Sebastian Bach, Joseph Jongen en Pierre Slinckx.
  • Dinsdag 26 juli: « Organ Pipes and Brassery Bells » | Nicolas de Troyer en de Koperblazers van Brassery – Werken van Hans-André Stamm, Jehan Alain, César Franck, Alexandre Guilmant, Michaël Kamen, Craig Philips.
  • Dinsdag 02 augustus : « Fantastic Organ » | Rie Hiroe, Japanse organist – Werken van Johann-Sebastian Bach, Max Reger en Franz Liszt.
  • Dinsdag 09 augustus : « ClavierÜbung III – Lutherse Mis en de koralen van de Grote Catechismus » | Benjamin Alard, Franse organist – Concert gewijd aan Johann-Sebastian Bach.
  • Dinsdag 16 augustus : « Verenigde smaken, Bach en de Italiaanse stijl » | Jean-Luc Thellin, Luikse organist – Werken van Johann-Sebastian Bach en Antonio Vivaldi.
  • Dinsdag 23 augustus : « Monumentale orgelwerken » | Jan Hage, Nederlandse organist – Werken van Johann-Sebastian Bach, Jan Welmer en Franz Liszt.
  • Dinsdag 30 augustus : « Schütz and his Legacy » | Bart Jacobs, organist-titularis van de Kathedraal, met het Belgisch Ensemble In Alto en de sopraan Alice Foccroulle – Werken van Heinrich Schütz, Matthias Weckmann, Dietrich Buxtehude.


tickets & info

Details:

Titel:

  • Orgelfestival: Ars in Cathedrali

Blijf op de hoogte

Elke donderdag sturen we een nieuwbrief met de meest recente berichten op onze website

– advertentie –