Gouden Label Het leven is ernstig. Kunst is lichtvoetig La Rochefoucault

De soepelheid zal van bij het prille begin in zijn genen aanwezig geweest zijn. Maar mensen die een creatieve kracht hebben, uiten dat volgens de kansen die de omgeving hen biedt. Om te beginnen zijn ouders die oog hadden voor zijn beweeglijkheid. Vervolgens de balletschool waar de kiem tot ontwikkeling kwam en last but’n least de compagnie: het KBvV.

Gouden Label Het leven is ernstig. Kunst is lichtvoetig La Rochefoucault

De soepelheid zal van bij het prille begin in zijn genen aanwezig geweest zijn. Maar mensen die een creatieve kracht hebben, uiten dat volgens de kansen die de omgeving hen biedt. Om te beginnen zijn ouders die oog hadden voor zijn beweeglijkheid. Vervolgens de balletschool waar de kiem tot ontwikkeling kwam en last but’n least de compagnie: het KBvV. Een gezelschap is een plek waar dansers zich inhoudelijk kunnen focussen, van een degelijke technische en logistieke ondersteuning kunnen genieten, hun netwerk kunnen uitbreiden en hun prestaties aan feedback kunnen onderwerpen. Zowel voor Vlaamse als voor buitenlandse dansers is het van belang om terecht te komen in goed functionerende gezelschappen van internationaal niveau. Enig chauvinisme is hier niet misplaatst: het KBvV heeft internationale uitstraling. Je kunnen nestelen in dergelijke habitat is een voorrecht. Maar waardering en erkenning moet je verdienen. Je moet boven het korenveld uitkomen en dat is niet aan iedereen gegeven. Succes komt ook niet van de ene op de andere dag aanwaaien. Het is een proces van hard en noest werken. Talent is één ding. Motivering en gedrevenheid vormen de humuslaag van de artistieke praktijk om door te breken als toptalent. Die zeldzame hoogvliegers trekken een hele compagnie mee. Alain Honorez voelt zich niet groter dan anderen en kan zijn macht, zijn talent in perspectief plaatsen. In zijn groei naar de top ontwikkelde hij een grote artistieke intuïtie, een balans tussen uniciteit en dualiteit, lichaam en geest, verstand en gevoel. Een artiest met een sterke drive en gezonde ambitie. Een danser die in zijn vertolkingen  een soort poëzie opzocht waardoor hij in zijn energie van het creëren werd gevoed in rollen als Rothbart (Zwanenmeer) en Carabosse (Doornroosje). Op de scène trok hij door zijn uitstraling, zijn aura de aandacht naar zich toe. Een danser die je perplex laat staan over wat beweging aan emotie kan opwekken. Er is maar één woord op te plakken: sublimiteit. Een ervaring van onmeetbare en moeilijk te evenaren grootsheid die de toeschouwer artistieke voldoening schenkt.  Het publiek draagt hem op handen voor zijn solistisch kunnen. Rond deze artiesten hangt geen fotografenroedel. Geen mysterie hysterie. Ze doen in alle bescheidenheid en hard werkend hun ding. We maken een round-up van zijn opzienbarende carrière. Hij danste in schitterende en ophefmakende producties die hem langs de grote internationale podia voerden met het KBvV én als gegeerde solist. Hij sluit binnenkort een hoofdstuk van zijn leven af en gaat op zoek naar nieuwe uitdagingen.

-Dansers zijn notoire doorzetters. Discipline wordt erin gedrild. Is daar nooit enig verzet tegen gekomen of was het ‘alles voor de kunst’?

