Gent Festival van Vlaanderen mag dit jaar niet alleen 60 kaarsjes uitblazen, het was ook de vijftiende editie van OdeGand en het festival bloeit als nooit tevoren. De tickets vlogen de deur uit en het publieksaantal bereikte zaterdag zijn maximumcapaciteit met tienduizend verkochte tickets.

OdeGand brengt niet alleen een ode aan vele soorten muziek maar ook aan de prachtige Gentse binnenstad. De troeven van de stad worden mee uitgespeeld. Gent is een klein Venetië. De festivalgangers  worden met bootjes naar de verschillende locaties gebracht, een weergaloos en charmant aspect. ’s Avonds vindt het slotconcert ook op een tribune op het water plaats met een massa toehoorders in bootjes. Uniek.

Veerle Simoens, sedert 2014 artistiek directeur van dit festival, bouwt met  vrouwelijke flair en Fingerspitzengefühl haar programmatie telkens op  rond een thema. Ze legt haar oor goed te luisteren naar wat er beweegt en gist in de maatschappij. Zelf celliste gaat ze een jaar lang op exploratie in de vier windstreken om een snoer van muzikale pareltjes te verzamelen. Dit jaar koos ze als thematiek: Let’s take a Flash Forward en geeft daarbij een prominente plek aan jong talent van hier en elders om zo de rijkdom van onze steeds kleurrijkere demografie te weerspiegelen. Een aanbod doordesemd met gulle vormexperimenten zoals orgelmuziek van Bach en tapdans.

Maar de blik op de toekomst reikt verder dan de artistieke bril. Ook technologie en wetenschap spelen een voortrekkersrol in maatschappelijke veranderingen. Hoe zullen technologie, wetenschap en muziek elkaar beïnvloeden. Ze hoorde van een experiment van de Mechelse firma’s Motormusic, Evil Penguin Productions en Crossing Zebra, wereldspelers in deze branche. Hun corebusiness is vooral klassieke muziekopnames, naast multimedia. Ze waren al jaren aan het experimenteren. Met de verschillende partners: het Orpheus Instituut, een onderzoekscentrum naar de uitvoeringspraktijk van muziek, het Festival van Gent én het Antwerp Symphony Orchestra olv Dirk Brossé sloegen ze de handen in elkaar om een staaltje toptechniek te realiseren. Zaterdag werd uitgepakt met de primeur, een unicum én wereldpremière: virtueel klassiek, muziek als totaalervaring. Naast stereo het meest spectaculaire video-audiosysteem.

Virtueel klassiek

Hoe is dit ontstaan? Bij Motormusic, het brein van de technologie,  stelde iemand zich de vraag. Hoe ervaren de muzikanten in een groot symfonisch orkest de muziek? Elke muzikant zit eigenlijk in een cocon. Hoort vaak niet de klank van andere instrumentalisten en ervaart nooit de totaalklank zoals het publiek dat hoort. Met vallen en opstaan en veel verschillende montages om tot het beste resultaat te komen kan men nu via een innovatieve techniek meemaken wat een muzikant ervaart. Mensen worden in een orkest geplaatst en via een 360° installatie telkens op andere plaatsen in het orkest gezet en ervaren de verschillende instrumenten en klanken. Ingenieus. Waar een klein landje als België groot kan in zijn. Een eerste optie is om dit video-audiosysteem educatief in te zetten bij muziekopleidingen. Andere opties liggen open.

Nagash Ensemble – Armenië

Dan wordt het reppen naar onze tweede keuze: de zingende Portugese dichteres Lula Pena. Pech, het NTG zit afgeladen vol. We verleggen onze focus naar de Sint-Baafskathedraal waar het Armeense Naghash Ensemble optreedt. Dit ensemble brengt materiaal gedistilleerd uit mystieke Armeense volksmuziek, in een bad van hedendaags klassiek met de energie van rock en jazz. Het sonore en zweverige geluid van drie briljante loepzuivere vrouwenstemmen weergalmt in de enorme ruimte met zangcurven die moeiteloos op en neer gaan. Ze zingen afwisselend a capella en worden telkens door het aparte instrumentarium: de dhol, doudouk, trom en piano in een stroomversnelling getrokken. De soundscape kruipt onder de huid, met een soms intieme en vertrouwde en dan weer een bevreemdende sfeer.

Lula Pena – Portugal

Tussen de bedrijven door is er op openbare pleinen ook nog van alles te beleven. Ook daar wordt gemusiceerd. Een kolkende massa, belust op muziek moet zich vaak losrukken van die meeslepende tonen om naar een andere locatie te trekken. Heel nipt bemachtigen we een zitje in het NTG. We moeten helemaal naar de uil klimmen. Maar de inspanning was het meer dan woord. Lula Pena. Wat een klasse die vrouw. Een eenzame figuur op een groot podium, sereen en waardig met een onweerstaanbaar charisma. Het publiek was als was in haar handen: bewonderend en genietend. Een vrouw één met haar instrument. Haar spel is zeer apart, met vlakke hand beroert ze de snaren en betokkelt de gitaar. Haar poëzie, muziek en volle warme stem houden het publiek in de ban. Naar wat ze precies zingt, is het gissen, een paar schaarse Engelse woorden er tussenin, ontrafelen dat het over de liefde gaat. Haar vertolking geeft een zekere serendipiteit, iets licht dat zich in je borst nestelt. Een intimistisch, sfeervol concert waar iedereen ademloos naar luisterde.

Volksopera ‘Le docteur Miracle’

De volgende locatie, de opera, bereiken we per boot. Iedereen is ontstrest en geniet met volle teugen. Tot de negentiende eeuw gingen opera’s nooit over gewone mensen, maar over mythologische figuren, heksen en ridders. George Bizet brengt daar verandering met zijn opera Carmen. Realisme troef ook in ‘Le docteur Miracle’ van Charles Lecocq. Het brengt het relaas van een bewogen dag in het huis van de burgemeester van Padua. Uit de keuze van volksopera blijkt een grote generositeit voor elke vorm van podiumkunsten. De burgemeester wil kost wat kost de jonge legerkapitein dwarsbomen die zijn dochter het hof maakt. Als een bij om een honingkorf draait die rond het huis. Er zit voor de vrijer niets anders op dan zich te vermommen. Als een krolse kat schurkt hij tegen het meisje aan. Een lichtvoetig konterfeitsel over liefde, listen, gif en een omelet. De vier zangers: vader, moeder, dochter en vrijer gooien zich met panache  in deze dolle, uiterst vermakelijke, muzikale trip.

Daarmee eindigde onze OdeGand deelname. OdeGand dat een breed publiek weet te bereiken dat openstaat voor concerten die afwijken van het gangbare, nieuwsgierig naar andere culturen en performers. Een woord van lof ook voor de organisatie. Alles verliep feilloos. Nog tot 9 oktober biedt het Festival van Vlaanderen Gent een waaier van prachtige concerten. Pik zeker iets mee.

• WAT: OdeGand 2017
• WAAR & WANNEER: Gent, meerdere locaties, tot 9 oktober 2017
• INFO: OdeGand
• FOTO’S: FvV Gent