‘Alles voor de kunst’ nee, ik heb het gewoon altijd met hart en ziel gedaan. Als je echt passioneel met je vak bezig bent, denk je daar niet bij na. Dan helpt  bezieling je door moeilijke periodes of situaties heen. Vorig jaar heb ik wel voor de eerste keer een zweem van verzet gevoeld. Het kwam op een moment dat ik fysiek heel moe was en mij vragen begon te stellen: “Wil ik dit nog langer blijven doen”.  Er waren dagen en weken van absoluut wel. Maar er waren ook momenten dat ik twijfelde. Uiteindelijk heb ik de laatste maanden om verschillende redenen de knoop doorgehakt. Er is de fysieke inspanning die niet mag onderschat worden. Ik zeg het nog eens: als je iets met hart en ziel kan doen, doe je dat met plezier. Maar wanneer een duiveltje de kop opsteekt: “Ik heb het niet meer nodig om mij te bewijzen.” Dan moet je consequent zijn met jezelf en er een punt achter zetten. Eigenlijk heb ik me door mijn buikgevoel en intuïtie laten leiden.

-Ballet, het ziet er bedrieglijk eenvoudig uit!

Dàt is de aantrekkelijkheid en de schoonheid ervan. Het is juist mooi dat het publiek  niets merkt van die fysieke inspanningen en de moeilijkheidsgraad van choreografieën, sprongen, pirouettes, enz… Het is de kunst om dat te omzeilen en te doen lijken of het allemaal vanzelf gaat.

-Uw levensgezellin Altea Nuňez danst ook bij het KBvV. In jullie relatie moest er ruimte zijn voor een kind. Geen voor de hand liggende keuze.

Neen, zeker niet. Het is een keuze waar we allebei een aantal jaren geleden mee bezig waren. Ik denk dat ik er sneller klaar mee was dan Altea. In september zijn we negen jaar samen. Die relatie zat van in het begin heel goed en stevig. Ik heb er niet aan getwijfeld dat er ruimte was voor een kind, ook al hebben we geen nine to five job.

-Koppels met een gewoon werkschema hebben het soms al moeilijk met een kindje erbij. In jullie geval komt er geweldig veel organisatie bij kijken en  moet je kunnen terugvallen op derden.

Zeker weten. Mijn mama, omi, woont hier in de buurt. Gelukkig. Als wij op tournee gaan voor meerdere dagen, soms weken springt zij in. Mijn mama werkt nog. Wij hebben een extranaschoolse opvang als het nodig is. Ook bij de avondvoorstellingen staat mijn mama paraat. Een kind verlegt de focus en is een verrijking van ons leven.  

-Dans projecteren naar het publiek is niet aan iedereen gegeven. Dat was uw sterkte.

Inleving, een rol leven kunnen inblazen, vertolken, ja. Voor mij is het heel eenvoudig. Als je een iets wil overbrengen naar een publiek toe moet je ten eerste zelf heel goed weten welke emotie je wil overbrengen. Ik ben daar altijd heel bewust mee bezig geweest: “Waarom maak je een gebaar? Wat wil je vertellen in de verhaallijn? Wat kun je persoonlijk toevoegen?” Dat is voor mij altijd belangrijker geweest dan de perfectie waar wij altijd naar streven.   Het gevoel is wat de toeschouwer meeneemt. Wat hem pakt. Als je twee pirouettes perfect uitvoert, oké dat is fantastisch. In mijn ogen is het artistieke interessanter, het personage. Beide kunnen combineren, laten samenvallen is altijd mijn ultieme streefdoel geweest. 

-Is grote kunst: een personage met al zijn fouten schetsen en het publiek er toch sympathie doen voor hebben,  zoals het geval was bij Rothbart én Carabosse?

Dat geeft je vleugels bij wijze van spreken. Iemand met een steekje los of een inslecht karakter dat fascineert mensen. In iedere mens schuilt een donker kantje. We worden geconditioneerd om dat te onderdrukken. Wanneer die slechte karaktertrekken uitvergoot worden, voelen mensen zich daar op de ene of andere manier toe aangetrokken. Het goede en het goedhartige zijn een evidentie. De personages om je heen vergroten het negatieve nog uit. Je moet niet alleen technisch investeren in dergelijke rollen, maar ook diep durven graven, je emoties open durven stellen. Excessieve dingen doen is interessant, zeker op een podium. Toen ik in 2006 de allereerste keer de rol van Carabosse danste, heb ik daar enigszins tot mijn verbazing enorm veel respons op gekregen. Toen heb ik gedacht: “Oké, dat ligt mij. Het zijn mijn troeven. Het zijn geen monsters. Ik heb me erin verdiept. Het zijn personages die ik ben gaan begrijpen en van wie ik ben gaan houden.  Laat mij dergelijke rollen dansen.” 

-Choreografen laten zich door muziek inspireren. Waar ging je voorkeur naar uit: strakke en transparante klanken zoals bij Stravinsky, Arvo Pärt of toch maar de grandeur van Tsjaikovski?

Ik houd eigenlijk van alles, als het maar in de juiste context gebruikt wordt. Als het passenmateriaal perfect aansluit kan dat een combinatie teweeg brengen die subliem is. We zijn momenteel aan het werken aan een choreografie van Jorma Elo ‘Tussen Hemel en Aarde’. Hij vond inspiratie in muziek van Mozart. Ik ben nu niet direct een fan van Mozart, maar het bewegingsmateriaal dat hij gebruikt leent zich zo goed tot de muziek. Of het er speciaal voor gemaakt is.

-Stoppen op het  toppunt van je carrière. Was het een moeilijke beslissing om er een definitief punt achter te zetten of zit er een strategie achter?

Een beetje van beide. Sowieso heb ik altijd gezegd: “Ik wil stoppen op een hoogtepunt.” Dat ikzelf de herinnering heb: ik stond aan de top en ook het publiek, mijn familie zullen diezelfde mooie herinnering hebben. Dat het publiek je langzamerhand ziet aftakelen, wens ik geen enkele artiest of sporter toe. 

-Begon je lichaam tegen te sputteren?

Een topsporter of een danser voelt altijd wel een pijntje hier of daar. Maar de fysieke conditie was absoluut niet van doorslaggevende aard. Ik denk dat het veeleer mentaal is dan fysiek. Mentaal in die zin: “Wil je dit nog blijven doen?” Er zijn dingen die ik doodgraag doe: zoals de rollen van Rothbart in het Zwanenmeer en Crabosse in Doornroosje. Sommige opdrachten gaven me niet meer de bevrediging van wanneer je een echte prestatie levert.

-Je kreeg mooie kansen  bij het KBvV, maar er zijn ook de moeizame onderhandelingen tussen verlangens en de krappe grenzen van wat aangereikt wordt?

Dat zou ik zo niet durven stellen. Het KBvV is een gezelschap met zo een brede waaier aan stijlen en choreografen die over de vloer komen. Er is keuze genoeg. Als ik echt alles zou willen doen, zou er geen probleem zijn. Ik heb me echter in sommige rollen zo goed gevoeld, mijn weg gevonden, dat ik op een punt ben gekomen: als het dat niet is, loont het niet meer de moeite.  Naar mijn collega’s toe vind ik het de juiste keuze die ik gemaakt heb. Mijn familie kon mijn besluit in eerste instantie ook niet vatten. Ondertussen is er begrip gegroeid. Ik blijf voor de volle honderd procent achter mijn beslissing staan. Ik denk niet dat dit het einde is. Het is zeker niet mijn bedoeling om in juni definitief te stoppen met dansen. Wat ik wél wil, is meer zelfbeslissingsrecht hebben als de keuzes op tafel liggen. Sommige mensen opperen: misschien ben je niet open-minded genoeg. Misschien is dat ook zo. Maar mijn uitgangspunt is: je moet iets uitermate graag doen: er in eerste instantie zelf van genieten zodat het publiek mee kan genieten. Die wisselwerking moet er zijn. Als dat er niet is, loopt er voor mij iets fundamenteel fout.

-Is het steriele bedoening?

 Precies. Geluk straal je op het podium uit, dat geef je door. Zorgt voor magie.

-Kathryn Bennetts gaf nieuwe impulsen aan het KBvV. Is het geen culturele kaakslag dat ze de steun niet krijgt om wat ze opbouwde te bestendigen?

Zij is de voorbije jaren in ieder geval de verantwoordelijke geweest voor een nieuwe boost in het gezelschap, een nieuw repertoire, internationale uitstraling, zelfs nationale uitstraling. Wat we de laatste jaren, voor zij kwam, toch wel misten. Daarvoor moeten we haar allemaal ontzettend dankbaar zijn. De open vraag is: wie zal haar in de toekomst vervangen? Wie kan haar evenaren? Zij creëerde met haar 50 dansers een succesverhaal. Dan is het wel doodjammer dat dit niet verder kan ontwikkeld worden. Het rommelde al anderhalf jaar. De geruchtenmolen dat het ballet zou moeten fusioneren met de opera. Bij de compagnie heerst er onrust. Zal dat resulteren in minder werk of meer werk? Dergelijke onzekere situatie is  niet bevorderlijk voor de sfeer.

-Vlaamse producties en dan zeker dansproducties zijn steeds meer ingebed in een transnationale ruimte. Het KBvV was te gast op de meest gerenommeerde podia ter wereld met laaiend enthousiaste reacties. Ge je dat niet missen?

Ik ga dat zeker missen, maar ik hoop stiekem dat ik mijn danscarrière kan verder zetten. Er ligt momenteel nog niets voor de volle honderd procent vast. Het is misschien een beetje een sprong in het duister. Er was ook iets dat mij influisterde: “Het is tijd voor verandering.” Zestien jaar ben ik verbonden aan dit gezelschap. Elk jaar een contract dat onder je neus geschoven wordt. Dat geeft een zekerheid.

-Niet altijd de beste impuls voor creativiteit!

Je mag niet vastroesten. Misschien is het niet slecht, zelfs opportuun  voor mij om te ontdekken wat de wereld nog allemaal te bieden heeft. Het krijgen van het Golden Label van Klassiek Centraal was een gedenkwaardig orgelpunt van mijn carrière bij het KBvV. Iets mooier kon ik mij niet indenken.

-Zestien jaar lang een strak en geordend leven. De fixatie op een gezonde levensstijl moet niet langer zo rigide.

Een gezonde levensstijl blijft een must. Ik moet zien dat ik in topconditie blijf. Zeker de volgende twee à drie jaar. Die discipline kan ik voor mijzelf opbrengen. Ik blijf in contact met de choreografe Marcia  Haydée. Ze probeert om mij her en der de rollen van Rothbart en Carabosse bij internationale gezelschappen te laten spelen. Voor die rollen leg ik mij graag die discipline op.  De grootste luxe wordt nu dat ik in de toekomst zelf mijn agenda kan bepalen. Het wordt iets minder hectisch, wat zeker ten goede zal komen aan ons zoontje. Dat zijn allemaal elementen die meegespeeld, die zich hebben opgestapeld en uiteindelijk tot mijn beslissing hebben geleid.  

-Uw leven was tot nu tot een rock & roll van passie voor het vak, liefde, succes. Wat nu?

O, er zijn tal van mogelijkheden. In de toekomst zie ik mijzelf bijvoorbeeld als balletmeester of repetent. Jonge collega’s helpen. Dansers die dezelfde rol instuderen bijschaven. Ik voel mij daar goed bij. Volgend jaar wil ik mij ook verdiepen in lesgeven om al dan niet te ondtdekken of dat mijn ding is.

-Lokken geen andere, meer experimentele gezelschappen?

Met de bagage die ik heb is het een evidentie om een beetje in dezelfde lijn verder te werken. Misschien later. Zeg nooit nooit.

-Waar staat Alain Honorez over tien jaar?

Ik heb geleerd om niet te veel vooruit te plannen, want dan komt er niets van terecht. Als ik echter niets plan en ik volg gewoon mijn instinct, dan komt alles op zijn pootjes terecht. Nu meer dan ooit.